Ερανιστής: Γιώργος Τοζίδης
Μία νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο bruegel.org (The Growing Intergenerational Divide in Europe) καταγράφει τις αρνητικές συνέπειες της κρίσης στους νέους και τις νέες ηλικίας 15-24 ετών της Ε.Ε.
Η ανεργία των νέων 15-24 ετών αυξήθηκε κατά 7,8 εκατοστιαίες μονάδες μεταξύ 2007 και 2013, με αποτέλεσμα ένας στους τέσσερις νέους να είναι άνεργος το 2013. Ακόμη πιο ανησυχητικά είναι τα στοιχεία για τους νέους και τις νέες που βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας, εκπαίδευσης και κατάρτισης. Στις χώρες που βρίσκονται σε κρίση (Κύπρος, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία και Ισπανία) ο σχετικός δείκτης αυξήθηκε περισσότερο από 7 εκατοστιαίες μονάδες μεταξύ 2007 και 2013, με τον υψηλότερο δείκτη (υψηλότερο του 20%) να καταγράφεται στην Ελλάδα και στην Ιταλία. Στον αντίποδα αυτής της κατάστασης, στη Γερμανία, το σχετικό ποσοστό μειώθηκε από 8,9% σε 6,3%.
Οι δείκτες υλικής στέρησης (φτώχειας) είναι, επίσης, υψηλοί. Το σχετικό ποσοστό στους νέους κάτω των 18 ετών ανέρχεται σε 20%, με τα εθνικά ποσοστά να διαφοροποιούνται σημαντικά ανά κράτος-μέλος της Ε.Ε. και να κυμαίνονται μεταξύ 10% (Δανία, Φινλανδία, Σουηδία) και 40% (Λετονία, Ουγγαρία, Πολωνία).
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, τον Σεπτέμβριο 2015, 4.540.000 νέοι και νέες (κάτω των 25 ετών) ήταν άνεργοι στην Ε.Ε., από τους οποίους 3.113.000 στην Ευρωζώνη. Ο δείκτης νεανικής ανεργίας ήταν 20,1% στην Ε.Ε. και 22,1% στην Ευρωζώνη, ελάχιστα μειωμένος σε σύγκριση με τον Σεπτέμβρη 2014. Τα χαμηλότερα ποσοστά νεανικής ανεργίας καταγράφηκαν στη Γερμανία (7%-συνολικό ποσοστό 4,5%), Αυστρία (11%-5,7%), Δανία (11,2%-6,2%) και Ολλανδία (11,5% – 6,8%) και τα υψηλότερα στην Ελλάδα (48,6%-στοιχεία Ιουλίου 2015-συνολικό ποσοστό 25%), Ισπανία (46,7%-21,6%), Κροατία (43,1%-15,4%) και Ιταλία (40,5%-11,8%).
Η αύξηση των ποσοστών ανεργίας και φτώχειας των νέων στις χώρες που υπέφεραν περισσότερο από την κρίση αλλά και γενικότερα στην Ε.Ε. είναι πολύ ανησυχητική. Η ανεργία και η φτώχεια των νέων έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην παραγωγικότητα και τη δυνητική ανάπτυξη. Επιπλέον, σημαδεύει τους νέους ανθρώπους για ολόκληρη τη ζωή τους, μειώνει την παραγωγικότητά τους και συχνά τους αποκλείει από την αγορά εργασίας για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα απαξιώνοντας τις γνώσεις και τις δεξιότητες που έχουν αποκτήσει κατά την περίοδο της εκπαίδευσής τους. Ακόμη και όταν βρίσκουν κάποια θέση απασχόλησης, σπανίως αυτή συμβαδίζει με την αξιοποίηση των επιστημονικών γνώσεών τους.
Η νεανική ανεργία και φτώχεια έχει αρνητικές επιπτώσεις και στη δημογραφική εξέλιξη των κοινωνιών. Η εργασιακή και εισοδηματική ανασφάλεια και η ψυχολογική φθορά επηρεάζουν αρνητικά τις αποφάσεις των νέων σχετικά με τη δημιουργία οικογένειας.
Οι νέοι και οι νέες της Ε.Ε. είναι τα μεγαλύτερα θύματα των πολιτικών λιτότητας που ασκούνται. Η ανεργία είναι ένα από τα προϊόντα αυτών των πολιτικών, επηρεάζει όμως περισσότερο τους νέους και τις νέες από ό,τι τις υπόλοιπες ηλικιακές κατηγορίες. Απασχολούνται σε πολύ μεγαλύτερα ποσοστά σε μορφές άτυπης ή μερικής απασχόλησης, βρίσκονται σε υποδεέστερη θέση, όταν αναζητούν εργασία, σε σύγκριση με τους άνεργους μεγαλύτερων ηλικιών που διαθέτουν εργασιακή εμπειρία και εξειδίκευση και υφίστανται και τις συνέπειες των μεταρρυθμίσεων των συνταξιοδοτικών συστημάτων που ανεβάζοντας τα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση δεν επιτρέπουν τη φυσιολογική ανανέωση του εργατικού δυναμικού.
Οι πολιτικές λιτότητας στην Ε.Ε. διογκώνουν τις ανισότητες μεταξύ των κρατών-μελών και δημιουργούν τις προϋποθέσεις ώστε μία ολόκληρη γενιά νέων ανθρώπων να δει τα όνειρα και τις προσδοκίες της να καταστρέφονται. Μόνη διέξοδος εξακολουθεί να αποτελεί η αύξηση των δημοσίων επενδύσεων στην κατεύθυνση παραγωγικής ανασυγκρότησης των χωρών που βρίσκονται σε κρίση, με ενίσχυση της κοινωνικής οικονομίας και των συνεταιρισμένων παραγωγών.
www.gtozidis.wordpress.com
