Σε εξέλιξη τα διαλυτικά πειράματα της κυβέρνησης Σαμαρά. Του Γιάννη Τσούτσια
«Είμαστε, πλέον, υποχρεωμένοι να επιχειρήσουμε την με κάθε δυνατό μέσο απελευθέρωση της αγοράς των φαρμάκων από τον ασφυκτικό έλεγχο της συνδικαλιστικής ηγεσίας του κλάδου των φαρμακοποιών. Καθιερώνονται ατομικές συμβάσεις των φαρμακοποιών και αποκλείονται οι μεσάζοντες φαρμακευτικοί σύλλογοι, οι οποίοι λειτουργούν σε βάρος των ατομικών δικαιωμάτων των μελών τους. Καθιερώνεται ελεύθερο ωράριο λειτουργίας των φαρμακείων. Και όποιες άλλες αποφάσεις ακολουθήσουν, στην ίδια αιτία θα οφείλονται, αν άμεσα δεν ανασταλούν οι αδικαιολόγητες κινητοποιήσεις, τις οποίες με πρωτοβουλία τους οι συνδικαλιστές επιβάλλουν…».
Υπουργός Υγείας, Ανδρέας Θ. Λυκουρέντζος, Αθήνα, 10 Δεκεμβρίου 2012.
Η μνημειώδης ανακοίνωση Λυκουρέντζου κατά των φαρμακοποιών είναι το νέο δείγμα της κυβερνητικής τακτικής στη συγκυρία. Μια ντόπια, αβερωφικής κοπής, πολιτική λογική, εμποτισμένη με απριλιανά αρώματα του «αποφασίζομεν και διατάσσομεν», έρχεται να επιπροστεθεί ή και να υπερβεί τις προδιαγραφές του Μνημονίου, καθιστώντας -παρεμπιπτόντως- τις «αντιφασιστικές» πρωτοβουλίες Βενιζέλου κωμικοτραγικές. Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση Σαμαρά έχει αρχίσει να προτάσσει τη διάσωση του στενού της πυρήνα έναντι οποιουδήποτε άλλου στόχου, επιλογή που ανοίγει διαρκώς και τροφοδοτεί με εκρηκτικό τρόπο τις κοινωνικές αντιθέσεις, κατά το σχήμα διάλυση-σύγκρουση-επιβολή.
Πρωτοφανής επίδειξη πυγμής
Στην περίπτωση μάλιστα των φαρμακοποιών, η γραμμή τού «να τελειώνουμε με τους συνδικαλιστές», υπερβαίνει κατά πολύ το επίπεδο των συνήθων χειρισμών από προηγούμενες περιόδους (ιδιοκτήτες ταξί, φορτηγών). Δεν συναντάμε πλέον τους υποκριτικούς οδυρμούς, ακόμη και υπουργών, για το δήθεν αναπόφευκτο τέλος των ειδικών προνομίων επιμέρους κοινωνικών ομάδων.
Εδώ πρόκειται για πρωτοφανή επίδειξη πυγμής, ένα εξοντωτικό χτύπημα, απέναντι, όχι μόνο προς τυπικές συνδικαλιστικές ηγεσίες (που μάλιστα υπηρέτησαν από κυβερνητικές θέσεις τη Ν.Δ.), όχι απλώς προς μια κοινωνική ομάδα και τα προνόμιά της, αλλά απέναντι σε συλλογικά όργανα-θεσμούς, Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, επιφορτισμένα με ουσιαστικές αρμοδιότητες σε θέματα δημόσιας Υγείας. Ο υπουργός θέλει την εκρίζωση ενός επαγγελματικού κλάδου, πυροδοτεί με αυταρχισμούς και ψευδολογίες τη διάλυση του τομέα ευθύνης του και στοχοποιεί, πέρα από τα φαρμακεία, πολιτειακούς θεσμούς, το ίδιο το σύστημα διακίνησης των φαρμάκων, προετοιμάζοντας μια διάδοχη κατάσταση που προφανώς εκείνος γνωρίζει…
Αυτή είναι η αντίθεση, που τα καθεστωτικά ΜΜΕ περιγράφουν ως κόντρα μεταξύ κυβέρνησης και φαρμακοποιών. Με τη σειρά τους οι φαρμακοποιοί οι οποίοι βάλλονται όχι στα επιμέρους, αλλά συνολικά, καθίστανται χαρακτηριστικό παράδειγμα των υπόγειων διεργασιών που συντελούνται στην ελληνική κοινωνία του Μνημονίου. Τυπικοί εκπρόσωποι της μεσαίας τάξης, ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων με συνδικαλιστικές ηγεσίες συντηρητικών προδιαγραφών, συμπληρώνουν τρεισήμισι μήνες κινητοποιήσεων μόνο την τελευταία χρονιά. Έχουν αντιμετωπίσει, όχι χωρίς δυσκολίες, απόπειρες διάσπασης και εκβιασμούς, υπαναχωρήσεις του πανελλήνιου συνδικαλιστικού τους φορέα, έχουν υπερβεί εκφυλιστικά φαινόμενα, όπως τις διασπαστικές πρακτικές που επιχείρησε η συνδικαλιστική ηγεσία του Φαρμακευτικού Συλλόγου Πειραιά και έχουν αποφύγει, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, να δελεαστούν από τη στόχευση της προσωπικής διάσωσης σε βάρος του διπλανού τους. Επιπλέον, χωρίς τίποτα να προεξοφλεί την έκβαση μιας ακόμη υπό διαμόρφωση κοινωνικής συμπεριφοράς, με κατακτημένη την επίγνωση της αναγκαίας ενότητας, έχουν καταφέρει να ενσωματώσουν τις κινήσεις όσων αποπειρώνται να κερδοσκοπήσουν σε βάρος του αγώνα τους.
Στοχοποίηση σχέσεων
Παντού, με δυσκολίες και παλινδρομήσεις, η μεσαία τάξη συνειδητοποιείται, σε μια πορεία, που ολοένα και περισσότερο μετατοπίζεται από το πεδίο της προσωπικής επιβίωσης, σε μια αδιαχώριστη παρέμβαση στο κοινωνικό πεδίο. Επί του προκειμένου, ο μέσος φαρμακοποιός, αφού επί μήνες τροφοδότησε μια ζημιογόνο επιχείρηση, αναδιπλούμενος και φτωχοποιούμενος, οδηγείται τώρα στην ανάγκη ταυτόχρονης διάσωσης του κοινωνικού του ρόλου. Καθώς το φαρμακείο περιστέλλεται και δεν μπορεί άλλο να χρηματοδοτεί τον ΕΟΠΥΥ, ο φαρμακοποιός αναγκάζεται να περιορίσει τη λήψη συνταγών, κατά συνέπεια και την πελατεία του, για να μειώσει τις οικονομικές επισφάλειες και την έκθεσή του στα χρέη. Αυτό όμως τον υποχρεώνει σε επιλογή πελατών και σε αναζήτηση των κατάλληλων κριτηρίων. Ποιους, κατά προτεραιότητα, από τους πελάτες του θα εξυπηρετήσει;
Η απάντηση δεν μπορεί να προκύψει με γνώμονα το κέρδος, αφού, με οικονομική προσέγγιση, όλοι οι πελάτες ίδιοι είναι. Ενεργοποιείται έτσι ένα κριτήριο αναγκαιότητας, ο φαρμακοποιός θα χρηματοδοτήσει τους πιο αδύναμους, τους έχοντες περισσότερο ανάγκη, οδηγούμενος έτσι στο πλευρό της δοκιμαζόμενης κοινότητας.
Είναι στο πρόσωπο αυτής της συμπεριφοράς, κοινής και σε άλλους επαγγελματικούς χώρους, που προοιωνίζεται μια γενικότερη δυναμική κοινωνικοπολιτικής ανάταξης.
Ας μην ξεχνάμε, εξάλλου, ότι το φαρμακείο ως επιχείρηση, αντιπροσωπεύει μια προηγούμενη κοινωνική δομή, όπου η εμπορική δραστηριότητα συνυπήρχε με την ανάπτυξη ανθρώπινων σχέσεων στο πλαίσιο της γειτονιάς. Αυτή ακριβώς η σχέση στοχοποιείται και διαλύεται σήμερα, υπό την πίεση ενός ψευδεπίγραφου εκσυγχρονισμού που εντάσσει τα πάντα στις διαδικασίες της απρόσωπης αγοράς. Και μπορεί μεν ο κ. Λυκουρέντζος να αδιαφορεί για το γεγονός ότι η απόσταση ανάμεσα στην κρίση χρηματοδότησης του ΕΟΠΥΥ και σε μια ανθρωπιστική κρίση είναι πολύ μικρή, οι φαρμακοποιοί όμως μοιάζει να το αντιλαμβάνονται. Σε τελευταία ανάλυση, το πείραμα δεν αφορά την επιβίωση του «παλιού» απέναντι στον εκσυγχρονισμό των σούπερ μάρκετ, αλλά το αν η κοινωνία θα μπορέσει να αναταχθεί με σχέσεις αλληλεγγύης, σε μια διαφορετική προοπτική αναμόρφωσής της, από αυτήν που ευαγγελίζεται η τρόικα και οι ακροδεξιές ροπές του εκάστοτε υπουργού του κ. Σαμαρά.
