Πιο πιθανή τώρα η αυτοχειρία των «σοσιαλιστών»
Ο εμφύλιος στο ισπανικό «σοσιαλιστικό» κόμμα (PSOE), στον οποίο αναφερόμασταν την προηγούμενη εβδομάδα, φούντωσε για τα καλά. Οι δεινόσαυροι ολοκλήρωσαν με επιτυχία το εσωκομματικό τους πραξικόπημα διώχνοντας τον Πέδρο Σάντσεθ, που αρνούνταν πεισματικά να παράσχει ανοχή στον Μαριάνο Ραχόι. Έτσι ίσως να υλοποιηθεί η μοναδική εναπομείνασα ελπίδα του «υπηρεσιακού» δεξιού πρωθυπουργού, αλλά και των δυναμικών κέντρων που τον στηρίζουν. Αν και οι περιπλοκές θα είναι πολλές.
Καταρχήν, αν οι «σοσιαλιστές» βουλευτές στηρίξουν τον Ραχόι, αυτός θα το ερμηνεύσει ως πράσινο φως για να κυβερνήσει με το πρόγραμμά του; Αυτό είπε προχθές ο επικεφαλής της Δεξιάς και πάγωσε ακόμη και τους πιο φανατικούς οπαδούς της παροχής ψήφου ανοχής. Διότι αν το κάνει και το PSOE δεν αποσύρει την ανοχή του… τότε πράγματι θα πάρει σάρκα και οστά ο εφιάλτης της «πασοκοποίησης», που κατατρέχει το δεύτερο (ακόμα) ισπανικό κόμμα.
Αλλά κι αν ο Ραχόι αποδειχθεί, αρχικά τουλάχιστον, γαλαντόμος (πράγμα δύσκολο, διότι «η Ισπανία πρέπει να κυβερνηθεί», δηλαδή να ενταθεί η αντιλαϊκή πολιτική που… έμεινε στάσιμη τους τελευταίους 9 μήνες), μια άλλη άμεση απειλή καραδοκεί: ο Πάμπλο Ιγκλέσιας προειδοποίησε τους «σοσιαλιστές» ότι θα πάψει να στηρίζει τις τοπικές κυβερνήσεις που έχουν συμπήξει από κοινού PSOE και Podemos, και θεωρούνταν πρόπλασμα μιας συγκυβέρνησης σε επίπεδο ισπανικού κράτους.
Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα
Επιπλέον, τόσο οι «σοσιαλιστές» όσο και μικρότερα κόμματα που έχουν στο παρελθόν στηρίξει κυβερνήσεις (όπως οι Βάσκοι μετριοπαθείς εθνικιστές του PNV), προσπαθούν να ζυγίσουν τι θα τους κοστίσει περισσότερο: Να κατηγορηθούν ως υπεύθυνοι για τρίτες εκλογές μέσα σ’ ένα χρόνο; Ή να χρεωθούν στα μάτια της βάσης τους τη στήριξη του δεξιού Λαϊκού Κόμματος που είναι όσο κανένα άλλο στιγματισμένο από τα σκάνδαλα και τη διαφθορά; Ιδίως τώρα που ξεκινούν δύο δίκες στις οποίες κατηγορούμενοι για σκάνδαλα και διαφθορά είναι ηγετικά στελέχη του Λαϊκού Κόμματος…
Έτσι, ακόμη και οι πιο συστημικοί αναλυτές παραδέχονται ότι π.χ. η «ξεροκεφαλιά» του Σάντσεθ ήταν πιστή ερμηνεία της βούλησης των ψηφοφόρων του, που στη συντριπτική τους πλειοψηφία δεν μπορούν να φανταστούν ότι οι ψήφοι τους θα χρησιμοποιηθούν για να σταθεροποιηθεί ο Ραχόι. Όσο για το PNV, έχει άλλους πονοκεφάλους: η τελική καταμέτρηση των ψήφων στις πρόσφατες βασκικές εκλογές του στέρησε μία έδρα, που πήγε στην Πατριωτική Αριστερά. Γεγονός που, σε συνδυασμό με την κατρακύλα των «σοσιαλιστών», διέλυσε τη δυνατότητα συνέχισης της συγκυβέρνησης PNV-PSOE στη Χώρα των Βάσκων και φούντωσε τις φιλοδοξίες της Πατριωτικής Αριστεράς και των Podemos.
Η πεισματάρικη πραγματικότητα
Επικεντρώνοντας όμως στις τρέχουσες εξελίξεις, δεν αγγίζουμε καν τις βαθιές και κακοφορμισμένες πληγές του ισπανικού συστήματος – αυτές που παριστάνουν ότι δεν βλέπουν τα παραδοσιακά κόμματα. Από τη συνεχιζόμενη φτωχοποίηση πλατιών λαϊκών στρωμάτων και τη σαπίλα του πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου, ως το κραυγαλέο γεγονός ότι εκατομμύρια άνθρωποι δεν θέλουν να παραμείνουν υπήκοοι του ισπανικού κράτους: αυτά είναι τα καυτά προβλήματα που, αργά ή γρήγορα, θα σκάσουν στα μούτρα οποιασδήποτε κυβέρνησης σχηματιστεί, με ή χωρίς νέες εκλογές.
Μια πρόσφατη έρευνα του ισπανικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών [βλ. πίνακα] δείχνει πόσο… πεισματάρικη είναι η πραγματικότητα. Σταθερά τις τέσσερις πρώτες θέσεις τα τελευταία χρόνια καταλαμβάνουν η ανεργία, η διαφθορά, το πολιτικό σύστημα και τα οικονομικά προβλήματα. Το πολιτικό προσωπικό της Μαδρίτης, καλομαθημένο από δεκαετίες αυθαιρεσίας και μάσας, και με τη στήριξη του τραπεζικού-επιχειρηματικού εσμού και του βαθέος ισπανικού κράτους, ίσως νομίζει ότι μπορεί να τα κρατήσει κάτω από το χαλί. Θα διαπιστώσει ότι πρόκειται για ουτοπία.
Ε.Φ.
