επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Ένας επισκέπτης στο ηλιακό μας σύστημα
Η Διεθνής Αστρονομική Ένωση (ΔΑΕ) επισημοποίησε ότι, μετά τον Οουμουαμούα το 2017, ανακαλύφθηκε μέσα στο ηλιακό μας σύστημα και δεύτερο αντικείμενο σαν κομήτης που προέρχεται από τον διαστρικό χώρο. Στον «επισκέπτη» δόθηκε από τη ΔΑΕ το όνομα «Μπορίσοφ» (2I/Borisov), επειδή ο πρώτος που είχε εντοπίσει στις 30 Αυγούστου το αντικείμενο, με ένα αυτοσχέδιο τηλεσκόπιο διαμέτρου 0,6 μέτρων, ήταν ο ερασιτέχνης αστρονόμος Γκενάντι Μπορίσοφ από την Κριμαία.
Ο «Μπορίσοφ» έχει την εμφάνιση κομήτη με κοντή ουρά και ήδη αστρονόμοι από όλο τον κόσμο στρέφουν τα τηλεσκόπιά τους για να τον μελετήσουν. Δεν υπάρχει πια αμφιβολία, σύμφωνα με τη ΔΑΕ, ότι πρόκειται για ένα διαστημικό σώμα με διαστρική προέλευση, δηλαδή προέρχεται από άλλο ηλιακό σύστημα, εξού και ο αρχικός προσδιορισμός 2Ι (Intestellar).
Η διάμετρος του «Μπορίσοφ» εκτιμάται ότι είναι λίγα χιλιόμετρα. Από τους χιλιάδες κομήτες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, κανενός η τροχιά δεν είναι τόσο υπερβολική όσο του «Μπορίσοφ». Θα κάνει την κοντινότερη προσέγγισή του στον Ήλιο (περιήλιο) στις 7 Δεκεμβρίου φέτος, όταν θα βρίσκεται σε απόσταση δύο αστρονομικών μονάδων από τη Γη (μία τέτοια μονάδα είναι η απόσταση Γης-Ήλιου).
Τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο θα έχει τη μεγαλύτερη φωτεινότητά του στον ουρανό του νοτίου ημισφαιρίου και στη συνέχεια θα αρχίσει το μακρύ ταξίδι της εξόδου του από το ηλιακό μας σύστημα για πάντα. Οι αστρονόμοι θα έχουν την ευκαιρία να τον παρατηρήσουν για αρκετούς μήνες, περισσότερους απ’ ό,τι τον «Οουμουαμούα».
Ήδη το Μεγάλο Τηλεσκόπιο των Καναρίων Νήσων, διαμέτρου 10,4 μέτρων, κατάφερε να τραβήξει την πρώτη φωτογραφία του περαστικού «Μπορίσοφ». Υπό διερεύνηση βρίσκονται διάφορα επιστημονικά ερωτήματα, όπως γιατί έως τώρα δεν είχαν ανακαλυφθεί διαστρικά σώματα μέσα στο ηλιακό μας σύστημα και πόσο συχνά αυτά απαντώνται στο διάστημα.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Επιτόπια έρευνα
Με τη χρήση 2 σκαφών του Ινστιτούτου «Αρχιπέλαγος», του ωκεανογραφικού σκάφους «Aegean Explorer» και του ιστιοφόρου «Πηνελόπη» και με τη χρήση εξειδικευμένου ερευνητικού εξοπλισμού, έγινε μία εκτίμηση της κατάστασης των οικοσυστημάτων και των επιπτώσεων που έχει προκαλέσει σε αυτά η ανθρώπινη δραστηριότητα σε περιοχή νοτίως της Σάμου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι φέτος είναι η 19η χρονιά στενής συνεργασίας ανάμεσα στο Ινστιτούτο «Αρχιπέλαγος» και το τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου του Essex, όπου με βάση την ανταλλαγή τεχνογνωσίας ενώνουν τις δυνάμεις τους με στόχο την έρευνα και την προστασία των οικοσυστημάτων των ελληνικών θαλασσών.
Η κοινή ωκεανογραφική άσκηση αυτή στοχεύει, πέρα από το να προσφέρει γνώση και κατάρτιση στη νέα γενιά επιστημόνων, να εμπνεύσει με ιδεολογία πάνω στην προστασία του περιβάλλοντος αυτούς που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τα πολυάριθμα προβλήματα που δημιουργούν οι γενιές μας.
Η έρευνα εξελίσσεται παράλληλα σε διαφορετικούς τομείς:
- Έγινε λεπτομερής χαρτογράφηση της έκτασης των προστατευόμενων θαλάσσιων οικοσυστημάτων της περιοχής.
- Καταγραφή των πληθυσμών των κητωδών, αλλά και των ήχων επικοινωνίας τους και της υποβρύχιας ηχορύπανσης με τη χρήση συστήματος υδροφώνων τελευταίας τεχνολογίας (hydrophone array).
- Στα εργαστήρια του Αρχιπελάγους αναλύονται δείγματα από διάφορα επίπεδα της τροφικής αλυσίδας, για την εκτίμηση της έκτασης της ρύπανσης από μικροπλαστικές ίνες και θραύσματα πλαστικού.
Το 0,04% που λείπει για το πιο μαύρο
Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο ΜΙΤ των ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι παρήγαγαν το πιο μαύρο υλικό που έχει δημιουργηθεί έως σήμερα. Είναι δέκα φορές πιο μαύρο από οτιδήποτε είχε υπάρξει έως τώρα, απορροφώντας το 99,96% του φωτός που πέφτει πάνω του από οποιαδήποτε γωνία.
Το υλικό αποτελείται από μικροσκοπικούς νανοσωλήνες άνθρακα (CNT) κάθετα ευθυγραμμισμένους πάνω σε ένα υπόστρωμα αλουμινίου. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι είναι θέμα χρόνου οι επιστήμονες των υλικών να σχεδιάσουν ένα υλικό που θα απορροφά το 100% του φωτός (κάτι σαν μαύρη τρύπα στο διάστημα).
Οι ερευνητές έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Applied Materials» (Εφαρμοσμένα Υλικά) της Αμερικανικής Χημικής Εταιρείας (ACS). Ο καθηγητής Μπράιαν Γουάρντλ δήλωσε ότι «κάποιος θα βρει ένα ακόμη πιο μαύρο υλικό και τελικά θα κατανοήσουμε όλους τους υποκείμενους μηχανισμούς, οπότε θα είμαστε πια σε θέση να κατασκευάσουμε το απόλυτο μαύρο».
Κάνοντας επίδειξη των δυνατοτήτων του νέου υλικού, οι επιστήμονες κάλυψαν με αυτό το υλικό, σαν μανδύα, ένα φυσικό διαμάντι 16,8 καρατίων, κάνοντας το να “εξαφανιστεί” από την κοινή θέα. Μάλιστα το πείραμα παρουσιάζεται σε νέα έκθεση έργων τέχνης στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και οι επιστήμονες δήλωσαν ότι θα διαθέσουν δωρεάν το κατάμαυρο υλικό τους σε όποιον καλλιτέχνη θέλει να το αξιοποιήσει για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.
Πέρα από τον χώρο της Τέχνης, τέτοιου είδους υλικά μπορούν να αξιοποιηθούν μελλοντικά, μεταξύ άλλων, σε οπτικές και διαστημικές εφαρμογές, π.χ. σε τηλεσκόπια που αναζητούν εξωπλανήτες.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Τα κινητά καταστρέφουν την γερμανική λίμπιντο
Οι Γερμανοί ξέμαθαν να απολαμβάνουν τον ελεύθερο χρόνο τους και η κύρια αιτία για αυτό είναι το κινητό τηλέφωνο. Αυτό προκύπτει από έρευνα που αφορά στον ελεύθερο χρόνο για το 2019 και διεξήχθη κατ’ εντολή του Ιδρύματος για Ζητήματα του Μέλλοντος. «Καθαρά επιστημονικά πρόκειται για μια καταστροφή. Θέλουμε να ασχοληθούμε με διάφορα πράγματα, να τεμπελιάσουμε, να συναντήσουμε φίλους, αλλά δεν τα καταφέρνουμε διότι έχουμε διαρκώς το φόβο πως θα χάσουμε κάτι ή ότι θα πάρουμε τη λάθος απόφαση», δηλώνει ο Ούλριχ Ράινχαρντ, επιστημονικός διευθυντής της έρευνας.
Ο ελεύθερος χρόνος αποτελεί ολοένα και περισσότερο παράγοντα πίεσης, επισημαίνει ο Γερμανός επιστήμονας. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βοηθούν περιορισμένα στον συγκεκριμένο τομέα. Οι τέλειες φωτογραφίες γεμάτες «ευτυχία» που δημοσιεύονται σε αυτά θέτουν υπό πίεση πολύ κόσμο. «Φοβούνται ότι οι άλλοι διασκεδάζουν περισσότερο. Θέλουν από όλα να παίρνουν το καλύτερο. Υπάρχει μια τάση βελτιστοποίησης των πάντων. Της δουλειάς, του σώματος αλλά και του ελεύθερου χρόνου», συμπληρώνει. Αυτό προκαλεί στρες, ένα στρες που φαίνεται και στον ελεύθερο χρόνο. Το 58% των ερωτηθέντων δηλώνει πως κάνει πάρα πολλά πράγματα στον ελεύθερο χρόνο του. Κυρίως νέοι και όσοι δεν έχουν σύντροφο, τρέχουν από τη μια δραστηριότητα στην άλλη και δεν θέλουν να χάσουν τίποτα. Σύμφωνα με την έκθεση αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορούν να απολαύσουν τον ελεύθερο χρόνο τους.
Το στρες στον ελεύθερο χρόνο έχει επιπτώσεις στην ερωτική ζωή. Μόνο ένας στους δυο Γερμανούς δηλώνει ότι κάνει σεξ τουλάχιστον μια φορά τον μήνα (52%). Πριν από πέντε χρόνια το ποσοστό αυτό ήταν 56%. Ένας από τους κύριους λόγους είναι η χρήση του κινητού τηλεφώνου. Αυτοί που φαίνονται πάντως περισσότερο ικανοποιημένοι από τον ελεύθερο χρόνο είναι οι συνταξιούχοι. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στο ότι είναι λιγότερο εξαρτημένοι από τα κινητά τηλέφωνα αλλά και διότι «διαθέτουν μεγαλύτερη πείρα και γνωρίζουν καλύτερα τι τους κάνει καλό»
πηγή: DEUTSCE WELLE, από άρθρο της Κριστιάνε Μπος
