του Ηλία Φιλιππίδη*
1. Ο άνθρωπος ως ζητούμενο και ο πολιτισμός του
Ο Άνθρωπος είναι και δημιούργημα και Δημιουργός. Ως φορέας συνειδητής υπάρξεως διαθέτει δύο πολύ ισχυρά κίνητρα: το κίνητρο της δημιουργίας και το κίνητρο της αυτογνωσίας. Χρησιμοποιεί τον πολιτισμό του και ως καθρέφτη, για να γνωρίσει τον Εαυτό του. Από τους τρόπους με τους οποίους καλύπτει τις ποικίλες ανάγκες του, προσπαθεί να τις ανιχνεύσει. Δηλ. με έμμεσο τρόπο να φθάσει στην αιτία από το αποτέλεσμα.
Το ερώτημα που προκύπτει τελικά, είναι το ποιος είναι ο «σωστός» πολιτισμός και ποιες είναι οι «πραγματικές» ανάγκες του Ανθρώπου. Γύρω από αυτές τις ερωτήσεις πλέκεται όλο το διαχρονικό δράμα της ιστορίας της ανθρωπότητας.
Ο Μαρξ με μία πανοραμική θεωρία θέλησε να χαρτογραφήσει τον κόσμο. Ξεκίνησε με τον αποκεφαλισμό του Σύμπαντος καταργώντας τον Θεό και κατέληξε στον αποκεφαλισμό της οικονομίας καταργώντας την ιδιοκτησία. Όμως το Κόμμα του Προλεταριάτου δεν μπόρεσε να αναπληρώσει τα κενά και να ενσωματώσει την κοινωνική δυναμική. Σήμερα η πολιτική σκέψη και δράση χρειάζεται μία νέα χαρτογράφηση της κοινωνίας, όχι όμως στη βάση της μεταφυσικής και των φυσικών επιστημών. Θα πρέπει να περιορισθεί στον χώρο του ανθρώπινου πολιτισμού με μία προέκταση στο φυσικό περιβάλλον.
Ο αμερικανικός μεταπολεμικός ηγεμονισμός, ο νεοφιλευθερισμός και η παγκοσμιοποίηση έχουν διεθνοποιήσει τον Δυτικό πολιτισμό με τη μορφή του χάους. Παράλληλα και λόγω του κατακερματισμού της η Αριστερά απέτυχε να διαμορφώσει ένα νέο πολιτικό πρόγραμμα, διότι λείπει ο καμβάς, που είναι η χαρτογράφηση του σημερινού ανθρώπου και του πολιτισμού του. Είτε το ομολογούμε είτε όχι, υπάρχει ένα κενό «τάξεως» και η τάξη αρχίζει με την αποσαφήνιση του πού πάμε και πού πατάμε.
Σήμερα το πλεονέκτημα της «τάξεως» έχει η άυλη χρηματική οικονομία, η οποία οικοδομεί ένα παγκόσμιο σύστημα διαχειρίσεως και ελέγχου του χρήματος με καθετοποιημένη και δομημένη συνέργεια των τραπεζών και των οίκων αξιολογήσεως καθώς και με την εργαλειοποίηση του πολιτικού κόσμου. Το σύστημα αυτό διαφημίζεται με τους όρους: Κανονικότητα, σταθερότητα, ανθεκτικότητα, με στόχο την ανταγωνιστικότητα. Στο γεωπολιτικό επίπεδο προβάλλεται το δόγμα: η σωστή πλευρά της ιστορίας. Ο γενικός υπότιτλος είναι: «Όποιος δεν προσαρμόζεται, πεθαίνει».
Για ένα πολιτικό πρόγραμμα δράσεως απαιτείται ένα πλαίσιο πνευματικής τάξεως, δηλ. χωροταξικής εντάξεως και αξιολογήσεως των δεδομένων που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε. Ο Μαρξ χρησιμοποίησε το σχήμα: Βάση – Υπερδομή. Όμως το καίριο ερώτημα, το οποίο καλείται να απαντήσει η εποχή μας, είναι ο εντοπισμός του παράγοντα της δυνάμεως και δευτερευόντως του τρόπου παραγωγής. Τον καιρό του Μαρξ το χρήμα ήταν μέσο σωρεύσεως πλούτου από την υπεραξία που παρήγαγε η πραγματική οικονομία. Σήμερα το χρήμα έχει αυτονομηθεί από την πραγματική οικονομία, έχει καταστεί αόρατο και λειτουργεί ως μέσο παραγωγής. Το χρήμα παράγει χρήμα.
Η άυλη χρηματική οικονομία συγκεντρώνει το 97% του παγκόσμιου όγκου των οικονομικών συναλλαγών. Η τεχνολογία και η καινοτομία αποτελούν έναν επιπλέον αστάθμητο παράγοντα. Η λογική της παραδοσιακής οικονομικής θεωρίας δεν ισχύει πλέον. Η δύναμη βρίσκεται στην Υπερδομή και μάλιστα θεσμοποιημένη. Στη Βάση βρίσκεται το Οικουμενικό Προλεταριάτο που είναι οι Λαοί όλου του κόσμου, με τον πολιτισμό του ο καθένας και οι πανανθρώπινες αξίες. Οι αξίες σήμερα ποδοπατούνται, δεν κυριαρχούν. Ούτε περιμένουμε από την εποχή μας να δημιουργήσει νέες αξίες, γιατί δεν είναι αυτή που περιμέναμε. Οι παλαιές αξίες δεν έχουν ξεπερασθεί. Βρισκόμαστε σε κάθοδο και όχι σε άνοδο, η εξέλιξη δεν ταυτίζεται με την πρόοδο. Πώς αλλιώς μπορούμε να εξηγήσουμε την παρακμή του Δυτικού πολιτισμού; Συνεχώς υποβαθμίζεται τόσο η ποιότητα της ζωής όσο και η ποιότητα του ανθρώπινου παράγοντα.
2. Το βαθύ κράτος μεταξύ εθνικής πολιτικής και εξαρτήσεως. Η περίπτωση του ΕΛΙΑΜΕΠ
Η μετεμφυλιοτική Ελλάδα υποβιβάσθηκε στην χειρότερη μορφή προτεκτοράτου. Η εξάρτηση και το ιδεολογικό κλίμα διαμόρφωσαν αυτό που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε ως το Δόγμα Πιπινέλη, ότι δηλ. «Η Ελλάδα είναι πολύ μικρή χώρα, για να έχει δική της εξωτερική πολιτική».
Την γραμμή αυτή ακολούθησε και ο Ευάγ. Αβέρωφ. Σε συνεργασία με τον τελευταίο, ο Κων. Καραμανλής εφήρμοσε στο Κυπριακό το Δόγμα Πιπινέλη κατά τρόπο απόλυτο και μέχρι την τελευταία στιγμή. Αντιθέτως στο ευρωπαϊκό πεδίο ακολούθησε μία αυτόνομη πολιτική επιδιώκοντας την ένταξη της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ με την ελπίδα, ότι θα εξασφάλιζε όχι μόνο την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας και τον πολιτικό εκσυγχρονισμό της αλλά και την ασφάλειά της. Ο Κ. Καραμανλής ήθελε να απαλλαγεί από την ασφυκτική αμερικανική επικυριαρχία και θαύμαζε τον Στρατηγό Ντε Γκολ. Παράλληλα ήλπιζε, ότι μακροπροθέσμως θα εντασσόταν και η Τουρκία στην ΕΟΚ και έτσι θα έπαυε οριστικά την επιθετική πολιτική της. Ελπίδες που έμειναν ανεκπλήρωτες.
Αν ο Κ. Καραμανλής ακολούθησε μία πολιτική μεταθέσεως στο μέλλον των προβλημάτων με την Τουρκία, ελπίζοντας σε καλύτερες συνθήκες, ο Α. Παπανδρέου ακολούθησε μία πολιτική «παγώματος» των προβλημάτων με την Τουρκία και της έρευνας για υδρογονάνθρακες στο Αιγαίο, σε παρασκηνιακή συνεννόηση με τους Αμερικανούς και τους Τούρκους αλλά χωρίς καμία προοπτική για το μέλλον. Για το Κυπριακό η Αθήνα δήλωνε επισήμως τον ρόλο της ως θεατής με την πολιτική «Η Κύπρος αποφασίζει, η Αθήνα υποστηρίζει».
Το γκριζάρισμα των Ιμίων, με το επεισόδιο της 31/1/1996, ήταν κατ’ ουσίαν η πρώτη απώλεια ελληνικού εδάφους από το 1923 καθώς και η πρόταση Αμερικανών και Τούρκων ως βάση των διαπραγματεύσεων για το μέλλον ολόκληρου του Αιγαίου. Ο Σημίτης ευχαριστεί τους Αμερικανούς και αρκείται να λειτουργεί ως Πρωθυπουργός των… Εσωτερικών της Ελλάδας!
Σημίτης και Γ. Παπανδρέου αναγνωρίζουν ανοικτά πλέον την θέση της Ελλάδας ως ευρω-ατλαντικού προτεκτοράτου και επιπροσθέτως αναλαμβάνουν την πρωτοβουλία να εξιδανικεύσουν αυτή την εξάρτηση ως απαραίτητη προϋπόθεση για τον εκσυγχρονισμό της και μάλιστα όχι μόνο οικονομικά και θεσμικά αλλά και αξιακά, με την έννοια ότι η Ελλάδα πρωτοπορεί ως χώρα ειρήνης και συμφιλιώσεως. Με τον τρόπο αυτό πιστεύουν, ότι όχι μόνο θα λύσουν όλα τα προβλήματα με την Τουρκία αλλά και ότι θα φέρουν αυτή την διαφορετική χώρα μέσα στην Ευρώπη.
Αυτή την πολιτική ανέλαβε να προβάλλει ιδεολογικά και επιστημονικά το ΕΛΙΑΜΕΠ (Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής). Η Ελλάδα έγινε ο πλέον ένθερμος υποστηρικτής της πλήρους εντάξεως της Τουρκίας στην Ε.Ε. Σημίτης, Παπανδρέου, Θάνος Βερέμης και όλοι οι άνθρωποι του ΕΛΙΑΜΕΠ υποστήριξαν με πάθος το Σχέδιο του Κόφι Ανάν (2004) για τη «λύση» του Κυπριακού. Ο ΕΛΙΑΜΕΠ εξελίχθηκε σε βαθύ κράτος και δημόσιο βήμα της διανοήσεως του εκσυγχρονισμού και εξέφραζε τόσο τον Ξένο παράγοντα όσο και αυτούς που αναγνώριζαν μόνο την διπλωματία ως μέσο επιλύσεως των διαφορών μας με την Τουρκία λες και αυτή εξηρτάτο μόνον από εμάς. Αν μπορούσαν, θα καταργούσαν και τις Ένοπλες Δυνάμεις. Δεν είναι τυχαίο, ότι ο διατελέσας ΥΠΕΞ Θ. Πάγκαλος χαρακτήρισε τις Ένοπλες Δυνάμεις ως αντιπαραγωγικές!
Πάντα υπήρχε ένα βαθύ κράτος στην Αθήνα αλλά αυτό αποτελούσαν οι Πρεσβείες των Μεγάλων Δυνάμεων, τα Ανάκτορα και τα στρατιωτικά παράκεντρα. Ο Ελ. Βενιζέλος ήταν ο πρώτος και ο τελευταίος Έλληνας πολιτικός, ο οποίος λόγω της ακτινοβολίας της προσωπικότητάς του και της ταξικής και εθνικής συνειδήσεως της ανωτέρας αστικής τάξεως σχημάτισε γύρω του το πρώτο γηγενές βαθύ κράτος με ιδεολογικό και πολιτικό χαρακτήρα. Ήταν η Χρυσή δεκαετία 1910-1920.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου προσπάθησε να σχηματίσει γύρω του ένα νέο βαθύ κράτος. Δεν εννοώ τα κομματικά του στελέχη, για τα οποία ο Γ. Κατσιφάρας είχε πει το περίφημο: «Αν δεν ήταν ο Ανδρέας, δεν θα μας γνώριζε ούτε ο θυρωρός της πολυκατοικίας μας», αλλά τα «Νέα τζάκια», στα οποία ο Ανδρέας θα παρέδιδε τα ηνία της ελληνικής οικονομίας, όπως ανακοίνωσε θριαμβευτικά στα Εγκαίνια της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης το 1987. Τελικά δεν μάθαμε ποια θα ήταν τα νέα φυντάνια του ελληνικού δαιμονίου. Το μόνο βέβαιο είναι, ότι δεν θα χρειαζόταν να έχουν χρήματα, αφού θα είχαν ως χρηματοδότη τον περιβόητο Κοσκωτά με εγγυητή το ελληνικό κράτος…
Το ΕΛΙΑΜΕΠ λειτουργεί ως ένας συνδυασμός Δεξαμενής σκέψεως σύμφωνα με τα αμερικανικά πρότυπα (Think tank) και ως βαθύ κράτος. Οι βασικές του θέσεις είναι τρεις: α) «Περισσότερη Ευρώπη!». Έχει προβλήματα η Ελλάδα; Έχει προβλήματα η ίδια η Ευρώπη; Έχουμε προβλήματα με την Τουρκία; Για όλα τα προβλήματα η απάντηση είναι μόνο μία: «Περισσότερη Ευρώπη!». Η Ε.Ε. έχει αναχθεί σε μεταφυσική έννοια θείας πρόνοιας. Εάν δεχθούμε συζήτηση πάνω σε αυτό το θέμα, θα πρέπει να προσθέσουμε την ερώτηση: Ποια Ευρώπη θέλουμε; Θα μας απαντήσουν, ότι είμαστε πολύ μικρή χώρα για να κάνουμε τέτοιες αυθάδεις ερωτήσεις. β) Υπάρχουν μόνο δύο τρόποι για να λυθούν όλα τα προβλήματα μας με την Τουρκία: η διπλωματία και ο διάλογος χωρίς κανέναν όρο και προϋποθέσεις. γ) Η Τουρκία θα πρέπει οπωσδήποτε να γίνει πλήρες μέλος της Ε.Ε. Απορία: γιατί το λένε σε μας και όχι στη Γερμανία και τη Γαλλία;
Το μεγάλο λάθος αυτής της σχολής σκέψεως είναι να πιστεύει ότι:
Α) Η Τουρκία σέβεται την υπογραφή της. Η Τουρκία όμως έχει πίσω της μία άλλη ιστορική και πολιτισμική παράδοση: δεν έχει πρόβλημα να υπογράφει αλλά στο να δεσμεύεται και
Β) Οπωσδήποτε θα είναι απαραίτητοι κάποιοι συμβιβασμοί εκ μέρους μας, έστω και οδυνηροί, προκειμένου να αποφύγουμε τον πόλεμο με την Τουρκία και να εξασφαλίσουμε την ειρήνη. Είναι τόσο ανιστόρητοι ή τόσο πορωμένοι από την ιδεολογία του ενδοτισμού, που δεν έχουν καταλάβει, ότι η έννοια της καλής γειτονίας είναι ανύπαρκτη στο σκεπτικό της Τουρκίας; Η Τουρκία θα πάρει ό,τι πάρει και σε λίγα χρόνια θα επανέλθει και θα ζητεί και άλλα και μάλιστα από ενισχυμένη θέση.
Είναι απορίας άξιον, πώς καταξιωμένοι επιστήμονες, όπως ο σημερινός ιδεολογικός σημαιοφόρος του ΕΛΙΑΜΕΠ καθηγητής Π. Ιωακειμίδης, επιδεικνύουν τέτοια άγνοια απέναντι στην πραγματικότητα, που συγχέουν τον ρεαλισμό με τον ενδοτισμό και καταλήγουν στην πνευματική παράλυση μπροστά στην κατακτητική μανία των γειτόνων μας με την ανοχή των εταίρων μας και την αποδοχή του ΝΑΤΟ.
Το συμπέρασμα είναι ότι η πολιτική εξουσία πρέπει να ακολουθεί το εθνικό συμφέρον και μόνο, και ας αφήσει την ιστορία για τους ιστορικούς
3. Το σαλόνι του Παπαχελά ως νέο βαθύ κράτος;
Μπάμ ηκούσθη στον αέρα! Εκεί που νομίζαμε, ότι το ελλαδικό κατεστημένο έχει αποδεχθεί την μοίρα της Ελλάδας ως μελλοντικής επαρχίας μιας νέας Οθωμανικής αυτοκρατορίας, ερρίφθησαν τρείς βολές κατά της μεταπρατικής εξωτερικής μας πολιτικής. Ο δράστης δεν αναζητείται, οι βολές ήταν επώνυμες. Είναι ο Αλέξης Παπαχελάς. Όμως δεν πρόκειται για ένα μεμονωμένο άτομο, παρόλο το γνωστό πολιτικό και κοινωνικό του εκτόπισμα και πέρα από τα όρια της Ελλάδας. Ο Παπαχελάς συζητεί πολύ και το κυριότερο, γίνεται δέκτης σκέψεων και ανησυχιών από ανθρώπους επιρροής. Δεν θα θεωρούσαμε ως άκαιρο να μιλήσουμε για την αρχή διαμορφώσεως ενός νέου ελληνικού βαθέως κράτους και ας μας επιτραπεί να του δώσουμε το προσωρινό όνομα «Σαλόνι Παπαχελά». Πρόκειται για μία άτυπη λέσχη ανησυχούντων αστών, πολιτικών και διπλωματών κυρίως. Ο ίδιος αποκαλύπτει την ύπαρξή τους και τι αναζητούν: «…μπορεί να υπάρχουν οι αθεράπευτα αισιόδοξοι ή και αφελείς… αλλά λιγοστεύουν» και ότι πρέπει να αναζητηθεί: «η κοινώς αποδεκτή απάντηση της χώρας» (Καθημερινή, 23/10/2022).
Η πρώτη βολή έπληξε το οπλοστάσιο του ΕΛΙΑΜΕΠ και ανατίναξε την επιχειρηματολογία Ιωακειμίδη. Παπαχελάς: «Πριν από 25 χρόνια αποφασίσαμε, ορθώς, ότι επίσημος στόχος είναι μια ευρωπαϊκή Τουρκία. Αυτό τελείωσε, όχι με ευθύνη της Αθήνας» (Καθημερινή, 16/10/2022).
Η δεύτερη βολή ήταν πιο ήπια, διότι αφορούσε την ελληνο-αμερικανική συμφωνία αμυντικής συνεργασίας αλλά το βλήμα διέθετε δύο κεφαλές. Η μία κατευθύνθηκε προς το Μέγαρο Μαξίμου και έπληξε την θριαμβολογία της κυβερνήσεως. Ο Παπαχελάς εμμέσως αμφισβητεί τη δέσμευση της Ουάσιγκτον να αποτρέψει τουρκική επίθεση, χαρακτηρίζει ως απλές ελληνικές «προσδοκίες» την υποχρέωση επεμβάσεως των ΗΠΑ και συμβουλεύει την ελληνική κυβέρνηση να μην εφησυχάζει αλλά τουλάχιστον να προσπαθήσει μέσα σε αυτό το ρηχό συμβατικό πλαίσιο της συμφωνίας, να διαχειρισθεί όσο γίνεται πιο αποτελεσματικά τις προσδοκίες της: «Θα χρειασθεί μία αποτελεσματική διαχείριση προσδοκιών» (Καθημερινή, 6/2/2022).
Η δεύτερη κεφαλή διέθετε περισσότερη εκρηκτική γόμωση, διότι έχει γενικότερο χαρακτήρα:
Α) Επικρίνει τον «άγαρμπο» τρόπο, με τον οποίο ο Μπάιντεν τορπίλισε το Σχέδιο του αγωγού EastMed.
- B) Οι άστοχες ενέργεις του Μπάιντεν δίνουν «το μήνυμα στον Ερντογάν, ότι μπορεί να κλιμακώσει… την ένταση» και «να ανεβάζει την πίεση έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου».
Γ) Προειδοποιεί την Ουάσιγκτον: «Αυτοί που λαμβάνουν τις αποφάσεις στην Ουάσιγκτον να προσέξουν πολύ τους χειρισμούς τους το επόμενο διάστημα», διότι οι Έλληνες κρίνουν τις ελληνο-αμερικανικές σχέσεις «μέσα από το πρίσμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων» (6/2/2022). «Το απόλυτο κρας τεστ της σχέσης μας με την Δύση θα είναι προφανώς η στάση της στην απευκταία περίπτωση μιάς σύγκρουσης με την Τουρκία. Αν νιώσουμε, ότι η Δύση μας προδίδει… τα ρήγματα της δυσπιστίας και του αντιδυτικισμού θα εκδηλωθούν με τρόπο εκρηκτικό. Ας το ξέρουν αυτό σύμμαχοι και εταίροι» (27/3/2022).
Ο Παπαχελάς απευθύνεται ευθέως προς την φιλοτουρκική πτέρυγα της Ουάσιγκτον, για να τους προειδοποιήσει: «Το βασικό τους επιχείρημα είναι ότι «οι ΗΠΑ δεν πρέπει να χάσουν την Τουρκία». Είναι εντυπωσιακό πως πιστεύουν ακόμη ότι την «έχουν», αλλά και το πως αγνοούν πόσο εύκολα μπορούν να «χάσουν» την Ελλάδα» (29/5/2022). Εντυπωσιάζει η γεωπολιτική «αθυροστομία» του Παπαχελά για ένα «σαλόνι» εθισμένο σε διαφορετικό «σαβουάρ βιβρ»!
Ακολούθησε και μία τελευταία βολή με βόμβα διασποράς. Περιλαμβάνει μία επισκόπηση για τον στρατηγικό σχεδιασμό της εξωτερικής μας πολιτικής και καταρρίπτει το δόγμα της «Σωστής πλευράς της ιστορίας».
Ο Παπαχελάς προτείνει στην κυβέρνηση για λογαριασμό του «Σαλονιού» (10/4/2022):
Α) Η Ελλάδα χρειάζεται μία πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική. Ακόμη και για μια χώρα ενταγμένη σε μία συμμαχία και με ένα βεβαρυμμένο παρελθόν, όπως η Ελλάδα, η εξάρτηση και η μονοδιάστατη εξωτερική πολιτική είναι απαράδεκτες καταστάσεις. Η Ελλάδα πρέπει να διαπραγματεύεται την θέση της και να «διεκδικεί ανταλλάγματα σε όλους τους τομείς».
Β) Η Ελλάδα να αποφεύγει τις βαθιές υποκλίσεις. «Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να φτάνει στα άκρα για να αποδείξει την νομιμοφροσύνη της». Προφανώς επικρίνει την αποστολή όπλων στην Ουκρανία. Έχει ιδιαίτερο κοινωνιολογικό ενδιαφέρον, ότι στο σημείο αυτό ο Παπαχελάς προσθέτει μία επιπλέον διάσταση στην ελληνική υποτέλεια, εθελοντικού και πολιτισμικού χαρακτήρα: Ούτε δικαιολογείται η ακραία επίδειξη υποτέλειας, επειδή η Ελλάδα είναι «διαφορετική» χώρα. Η διαφορά της πολιτισμικής μας ταυτότητας δεν πρέπει να αποτελεί λόγο μειονεξίας. Προχωρεί ακόμη περισσότερο: επιρρίπτει ευθύνη για τον σημερινό αντιδυτικισμό των Ελλήνων στην δαιμονοποίηση του «τεμπέλη Έλληνα» από «ένα μέρος της Δυτικής ηγεσίας στην διάρκεια της κρίσης».
Γ) Ας κάνουμε διάλογο με την Τουρκία, έστω και μπλοφάροντας.
4. Επίλογος
Η «Σωστή πλευρά της ιστορίας» είναι μία αμφιλεγόμενη έννοια. Χρησιμοποιείται και ως χρυσωμένο χάπι καταπόσεως της υποτέλειας. Το 1919 ο Βενιζέλος σε απόλυτη ταύτιση με την «Σωστή» πλευρά της ιστορίας έστειλε το Εκστρατευτικό σώμα στην Ουκρανία. Το πληρώσαμε ακριβά. Σήμερα ο Μητσοτάκης στέλνει όπλα στην Ουκρανία και… κηρύσσει τον πόλεμο στη Ρωσία, ελπίζοντας έτσι να συγκινήσει τον Μπάιντεν. Όμως ο ελληνο-αμερικανός πρέσβης Γ. Τσούνης αγνόησε τελείως τη μεγάλη συμφωνία αμυντικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ. Στη συνέντευξη που έδωσε στον ΑΝΤ1 (protothema.gr, 7/11/2022) και στην ερώτηση: Τι θα κάνουν οι ΗΠΑ, αν η Τουρκία επιτεθεί στην Ελλάδα, ο κ. Τσούνης απάντησε: «Καταλαβαίνω τη ρητορική. [Ακόμη και σε αυτό το σημείο απέφυγε να προφέρει το όνομα της Τουρκίας. Απάντησε σαν να ήταν ο εκπρόσωπος Τύπου του State Department και όχι στην Αθήνα]. Κανείς δεν θεωρεί, ότι είναι εποικοδομητική. Το μοναδικό που θα φέρει αποτέλεσμα είναι να συζητήσετε και να επιλύσετε τις διαφορές διπλωματικά κα σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Διαβιβάζουμε σταθερά σε Ελλάδα και Τουρκία να κάνουν αυτό ακριβώς, επειδή ξέρω ότι και η Ελλάδα και η Τουρκία επιδιώκουν ειρήνη»! Αποστασιοποίηση και απόρριψη ευθύνης.
Το συμπέρασμα είναι ότι η πολιτική εξουσία πρέπει να ακολουθεί το εθνικό συμφέρον και μόνο, και ας αφήσει την ιστορία για τους ιστορικούς. Εμείς στη Μικρασία για να είμαστε με τη «σωστή» πλευρά της ιστορίας, χάσαμε, ο Κεμάλ που την έγραψε στα υποδήματά του, νίκησε.
Όσο για την Χούντα, δύο ερωτήσεις:
Α) Υπήρξε πιο υποτελές στον αμερικανικό παράγοντα ελλαδικό καθεστώς;
Β) Από ποιο καθεστώς υποστήκαμε τη μεγαλύτερη εθνική συμφορά μετά το 1922;
Ι have a dream! Να ενεργοποιηθούν οι Έλληνες, να μονιάσουν, να ανατρέψουν αυτό το σάπιο και υπόδουλο πολιτικό σύστημα και να συγκαλέσουν Συντακτική Εθνική Συνέλευση. Αυτή την φορά το πρόβλημα δεν είναι, αν έχουμε ένα νέο Βενιζέλο. Το απολύτως επείγον είναι ένας νέος «Στρατιωτικός Σύνδεσμος» και για να μην προκύψει παρεξήγηση λόγω αναφοράς του ιστορικού παραδείγματος, ευχόμαστε την εμφάνιση μιας οργανωμένης αντιστοίχου πρωτοβουλίας ή και συνεργαζομένων πρωτοβουλιών για ένα νέο 1909. Λέτε μεταξύ αυτών των πρωτοβουλιών να εμφανισθεί και το «Σαλόνι Παπαχελά»; Το ευχόμαστε, αρκεί να μην είναι αυτή η μόνη πρωτοβουλία που θα εμφανισθεί…
* Ο Ηλίας Φιλιππίδης είναι συγγραφέας και έχει διατελέσει πανεπιστημιακός κοινωνιολογίας και νομικός
