Όταν η καγκελάριος Μέρκελ εξήγγειλε το 2015, στην κορύφωση της μεταναστευτικής κρίσης στην Ευρώπη, την προθυμία της Γερμανίας να απορροφήσει πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες από τη Συρία, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που «εκστασιάστηκαν» από τη στάση της. Η ευρωπαϊκή Αριστερά και ο Αλ. Τσίπρας πρωτοστάτησαν στις εκδηλώσεις θαυμασμού. Ξεχάστηκε αμέσως ο πόνος που επιφύλαξε η Γερμανία στους λαούς του ευρωπαϊκού Νότου.
Κανένας δεν ήθελε να δει ότι η Μέρκελ εφάρμοζε πιστά την οδηγία των γερμανικών βιομηχανιών που επιζητούσαν φθηνό, ειδικευμένο εργατικό δυναμικό για να συνεχιστεί το θαύμα των πλεονασμάτων του εμπορικού ισοζυγίου της Γερμανίας. Κανένας δεν ήθελε να δει τις διαστάσεις της κοινωνικής δυσαρέσκειας που εξέθρεψε την ενδυνάμωση δεξιών, ρατσιστικών, ξενοφοβικών δυνάμεων στην Ε.Ε.
Η Αριστερά από την πλευρά της βυθίστηκε στα προτάγματα της παγκοσμιοποίησης, υιοθετώντας έναν ρηχό δήθεν διεθνισμό, που αγνοούσε επιδεικτικά τις συνέπειες των μεταναστευτικών ροών στα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα των εργαζόμενων της Ευρώπης. Κυριάρχησε ένας εξίσου ρηχός αντιφασισμός που, καθώς ήταν ξεκομμένος από τις πραγματικές αιτίες που ενδυναμώνουν την Ακροδεξιά, οδήγησε τελικά στην ενίσχυσή της.
Σήμερα η Ε.Ε. δεν θυμίζει σε τίποτα το πρόσφατο παρελθόν της. Τείχη και συρματοπλέγματα χωρίζουν τις χώρες. Η αλληλεγγύη και η κοινή ευρωπαϊκή πολιτική έχουν πεταχτεί στα σκουπίδια. Σιδερόφρακτοι αστυνόμοι και κατασταλτικά μέτρα έχουν μετατρέψει τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες σε εμπόλεμες ζώνες. Η ίδια η καγκελάριος Μέρκελ δίνει απεγνωσμένο αγώνα να κρατηθεί στην εξουσία μπροστά στις απειλές των συμμάχων της για πιο σκληρή στάση έναντι των μεταναστών.
Η λεγόμενη παγκόσμια κοινότητα ανησυχεί για τα θύματα των επιλογών της. Από τα δισεκατομμύρια των κερδών των πολυεθνικών μιας χούφτας χωρών εκταμιεύονται μερικά ψίχουλα για τη λεγόμενη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών. Ψίχουλα που νέμονται μεταξύ ορισμένων ΜΚΟ που με τη δράση τους όχι μόνο συντηρούν τα προβλήματα, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις πρωτοστατούν στη διαιώνιση και επέκτασή τους
Οι τέσσερεις του Βίζεγκραντ (Πολωνία, Ουγγαρία, Σλοβακία και Τσεχία) δεν είναι η παρέκκλιση της Ε.Ε. Τείνουν να εξελιχθούν σε κυρίαρχη κατάσταση. Ακολουθούνται πια, με εξίσου σκληρές προτάσεις, από την Αυστρία, την Ιταλία, τις σκανδιναβικές χώρες, την ίδια την Γερμανία. Η Γαλλία πρότεινε να δημιουργηθούν στρατόπεδα συγκέντρωσης σε Βαλκάνια και Αφρική. Δείχνει πρόθυμη να χρηματοδοτήσει με ψίχουλα τη νέα «ευρωπαϊκή ιδέα» ώστε να συνεχίσει χωρίς τύψεις να παρεμβαίνει στη Συρία και στις χώρες της Αφρικής. Η Ιταλία έκλεισε τα λιμάνια της. Ορισμένες χώρες οραματίζονται την κατασκευή θαλάσσιων πλατφορμών και κλειστών καταυλισμών προσωρινής «φιλοξενίας» προσφύγων και μεταναστών. Και όλες μαζί στρέφονται προς την Ελλάδα ζητώντας να αναλάβει ρόλο «χρήσιμου ηλίθιου». Να μετατραπεί σε κύρια χώρα υποδοχής των μεταναστευτικών ροών και παράλληλα στη χώρα όπου θα επιστρέφονται οι «ανεπιθύμητοι» που βρίσκονται ήδη στις χώρες της Ε.Ε
Οι ανησυχίες του ευρω-ιερατείου είναι βαθιές, κάτω από τις συνεχείς απειλές του Τούρκου σουλτάνου ότι θα ανοίξει τις στρόφιγγες των προσφύγων που στοιβάζονται στα παράλια της Μικράς Ασίας, αν δεν δοθούν ανταλλάγματα. Η εικόνα γύρω από την Ευρώπη είναι εφιαλτική. Περιγελά τις βεβαιότητες ότι η προσφυγική κρίση είναι σε κάμψη. Ο αριθμός των προσφύγων που «φιλοξενούνται» σε χώρες κοντά στην Ευρώπη και αναζητούν οδούς καταφυγής μέσω της Μεσογείου στο έδαφός της είναι αδιάψευστος μάρτυρας.
Όλες μαζί οι χώρες αυτές φιλοξενούσαν πάνω από 12,5 εκατομμύρια μετανάστες στα τέλη του 2017 (Πίνακας 1). Και ο αριθμός έχει στο μεταξύ μεγαλώσει…
Η διαχείριση που μεγεθύνει το πρόβλημα
Μέχρι το τέλος του 2017 η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες έχει καταγράψει 68,5 εκατομμύρια ανθρώπους που εκτοπίσθηκαν βίαια σε ολόκληρο τον κόσμο ως αποτέλεσμα πολέμων, διώξεων και βίαιων οικονομικών αναδιαρθρώσεων που καταστρέφουν ολόκληρα κράτη και περιοχές.
Μόνο μέσα στο 2017 οι νέοι εκτοπισμένοι πληθυσμοί εκτιμάται ότι αυξήθηκαν παγκόσμια κατά 16,2 εκατομμύρια, δημιουργώντας το πιο υψηλά καταγεγραμμένο ρεκόρ. Κατά μέσο όρο περίπου 44.000 άνθρωποι εκδιώκονται από τα σπίτια τους κάθε μέρα. Σε αυτούς περιλαμβάνονται 11,8 εκατομμύρια εκτοπισμένων μέσα στα σύνορα της χώρας τους, και 4,4 εκατομμύρια νέοι πρόσφυγες.
Το 52% του αριθμού των προσφύγων είναι παιδιά κάτω των 18 ετών και μεταξύ αυτών καταγράφονται 173.800 παιδιά που έχουν χωρισθεί από τις οικογένειες τους και είναι ασυνόδευτα.
Το 68% των προσφύγων που καταγράφονται παγκόσμια προέρχονται από πέντε μόνο χώρες όπου μαίνονται πολεμικές συγκρούσεις (Πίνακας 2).
Αντίστοιχα δραματική είναι η εικόνα των βίαια εκτοπισμένων από τα σπίτια τους ανθρώπων. Οι χώρες προέλευσης είναι ενδεικτικές των αιτιών αυτών των τεράστιων μεταναστευτικών ρευμάτων (Πίνακας 3).
Οι άνθρωποι αυτοί, ανάμεσα στα δισεκατομμύρια των φτωχών και όσων δεν έχουν πρόσβαση σε στοιχειώδεις όρους διαβίωσης όπως νερό, κατοικία, ρεύμα, εκπαίδευση, αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων της γης. Είναι η πιο ακραία και ορατή πλευρά του σημερινού, παγκόσμιου και ενιαίου συστήματος οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων που μπορεί να υπάρχει και να διαιωνίζεται γεννώντας καταστροφή, εκμετάλλευση και ανταγωνισμούς.
Υποκρισία και μπίζνες
Η λεγόμενη παγκόσμια κοινότητα, γεμάτη υποκρισία, ανησυχεί για τα θύματα των επιλογών της. Ανησυχεί βαθιά για τις πολιτικές συνέπειες και τις κοινωνικές επιπτώσεις στο εσωτερικό των χωρών και την ίδια στιγμή συνεχίζει να αφανίζει λαούς, περιοχές και χώρες με πολέμους και διαρθρωτικά προγράμματα δημοσιονομικής τάχα εξυγίανσης. Έχοντας ως στόχο τη ληστεία των πλουτοπαραγωγικών πηγών, τον έλεγχο κρίσιμων ενεργειακών ή εμπορικών οδών, το ξαναμοίρασμα των σφαιρών επιρροής, δεν διστάζει να προκαλεί νέους πολέμους, να ενθαρρύνει περιφερειακές συγκρούσεις υποδαυλίζοντας εθνικισμούς και αντιθέσεις, να επιβάλει οικονομικά «πακέτα διάσωσης» υποθηκεύοντας τον μόχθο των λαών.
Από τα δισεκατομμύρια των κερδών των πολυεθνικών μιας χούφτας χωρών εκταμιεύονται μερικά ψίχουλα για τη λεγόμενη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών. Ψίχουλα που νέμονται μεταξύ ορισμένων ΜΚΟ που με τη δράση τους όχι μόνο συντηρούν τα προβλήματα, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις πρωτοστατούν στη διαιώνιση και επέκτασή τους. Δεν είναι τυχαίο ότι πίσω από τις πιο μεγάλες ΜΚΟ κρύβονται ως χρηματοδότες μεγάλες πολυεθνικές της ενέργειας και του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ο όμιλος Σόρος είναι η πιο γνωστή περίπτωση.
Την ίδια στιγμή, οι μεταναστευτικές ροές αξιοποιούνται από τις δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης ως υπόδειγμα του νέου τύπου κοινωνιών που οραματίζονται. Με στόχο την πλήρη απελευθέρωση της διακίνησης κεφαλαίων και εμπορευμάτων, εμφανίζονται ανεκτικοί μπροστά στις προσφυγικές ροές και στην υποτιθέμενη ατομική ελευθερία ο καθένας να πηγαίνει όπου θέλει. Αδιαφορώντας για τις δυνατότητες ενσωμάτωσης τεράστιων πληθυσμών, ενδιαφέρονται αποκλειστικά για την αξιοποίηση του πιο έμπειρου εργατικού δυναμικού. Προβάλλοντας ως πρότυπο τις «πολυπολιτισμικές κοινωνίες» επιχειρούν την κοινωνική αποσάθρωση ακόμα και των καπιταλιστικών μητροπόλεων, την κατάργηση της Ιστορίας και των παραδόσεων των λαών. Μέσα σε αυτό το συνονθύλευμα επέκτασης των τάσεων κοινωνικής διάλυσης αλλά και επιβολής νέων εκμεταλλευτικών οικονομικών σχέσεων αξιοποιούν το φόβο, τα κοινωνικά γκέτο, τα φαινόμενα τρομοκρατίας για μεγαλύτερη στρατιωτικοποίηση των κοινωνιών και καταστρατήγηση κάθε έννοιας Δημοκρατίας και Ελευθερίας.
Ο παγκόσμιος καπιταλισμός με ήσυχη τη συνείδηση επιχειρεί να μετασχηματίσει την κοινωνική καταστροφή που γεννά με τη δράση του σε πηγή νέας πολύμορφης κερδοφορίας.
Βρίσκεται βέβαια αντιμέτωπος και με τις συνέπειες των επιλογών του. Το βαθύ ρήγμα στο εσωτερικό της παγκοσμιοποίησης και η βαθύτατη πολιτική κρίση που απειλεί τα θεμέλια του ευρωσυστήματος είναι καθοριστικές εξελίξεις τις νέες περιόδου.
