«Η εκλογή του Έλληνα Υπουργού στη θέση του Προέδρου του Eurogroup, σημαίνει διάφορα πράγματα πολύ κρίσιμα. Πρώτον, σημαίνει ότι οι εταίροι μας στην Ευρωζώνη δηλώνουν έτοιμοι να μελετήσουν τα μαθήματα που διδάσκει η ελληνική κρίση. Δεύτερον, σημαίνει πως αποδέχονται ότι στο “Εργαστήριον η Ελλάς” δοκιμάστηκαν τροποποιήσεις των ιδρυτικών Συνθηκών και νέοι θεσμοί, χωρίς τους οποίους η Ευρώπη δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τις επόμενες κρίσεις – την πανδημία, τον πόλεμο στην Ουκρανία, την ενεργειακή κρίση, την πληθωριστική κρίση. Η έννοια της κρίσης δεν υπήρχε στις ιδρυτικές Συνθήκες πριν την ελληνική περιπέτεια και το “Εργαστήριον η Ελλάς”. Και βέβαια η επιλογή αυτή πρέπει να λειτουργήσει και ως ένα μάθημα προς εμάς, στο εσωτερικό. Ότι είμαστε εκεί, επειδή πρέπει να έχουμε το νου μας, και πρέπει να φροντίσουμε με τις ασκούμενες πολιτικές και την αίσθηση εθνικού συμφέροντος και ιστορικής προοπτικής να καταστήσουμε την επιστροφή στην κανονικότητα, πραγματική, ολοκληρωμένη, βαθιά»
(Ευάγγελος Βενιζέλος, 12/12/2025)
Πριν λίγα χρόνια, το 2010, με κυνισμό μας αποκαλούσαν «πειραματόζωo» και εφάρμοζαν τα Μνημόνια Ι, ΙΙ και ΙΙΙ. Μετά μας είπαν υποτιμητικά PIGS (γουρούνια) από τα αρχικά Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα και Ισπανία, δηλαδή ο ασθενής Ευρωπαϊκός Νότος (όταν προσθέτονταν και η άλλη προβληματική χώρα, η Ιρλανδία, το αρκτικόλεξοo γινόταν PIIGS). Η Ελλάδα όμως ήταν το κατ’ εξοχήν πειραματόζωο, η χώρα δηλαδή που εφαρμόστηκαν τα πιο ακραία και τιμωρητικά μέτρα προς γνώσιν και συμμόρφωση όλων των υπολοίπων ευρωπαϊκών χωρών. Φυσικά ο κ. Βενιζέλος εξαίρει τη στάση και τον ρόλο της Ελλάδας συνολικά στην κατάσταση «διαχείριση κρίσεων» μέσα στην Ε.Ε., και αναφέρει και όσα ακολούθησαν σαν ιδιαίτερες περιπτώσεις (πανδημία, πόλεμος στην Ουκρανία) και το πόσο διδακτικά ήταν τα «πειράματα» που έγιναν στο «Εργαστήριον η Ελλάς». Έτσι η σημερινή Ευρώπη, δηλαδή η σημερινή Ε.Ε., μέσα στα γενικά της χάλια δεν έχει κανένα πρόβλημα να τοποθετήσει στην κορυφή ενός άτυπου οργάνου, του Eurogroup, τον κ. Πιερρακάκη. Ο κ. Βενιζέλος ομολογεί ότι μάλλον μας το χρώσταγαν για τις πολύτιμες υπηρεσίες που προσφέραμε στη μελέτη της «διαχείρισης κρίσεων»…
Έμμεσα ο κ. Βενιζέλος διατυπώνει ένα παράπονο του μεταπρατικού αστικού κόσμου της Ελλάδας: Κάναμε και εφαρμόσαμε ό,τι μας συμβούλευσαν ή μας διέταξαν οι Μεγάλες Δυνάμεις σχεδόν σε ολόκληρο τον 20ό αιώνα, εφαρμόσαμε όλες τις ντιρεκτίβες που υποδείξατε στα 25 πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα, και όμως δεν τύχαμε της μεταχείρισης που έπρεπε, ως άρχουσα τάξη (έστω μεταπρατική) από τα ισχυρά κέντρα. Βλέπει ο ίδιος και όλοι οι συν αυτώ, το ίδιο το παραγόμενο αποτέλεσμα του «εργαστηρίου» σε πολιτικό, κοινωνικό, θεσμικό, οικονομικό, πολιτιστικό επίπεδο (π.χ. Κίμπερλι, Τέμπη, ΟΠΕΚΕΠΕ, Φραπές, υποκλοπές, Μαξίμου Α.Ε.), μέσα στην εν γένει «μπόχα». Γνωρίζω ότι η λέξη «μπόχα» δεν συνάδει με τα λόγια του κ. Βενιζέλου: ο τελευταίος θέλει και επιθυμεί η «επιστροφή στην κανονικότητα» να είναι «πραγματική, ολοκληρωμένη, βαθιά». Εν τη ρύμη του λόγου του ξεχνά ότι είναι ο ίδιος που λίγες μέρες πριν είχε χαρακτηρίσει το υφιστάμενο «Εργαστήριον η Ελλάς» ως «μη κυβερνήσιμο»!
Περήφανοι για τον απολογισμό
Το «Εργαστήριο», σαν σύνολο επιβαλλόμενων και εφαρμοζόμενων πολιτικών ενάντια στη Χώρα, τον Τόπο, την Κοινωνία, τον Λαό και το Έθνος, έχει αποδώσει τα μέγιστα. Μόνο που τα «πειραματόζωα» (Χώρα, Τόπος, Κοινωνία, Λαός, Έθνος) βρίσκονται σε μια διαδικασία ακρωτηριασμού∙ υλικού, πνευματικού, σωματικού, ψυχικού, εδαφικού, παραγωγικού, κοινωνικού, πολιτιστικού. Αυτό ποσώς ενδιαφέρει τον κόσμο του Μεταπρατισμού που με ζήλο υπηρετεί ο κ. Βενιζέλος και οι λοιποί πολιτικοί. Τι σημαίνει άραγε «πραγματική, ολοκληρωμένη, βαθιά» επιστροφή στην «κανονικότητα»; Δεν μας το διευκρινίζει καθαρά. Ίσως μια «Ιθάκη», μια κανονική ευρωατλαντική Ιθάκη με σφριγηλούς θεσμούς, με ενάρετο κοινοβουλευτισμό, με ευφραδείς κοινοβουλευτικούς άνδρες, με «κύκλους ιδεών» και «Φόρουμ των Δελφών»; Με εκδηλώσεις στην Γκραν Μπρετάνια και με άλλες διακρίσεις στην πραγματική «παράγκα», αυτή των Βρυξελλών, που βρίθει από σκάνδαλα, λομπίστες και πλήθος Διευθυντών «εργαστηρίων» (οι οποίοι βρίσκονται υπό κατηγορίες και δικαστικές διώξεις για υποθέσεις μπροστά στις οποίες ο κ. Φραπές και ο κ. Χασάπης φαίνονται εντελώς ασήμαντοι μικροαπατεώνες); Αυτή την «ολοκλήρωση» και «εξευρωπαϊσμό» της Ελλάδας ονειρεύονται οι εγχώριοι Μεταπράτες;
Αλλά ο Ευάγγελος Βενιζέλος έχει πει και κάτι άλλο διαφωτιστικό για τα 50 χρόνια της μεταπολίτευσης: «Η Μεταπολίτευση ήταν μία περίοδος η οποία επιβεβαίωσε τη δυτική ταυτότητα της χώρας, την ευρωπαϊκή, τη ΝΑΤΟϊκή, τη φιλοαμερικανική, βελτίωσε τις σχέσεις της με το Ισραήλ, ενώ η καμπύλη των σχέσεών μας με τον αραβικό κόσμο λειτούργησε αντίστροφα. Η Ελλάδα πέρασε από πολλές δοκιμασίες και άντεξε και είναι μία χώρα, έστω στις τελευταίες θέσεις, αλλά πάντως της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης».
Ο ίδιος και η μεταπρατική τάξη που αντιπροσωπεύει είναι περήφανοι γι’ αυτόν τον απολογισμό. Έστω, βρε παιδί μου, «στις τελευταίες θέσεις», αλλά όχι όπου κι όπου: «στις τελευταίες θέσεις, αλλά πάντως της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης». Ναι, τη χρεοκοπήσαμε την Ελλάδα, είπαμε κιόλας ότι «μαζί τα φάγαμε», μας πήραν χαμπάρι και μας «τιμώρησαν», και τώρα που «συμμορφωθήκαμε» και χρησιμοποιηθήκαμε ως «Εργαστήριον» της πραγματικής «παράγκας» που λέγεται Ε.Ε., δηλώνουμε «πετυχημένοι» και επιθυμούμε η επιστροφή στην κανονικότητα να είναι «πραγματική, ολοκληρωμένη, βαθιά»…
Εδώ όμως προκύπτουν δύο πολύ σοβαρές δοκιμασίες.
Τα «πειραματόζωα» (Χώρα, Τόπος, Κοινωνία, Λαός, Έθνος) βρίσκονται σε μια διαδικασία ακρωτηριασμού∙ υλικού, πνευματικού, σωματικού, ψυχικού, εδαφικού, παραγωγικού, κοινωνικού, πολιτιστικού. Αυτό ποσώς ενδιαφέρει τον κόσμο του Μεταπρατισμού…
Τα πανηγύρια, η κρίση του ευρωατλαντισμού και η δεύτερη φάση της αμερικανικής απόβασης στην περιοχή μας
Ενώ πανηγυρίζουμε (Μητσοτάκης, Ανδρουλάκης, ΣΥΡΙΖΑ, Τσίπρας κ.λπ.) για τον διορισμό του κ. Πιερρακάκη στην κορυφή του Eurogroup, οι σχέσεις ΗΠΑ-Ε.Ε. διαπερνώνται από μια ισχυρή κρίση και δοκιμασία. Ο Τραμπ –και οι επιτελείς του– αγνοούν πλήρως την Ε.Ε., δεν την υπολογίζουν καθόλου, σχεδόν την καταγγέλλουν, και προσπαθούν να ξεφορτώσουν μέρος της κρίσης των ΗΠΑ επί ευρωπαϊκού εδάφους με δύο τρόπους: Πρώτον, επιβάλλοντας δασμούς σε ευρωπαϊκά προϊόντα χωρών που «κουνιούνται» κάπως. Δεύτερον, απαλλάσσοντας τις ΗΠΑ από τα βάρη και το κόστος της άμυνας της Ευρώπης συνολικά, ενώ παράλληλα προωθούν ένα ενεργειακό πρόγραμμα που κοντράρει το σχέδιο «πράσινης μετάβασης» της Ε.Ε. Και φυσικά επιβάλλοντας σε όλες τις χώρες μέλη του ΝΑΤΟ (που η συντριπτική τους πλειοψηφία είναι ευρωπαϊκές) να αυξήσουν τις «αμυντικές» δαπάνες σε 5% του ΑΕΠ τους, αγοράζοντας αμερικανικό LNG και φυσικά στρατιωτικό υλικό. Παράλληλα, επιβάλλοντας σε όλους τους «συνδαιτυμόνες» του ΝΑΤΟ να κόψουν κάθε ενεργειακή γέφυρα με τη Ρωσία, οδηγούν τις ευρωπαϊκές οικονομίες να μένουν πίσω στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, αφού πρέπει να πληρώνουν πολύ ακριβότερα για ενέργεια. Οι ΗΠΑ φύτεψαν έναν πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης, η Ευρώπη πληρώνει όλα τα σπασμένα, και οι ΗΠΑ «αναδιπλώνονται» για να ασχοληθούν καλύτερα με τα του οίκου τους και τον ανταγωνισμό κυρίως με την Κίνα.
Τώρα τι σχέση έχουν αυτοί οι σχεδιασμοί με τη μεταπρατική άρχουσα τάξη στη χώρα μας; Έχουν, και αυτό μπορεί να εκφραστεί και σε πολιτικό επίπεδο. Πρώτον, επειδή ο Τομ Μπάρακ, όπως γράψαμε στο προηγούμενο σημείωμά μας, εξήγησε πώς Ελλάδα και Τουρκία πρέπει να συναποτελέσουν «πύλη» για ροές ενέργειας, εμπορευμάτων, επιχειρηματικών δραστηριοτήτων από την Κασπία προς τη Μεσόγειο και από τη Μεσόγειο έως την Ουκρανία, υπό αμερικανική κηδεμονία. Η κα Κίμπερλι και ο κ. Τομ Μπάρακ ασχολούνται επισταμένως πάνω σε αυτόν τον σχεδιασμό. Όποιος «εθνικός» ολιγάρχης ή όμιλος, πολιτικός φορέας κ.λπ. δεν εναρμονιστεί με το σχέδιο αυτό, θα αντιμετωπιστεί «κατάλληλα». Τα πανηγύρια περί «Ευρώπης» δεν έχουν πολύ χώρο, ούτε θα συγκινήσουν κανένα. Κυρίως γιατί τόσο οι ΗΠΑ όσο και όλες οι σημαντικές ευρωπαϊκές δυνάμεις έχουν στραμμένο το βλέμμα τους στην Τουρκία. Το μέγεθός της, ο ρόλος της και η θέση της την καθιστούν «πολύφερνη νύφη». Η οποία όμως έχει μάθει να παζαρεύει και έχει αποκτήσει ισχύ. Ενώ ο πολιτικός και οικονομικός κόσμος της Ελλάδας θεωρείται «δεδομένος» και «πειθήνιος», υποτελής σύμμαχος, δεν συμβαίνει το ίδιο με την Τουρκία.
Ο Τραμπ έχει εγκαινιάσει μια δική του «τραμπουκέ» πολιτική συμπεριφορά: κρεμάει στα μανταλάκια συμμάχους όπως την Ε.Ε. ή τον ίδιο τον Ζελένσκι, διαπραγματεύεται με τον Πούτιν «λύσεις» για το Ουκρανικό, θέλει να μετατρέψει τη Γάζα σε Ριβιέρα υπό αμερικανοϊσραηλινή ή διεθνή επίβλεψη, συναντιέται με τον πρώην (;) τζιχαντιστή Τζολάνι και κανονίζει τα της Συρίας, και τώρα ανοίγει μέτωπο με τη Βενεζουέλα. Πώς θα φερθεί απέναντι στον Μητσοτάκη ή το ελληνικό πολιτικό σύστημα; Ούτε που τον ενδιαφέρει. Σχεδόν ό,τι θέλει θα κάνει, και όλοι θα κάτσουν σούζα. Ήδη έχει στείλει μηνύματα. Για να καταλάβουμε πόσο προχωρημένα είναι τα πράγματα όσον αφορά τη «δεύτερη φάση» της αμερικανικής απόβασης στην περιοχή, μόλις προχθές (11/12/2025) ο πρόεδρος της Κύπρου κ. Χριστοδουλίδης δήλωσε στο Politico: «Η Κύπρος επιθυμεί να αξιοποιήσει την επικείμενη προεδρία της στο Συμβούλιο της Ε.Ε. για να μειώσει τις εντάσεις με την Τουρκία, με αντάλλαγμα την πρόοδο στην ένταξή της στο ΝΑΤΟ». Οι προτάσεις για 5μερή διάσκεψη «παράκτιων» χωρών που πρότεινε ο Μητσοτάκης, και τα σχήματα «3+1» (δηλαδή Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ +ΗΠΑ), είναι ενταγμένα σε αυτή τη γενική μεθόδευση των ΗΠΑ. Ο γεωπολιτικός αναδασμός της περιοχής της Ν.Α. Μεσογείου καλά κρατεί, και τον πρώτο λόγο έχουν οι ΗΠΑ και όχι η Ε.Ε.
Σε ένα «τοπίο» χώρας με μπλοκαρισμένο πολιτικό σύστημα και μπλοκαρισμένη κοινωνία, το ρήγμα των Τεμπών και τα μπλόκα των Αγροτών δείχνουν πραγματικές ανάγκες και δυνατότητες άλλης πορείας από αυτήν που υλοποιούν οι Μεταπράτες-νεοκοτζαμπάσηδες και οι Πρεσβείες
Τι σημαίνει άραγε ότι η Ελλάδα είναι χώρα «μη κυβερνήσιμη»;
Εδώ έγκειται η δεύτερη «δοκιμασία» για οποιαδήποτε «πραγματική, ολοκληρωμένη, βαθιά» επιστροφή στην κανονικότητα. Στη χώρα υπάρχουν δύο διαδικασίες που μοιάζουν αυτόνομες μεταξύ τους, αλλά διασυνδέονται στενότατα. Η πρώτη σχετίζεται με το γεγονός ότι το πολιτικό σύστημα βυθίζεται σε μια βαθιά κρίση αντιπροσώπευσης, την ώρα που μια Ν.Δ. με εμφανή φθορά, σκάνδαλα και διαρκείς σκιές αδιαφάνειας εξακολουθεί να είναι πρώτο κόμμα – όχι επειδή πείθει, αλλά επειδή απέναντί της υπάρχει μια τύποις αντιπολίτευση υποπολλαπλάσια και πολιτικά απονευρωμένη. Η ασυμμετρία ισχύος που έχει εγκατασταθεί δεν είναι απλώς εκλογικό φαινόμενο· είναι η καρδιά ενός καθεστώτος όπου η κυβερνητική μονοκρατορία συντηρείται από τη ρευστοποίηση και κατακερματισμό του υπόλοιπου πολιτικού κόσμου. Έτσι, ενώ συσσωρεύονται σκάνδαλα, θεσμικές παρεκτροπές και κοινωνική δυσαρέσκεια, το σύστημα παραμένει παραμορφωμένο, με μια εξουσία υπερσυγκεντρωμένη και μια κοινωνία που δεν βρίσκει φωνή ούτε διέξοδο. Αυτό το χάσμα ανάμεσα στην πολιτική πραγματικότητα και τη λαϊκή βούληση είναι που τροφοδοτεί την εκρηκτική δυσαναλογία του συστήματος και επιτείνει την απονομιμοποίησή του.
Η δεύτερη αφορά ακριβώς αυτήν την πλευρά: δεν υπάρχει ούτε λειτουργεί καμία «συναίνεση της μεταπολίτευσης», δεν υπάρχει κανένα ιδεολογικό ρεύμα που να δημιουργεί όρους ηγεμονίας και κοινωνικού συμβόλαιου. Το αντίθετο μάλιστα: Έχει δημιουργηθεί ένα τεράστιο βαθύ και ενεργό ρήγμα ανάμεσα στην κοινωνία και το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του. Τα «Τέμπη» και το «Αγροτικό» είναι δύο κορυφές αυτής της πραγματικότητας. Γύρω τους η κοινωνία δημιουργεί το δικό της ιδεολογικό, πολιτικό και ψυχολογικό-ηθικό πλέγμα. Η αποξένωση του πολιτικού συστήματος από την κοινωνία είναι μεγάλη, βαθιά, σχεδόν δομική. Αναδύεται –μέσα σε σύγχυση και με πολλές μορφές– μια συνείδηση ότι η διάλυση της χώρας, των υποδομών και εν μέρει της κοινωνίας είναι έργο σχεδιασμένο των ελίτ, ελληνικών και ξένων. Ότι οι αξίες και τα λάβαρα που διαφημίζουν είναι ξεφτισμένες, ψεύτικες, αντικοινωνικές.
Σε ένα «τοπίο» χώρας με μπλοκαρισμένο πολιτικό σύστημα και μπλοκαρισμένη κοινωνία, το ρήγμα των Τεμπών (κι αν έπαιρνε υπόσταση κινήματος) και τα μπλόκα των Αγροτών (όπως και άλλοι αγώνες που ξετυλίγονται και δεν προβάλλονται αρκετά, όπως αυτοί των ντελιβεράδων, των νέων εργαζόμενων, ή οι αγώνες για το περιβάλλον, τα δάση, τα βουνά, το νερό κ.λπ.) δείχνουν πραγματικές ανάγκες και δυνατότητες άλλης πορείας από αυτήν που υλοποιούν οι Μεταπράτες-νεοκοτζαμπάσηδες και οι Πρεσβείες. Η απόσταση του να συνειδητοποιηθεί από ευρύτατα ακροατήρια ότι είναι αναγκαία μια εθνοκρατική υπόσταση και συγκρότηση (απέναντι στη διάλυση και αποικιοποίηση της χώρας), καθώς και μια εθνοκοινωνική ενωτική ακηδεμόνευτη δύναμη αλλαγής, είναι μικρή (αντικειμενικά).
Σύνοψη
Τα δύο επόμενα χρόνια η κατάσταση στην Ελλάδα θα είναι ρευστή και με εξελίξεις και ανακατατάξεις – πιθανόν με ένταση της κρίσης σε όλους τους τομείς και με κυρίαρχη πλευρά τις γεωπολιτικές διευθετήσεις που τη συμπεριλαμβάνουν. Ταυτόχρονα θα ενταθούν οι προσπάθειες να ξεπεραστεί η κρίση εκπροσώπησης και η αμφισβήτηση του πολιτικού συστήματος από την κοινωνία. Θα υπάρξουν πολλές αλλαγές στον κομματικό χάρτη και θα έχουμε εκλογικές διαδικασίες που θα τροποποιήσουν τα δεδομένα, με πιθανότερη μεταβατική κατάσταση τις κυβερνήσεις συνεργασίας. Όμως αυτό δεν σημαίνει υπέρβαση της απονομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος. Παράλληλα θα πρέπει να γίνει ένα απαραίτητο «μασάζ» στην κοινωνία για να αποδεχτεί, ανεχτεί ή αναγκαστεί να προσαρμοστεί στους κορσέδες που ετοιμάζουν.
Στο πλαίσιο αυτής της «ανασυγκρότησης» επί το αντιδραστικότερο θα επιχειρηθεί να κτυπηθούν εστίες αντίστασης και αγώνα σε όλους τους χώρους∙ η καταστολή θα συνοδεύσει τη «γυμνή μετάβαση» και στη χώρα μας. Οι ρωγμές όμως που έχουν δημιουργηθεί, η αχνή εμφάνιση μιας άλλης συνείδησης και η αναζήτηση θετικής λύσης στο υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας, μπορούν να τροφοδοτήσουν την ανάδυση ενός νέου συλλογικού υποκειμένου που είναι τόσο αναγκαίο. Οι δυνατότητες (αντικειμενικά) υπάρχουν. Χρειάζεται όμως συστηματική, ουσιαστική και σοβαρή υποκειμενική προσπάθεια. Αυτός είναι ο αποφασιστικός κόμβος. Είναι ο κόμβος των κόμβων!
