Οι ειδικοί σε θέματα τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence/ΑΙ) λένε πως οι φήμες για την πιθανότητα η ΑΙ να καταλάβει την ανθρωπότητα, είναι υπερβολικές.
«Η ιδέα ότι οι υπολογιστές κοντεύουν να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν τις ανθρώπινες ικανότητες ίσως έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, αλλά σίγουρα δεν είναι καινούρια». Με αυτά τα λόγια ξεκίνησε η συναρπαστική και συνάμα ενημερωτική διάλεξη της Μέλανι Μίτσελ, που διοργανώθηκε από το Ινστιτούτο της Σάντα Φε στο Κέντρο Εφαρμοσμένων Τεχνών «Lensic».
Το νέο βιβλίο της Μίτσελ «Τεχνητή Νοημοσύνη: ένας οδηγός για σκεπτόμενους ανθρώπους», ξεκινάει με μια ιστορία. Το 2014, επισκέφτηκε την Google για μια συνάντηση γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη. Μαζί ήταν και ο μέντοράς της Ντάγκλας Χόφσταντερ, ο θρύλος της ΑΙ και συγγραφέας του βιβλίου επιστήμης των υπολογιστών «Gödel, Escher, Bach: An Eternal Golden Braid», με το οποίο έχει κερδίσει το βραβείο Πούλιτζερ. Σε αυτή την συνάντηση, ο Χοφστάντερ εξέφρασε στους μηχανικούς της Google τους φόβους του αναφορικά με την εισβολή της τεχνητής νοημοσύνης σε χαρακτηριστικά και ιδιότητες που θεωρούσε ότι μας κάνουν να ξεχωρίζουμε ως άνθρωποι και δεν μπορούν να αντιγραφούν. Η Μίτσελ γράφει ότι «φοβόταν πως η ΑΙ ίσως μας δείξει ότι ανθρώπινες ιδιότητες που έχουμε σε μεγάλη εκτίμηση, είναι απογοητευτικά πολύ εύκολο να κατασκευαστούν μηχανικά». […]
Αρχικά η διάλεξη επικεντρώθηκε στο τι είναι τεχνητή νοημοσύνη, δεδομένου ότι ο όρος είναι εκπληκτικά δύσκολο να αποσαφηνιστεί. Είναι πιο εύκολο να βρεθούν παραδείγματα: μηχανές που παίζουν σκάκι, εικονικοί βοηθοί, GPS, αυτό-οδηγούμενα αυτοκίνητα. Η Μίτσελ είπε πως ο αγαπημένος της ορισμός είναι «μια αναρχία μεθόδων», γιατί χαρακτηρίζει της ΑΙ ως μια ομπρέλα που καλύπτει όλα τα πεδία δράσης των μηχανών που χαρακτηρίζονται ως ευφυή.
Στη συνέχεια, η Μίτσελ περιέγραψε πώς η μηχανική μάθηση έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι του τομέα της ΑΙ από το 1980. Πριν, οι λεγόμενες έξυπνες μηχανές μάθαιναν γιατί οι άνθρωποι τις προγραμμάτιζαν χειροκίνητα και έθεταν κανόνες. Στην μηχανική μάθηση, που διαδόθηκε τις δεκαετίες 1990-2000, οι μηχανές μαθαίνουν με το να τους φορτώνουν πληροφορίες και δεδομένα, παρά με τον ανθρώπινο προγραμματισμό. Πριν από 10 χρόνια, η μηχανική μάθηση είχε κυριαρχήσει στον τομέα της ΑΙ και η «η βαθιά εκμάθηση», ένα είδος σχεδίου μηχανικής μάθησης που εμπνεύστηκε από την λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου, πήρε τον έλεγχο. Σήμερα, «όλα τα πράγματα που χρησιμοποιούμε» που εμπίπτουν στην τεχνητή νοημοσύνη –αναγνώριση φωνής, μηχανές αναζήτησης, αναγνώριση προσώπου- «δημιουργήθηκαν από την βαθιά εκμάθηση». […]
«Νομίζω πως το λάθος σε αυτά τα συστήματα είναι ότι δεν μπορούν να συλλάβουν τις έννοιες που βρίσκονται στα δεδομένα που επεξεργάζονται. Δεν κατανοούν με τον ίδιο τρόπο που κατανοεί ο άνθρωπος. Είναι δύσκολο να πούμε τι σημαίνει κατανόηση και είναι ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε με αυτού του είδους την γλώσσα». Λέξεις όπως ευφυΐα, κατανόηση και αντίληψη, είπε, «δεν έχουν εύκολους ορισμούς» όσον αφορά την λειτουργία του εγκεφάλου. «Δεν μπορώ να πω αν μια μηχανή καταλαβαίνει ή όχι, αλλά ξέρω ότι καταλαβαίνει με διαφορετικό τρόπο απ’ ό,τι εγώ. Αν οι μηχανές πρόκειται να δουλέψουν μαζί μας, στον δικό μας κόσμο, πρέπει να σιγουρευτούμε ότι καταλαβαίνουμε με τον ίδιο τρόπο».
Κάτω από την σημαία του «εννοιολογικού εμποδίου», η Μίτσελ εξήγησε πως η «κοινή λογική» δικαιολογεί τον τρόπο σκέψης ορισμένων ειδικών στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Ο συνιδρυτής της Microsoft, Πωλ Άλλεν, πριν πεθάνει πέρσι, δώρισε χρήματα σε μια έρευνα που μελετούσε το ενδεχόμενο να αποκτήσουν κοινή λογική οι μηχανές. Το αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών, επίσης, αναπτύσσει μια μηχανή με σκοπό να της δώσουν την κοινή λογική ενός μωρού 18 μηνών.
Η Μίτσελ είπε πως ενδιαφέρεται για την τεχνητή νοημοσύνη γιατί θέλει να καταλάβει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι δημιουργούν έννοιες, αφηρημένες ιδέες, αναλογίες και όλα αυτά που εγγενώς σχηματίζουν την αντίληψη μας για τον κόσμο. Χρησιμοποιώντας μια φράση από το βιβλίο των Χόφσταντερ και Εμμάνουελ Σαντίρ «Surfaces and Essences» που για την ίδια θα έπρεπε να αποτελεί «ένα από τα μάντρα της τεχνητής νοημοσύνης», είπε ότι «χωρίς αντίληψη δεν μπορεί να υπάρχει σκέψη και χωρίς αναλογία δεν μπορεί να υπάρχει αντίληψη».
Έκλεισε την διάλεξη με το δικό της ρητό επί του θέματος: «ο σχηματισμός και η χρήση εννοιών είναι το σημαντικότερο ανοιχτό πρόβλημα της τεχνητής νοημοσύνης».
Πηγή: www.sfreporter.com, μετάφραση Ιωάννα Ραδαίου
