Σε διαβούλευση το νομοσχέδιο του υπουργείου… real estate. Του Πέτρου Κακούρου
Τα δασικά οικοσυστήματα και το φυσικό περιβάλλον αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις από την κλιματική αλλαγή και τις νέες ανάγκες της κοινωνίας, ενώ η αειφορική παραγωγική ανασυγκρότηση της υπαίθρου είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ. Σ’ αυτό το πλαίσιο θα περίμενε κανείς η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος να οργανώσει ένα συγκροτημένο δημόσιο διάλογο της επιστημονικής κοινότητας, των εργαζομένων και των υπόλοιπων εμπλεκομένων στη δασική πράξη, με σκοπό τη διαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που θα θωρακίζει τα δάση απέναντι στις νέες αυτές προκλήσεις. Αντί αυτού, το υπουργείο Περιβάλλοντος εμφάνισε ένα σχέδιο νόμου με τον ψευδεπίγραφο τίτλο Δασικά οικοσυστήματα: Ορισμοί, μέτρα προστασίας, ανάπτυξης και διαχείρισης, που έχει ως κύριο σκοπό να παραδοθούν τα δάση και όλα τα φυσικά χερσαία οικοσυστήματα (ακόμα και οι προστατευόμενες περιοχές και οι περιοχές του Δικτύου Natura 2000) στην αγορά γης και στα μεγάλα τουριστικά, ενεργειακά και μεταλλευτικά συμφέροντα, ξεπουλώντας ακόμη και την περιουσία και τις υποδομές της Δασικής Υπηρεσίας. Το σχέδιο νόμου, που τέθηκε σε διαδικασία μιας υποτιθέμενης διαβούλευσης εντός ελάχιστου χρόνου, είναι η ταφόπλακα των δασικών και των φυσικών χερσαίων οικοσυστημάτων, αφού:
• Ορίζει εκ νέου το «δάσος» με αντισυνταγματικό τρόπο, αφού εισάγονται και πάλι με πλάγιο τρόπο οι ποσοστώσεις στην εδαφοκάλυψη, οι οποίες έχουν κριθεί αντισυνταγματικές από το ΣτΕ. Με την εισαγωγή της νέας κατηγορίας «δημόσιες γαίες» και άλλες διατάξεις, εξαιρεί τα ιδιαίτερα σημαντικά για τη βιοποικιλότητα φρυγανικά και ορεινά χορτολιβαδικά οικοσυστήματα όπως και τις βραχώδεις εκτάσεις από τα δασικά οικοσυστήματα, αντίθετα σε κάθε επιστημονική θεώρηση.
• Οι επιτρεπτές επεμβάσεις, όπως περιγράφηκαν στο προτεινόμενο σχέδιο νόμου, αναιρούν κάθε έννοια ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού, διότι ουσιαστικά οποιοσδήποτε θα μπορεί να κατασκευάσει οτιδήποτε εντός δασικών οικοσυστημάτων, ενώ η νομιμοποίηση όλων των εκχερσώσεων και παράνομων επεμβάσεων ανοίγει την όρεξη για περισσότερες αυθαιρεσίες.
• Δημιουργεί θεσμικό πλαίσιο που καθιστά αδύνατη την εφαρμογή των πολιτικών για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και της ανάσχεσης και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.
Παράλληλα, η Δασική Υπηρεσία απομακρύνεται ακόμη περισσότερο από το ρόλο της ως διαχειριστή των δασικών και των χερσαίων φυσικών οικοσυστημάτων και μετατρέπεται σε Γραφείο Εξυπηρέτησης Επενδύσεων. Είναι χαρακτηριστικό της πολιτικής της δικομματικής κυβέρνησης ότι, εκτός της πλειάδας διευκολύνσεων που παρέχονται στους «επενδυτές», σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, οι υποθέσεις τους θα έχουν απόλυτη προτεραιότητα έναντι όλων των άλλων εργασιών των δασικών υπηρεσιών!
Υπουργείο Περιβάλλοντος ή μεσιτικό γραφείο;
Η γενική εικόνα που δημιουργεί το νομοσχέδιο είναι ότι έχει ως σκοπό να ελαχιστοποιήσει τις δυνατότητες προστασίας των φυσικών οικοσυστημάτων και να διευκολύνει οποιαδήποτε επενδυτική ή επιχειρηματική πρωτοβουλία χωρίς καμία διάκριση ως προς το αν προκύπτει κοινή ωφέλεια ή εάν μια επέμβαση εξυπηρετεί πραγματικά το δημόσιο συμφέρον. Διαπιστώνεται, επίσης, μια τεράστιας έκτασης προσπάθεια διευκόλυνσης οποιουδήποτε να αποκτήσει δημόσια γη, που σε συνδυασμό με την πλήρη σχεδόν απελευθέρωση των δυνατών παρεμβάσεων θα οδηγήσει σε ανεπανόρθωτες καταστροφές και απώλειες ειδών φυτών και ζώων. Συχνά μάλιστα το νομοσχέδιο δημιουργεί την αίσθηση ότι έχει συνταχθεί από μεσιτικό γραφείο και όχι από υπουργείο υπεύθυνο για τη διαφύλαξη της δημόσιας περιουσίας – και το κατεξοχήν αρμόδιο για τη διατήρηση των δασών και της βιοποικιλότητας.
Είναι θλιβερό και εξοργιστικό το να βλέπει κανείς την κυβέρνηση της χώρας του να ξεπουλά τη γη, τα δάση και τα νερά, καθώς έχει μετατραπεί σε γραφείο real estate με διευθυντή πωλήσεων τον πρωθυπουργό της που, κατά δήλωσή του, κάθεται στο γραφείο και περιμένει τους επενδυτές-πελάτες σαν τους μεσίτες που σατίριζαν οι ελληνικές ταινίες της δεκαετίας του ’60.
Τα δάση και το φυσικό περιβάλλον είναι κοινωνικά αγαθά που ανήκουν σε όλον το λαό και καμία κυβέρνηση δεν έχει δικαίωμα να τα εκχωρεί. Η Δασική Υπηρεσία είναι το απαραίτητο εργαλείο για την προστασία, την ανάπτυξη και την αειφορική διαχείριση του δασικού μας πλούτου. Το σχέδιο νόμου πρέπει να αποσυρθεί οριστικά, μαζί με όλες τις διατάξεις που αποδυναμώνουν την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και να προωθηθεί συγκροτημένος διάλογος για ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο προστασίας και αειφορικής διαχείρισης των δασών και του φυσικού περιβάλλοντος.
* Ο Πέτρος Κακούρος
είναι δασολόγος, μέλος του Τμήματος
Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ
