Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) όπως είναι σήμερα έχει διαμορφωθεί σε μια μεγάλη φυλακή για τους λαούς προκειμένου να εξυπηρετούνται τα συμφέροντα της Γερμανίας και των δορυφόρων της, μία άτυπη ένωση που συνηθίζεται να αποκαλείται «ευρωπαϊκός Βορράς». Στην Ε.Ε. σήμερα έχουν επιβληθεί, σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας και πολιτικών της, οι απαιτήσεις της Γερμανίας. Όπου δε υπάρχουν ακόμα «παρεκκλίσεις», η Γερμανία φροντίζει να φέρει τα πράγματα στα μέτρα της. Χαρακτηριστικό παράδειγμα των ημερών η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας κατά των παρεμβάσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στις αγορές ομολόγων με την πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης (QE).
Η δημιουργία αυτής της γερμανικής Ευρώπης είναι ένα σχέδιο που υπηρετείται πιστά από τη Γερμανία από τις αρχές της δεκαετίας του ‘90 με την επανένωση με την πρώην Ανατολική Γερμανία, τη δημιουργία και εμβάθυνση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, τη δημιουργία του ευρώ σύμφωνα με τα δικά της πρότυπα, την πολιτική των μνημονίων σε βάρος των ασθενέστερων χωρών, τη δημιουργία της τραπεζικής ένωσης στα μέτρα της και τώρα με τις οικονομικές διαδικασίες αντιμετώπισης της κρίσης με αφορμή τον κορωνοϊό.
Το σχέδιο υλοποιείται μεθοδικά αξιοποιώντας κάθε ευκαιρία. Με βάση την εκάστοτε τρέχουσα συγκυρία και τα προβλήματα δίνονται «λύσεις» σύμφωνα με τα συμφέροντα της Γερμανίας σε βάρος των ασθενέστερων οικονομικά χωρών, που συνηθίζεται να αποκαλούνται «ευρωπαϊκός Νότος». Χαρακτηριστικά παραδείγματα την τελευταία δεκαετία, τα μνημόνια για Ελλάδα και Κύπρο και η τραπεζική ένωση. Η Γερμανία σε όλα τα θέματα επέβαλε πάντοτε την πρότασή της, είτε άμεσα είτε έμμεσα, μέσω διαπραγματεύσεων και μέχρι να καταλήξουν τα πράγματα εκεί που ήθελε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα στην τραπεζική ένωση, όπου πέτυχε να παραπεμφθεί στην πράξη στις «καλένδες» το ενοχλητικό γι’ αυτήν ευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης καταθέσεων και να εξαιρεθεί σχεδόν το 50% της γερμανικής τραπεζικής αγοράς από τους κανόνες. Πρόκειται για τις κρατικά ελεγχόμενες περιφερειακές τράπεζες (Landesbank) καθώς και την κρατική αναπτυξιακή τράπεζα (KfW).
Τα αποτελέσματα της γερμανικής Ευρώπης είναι η συνεχώς αυξανόμενη μεταφορά πόρων άμεσα και έμμεσα από τις χώρες του Νότου προς τις χώρες του Βορρά και κυρίως προς τη Γερμανία και την πιστή της Ολλανδία. Η μεταφορά γίνεται: α) άμεσα με το πλεόνασμα στο εμπορικό ισοζύγιο που προέρχεται κύρια από τις χώρες του Νότου, β) έμμεσα με τα χαμηλά επιτόκια δανεισμού συγκριτικά με τις χώρες του Νότου και γ) με τη μεταφορά πόρων και κερδών από τις εξαγορές επιχειρήσεων εκτός Γερμανίας. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η συνεχής χρηματοδότηση της μεγέθυνσης και τεχνολογικής βελτίωσης της γερμανικής οικονομίας, συγκριτικά με τις χώρες του Νότου.
Η εξελισσόμενη επέλαση του Βερολίνου
Στην παρούσα κρίση η Γερμανία αξιοποιεί όλες τις δυνατότητες που έχει, όχι απλά για να την ξεπεράσει το συντομότερο δυνατόν αλλά για να βρεθεί μπροστά από όλους την επόμενη μέρα. Στο πλαίσιο αυτό αξιοποιεί: α) τις συσσωρευμένες οικονομικές, παραγωγικές και τεχνολογικές της δυνατότητες, β) τον έλεγχο που έχει επιβάλλει στη λειτουργία και τις πολιτικές της Ε.Ε., γ) τα αρνητικά επιτόκια με τα οποία δανείζεται, δ) τον τρόπο λειτουργίας, εκτός ελέγχου ΕΚΤ, μεγάλου μέρους του τραπεζικού της συστήματος και ε) τη δυνατότητα άμεσης παρέμβασης με κρατικές ενισχύσεις προς τις επιχειρήσεις με «τζάμπα» κόστος χρήματος, ώστε να οδηγηθούν σε ένα νέο κύκλο εξαγορών προς τις χώρες του Νότου με στόχο τον ακόμα μεγαλύτερο έλεγχο των συγκεκριμένων οικονομιών από το γερμανικό κεφάλαιο.
Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των συνεπειών της παρούσας κρίσης η Ε.Ε. ανέστειλε μια σειρά από δεσμεύσεις που ισχύουν για τα κράτη-μέλη. Μεταξύ αυτών είναι και ένας από τους «ακρογωνιαίους λίθους» οικοδόμησης της Ε.Ε., η απαγόρευση των άμεσων ενισχύσεων εκ μέρους των κυβερνήσεων προς τις επιχειρήσεις. Φυσικά η Γερμανία, έχοντας το δικό της σχέδιο, στήριξε αυτή την απόφαση χωρίς ενδοιασμούς.
Η Γερμανία αξιοποιώντας αυτή τη δυνατότητα και το γεγονός ότι δανείζεται στις αγορές με αρνητικά επιτόκια προχωρά σε ένα τεράστιο κύμα παροχών προς τις επιχειρήσεις. Επί συνόλου 1,9 τρισ. ευρώ που θα δοθούν από όλα τα κράτη της ευρωζώνης προς τις εθνικές τους επιχειρήσεις, η Γερμανία θα δώσει το 1 τρισ., ήτοι πάνω από το 50%. Σε αυτό το ποσό θα πρέπει να προστεθούν τα εκατοντάδες δισ. ευρώ που θα δοθούν από τις εθνικές τράπεζες, κυρίως από αυτές που βρίσκονται εκτός του ελέγχου της ΕΚΤ με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την κρατική αναπτυξιακή τράπεζα. Οι τεράστιες αυτές οικονομικές ενισχύσεις θα έχουν σαν συνέπεια την ευρωστία των συγκεκριμένων επιχειρήσεων σε συνθήκες κρίσης με αποτέλεσμα την εξαγορά επιχειρήσεων φιλέτων στις χώρες του Νότου που αντιμετωπίζουν προβλήματα και δεν μπορούν να τύχουν ανάλογης στήριξης από τις εθνικές τους κυβερνήσεις. Για να έχουμε αίσθηση των μεγεθών η Lufthansa θα λάβει κρατική ενίσχυση 9 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο σύνολο του ελληνικού προγράμματος δαπανών για τη στήριξη των επιχειρήσεων! Η ταξιδιωτική TUI θα λάβει 1,7 δισ. ευρώ άμεση κρατική ενίσχυση και 1,8 δισ. έμμεση μέσω πιστώσεων από την KfW.
Η Γερμανία εκμεταλλεύεται τη θέση της να δανείζεται με αρνητικά επιτόκια για να επιδοτεί αφειδώς τις εθνικές της επιχειρήσεις. Την ίδια στιγμή αρνείται πεισματικά την, από κοινού, χρηματοδότηση της κρίσης (κορωνο-ομόλογα) με αποτέλεσμα να συνθλίβει τις δυνατότητες των αδύναμων να χρηματοδοτήσουν, στο βαθμό που απαιτείται, σε εθνικό επίπεδο τις ανάγκες των οικονομιών τους. Με αυτή τη διαδικασία και δεδομένου ότι δεν υπάρχει κεντρική τράπεζα για να δανειστούν, όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ, οι χώρες του Νότου υποχρεώνονται να δανείζονται από τις αγορές με υψηλά επιτόκια και να αυξάνουν το ήδη υψηλό χρέος τους. Συνεπώς οι χώρες του Νότου για μία ακόμα φορά βρίσκονται σε απόλυτα δυσμενή θέση συγκριτικά με τη Γερμανία και κατ’ αναλογία οι εθνικές επιχειρήσεις. Με αυτές τις διαδικασίες ετοιμάζονται οι εθνικές επιχειρήσεις του Νότου, που δεν έχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν την κρίση αφού δεν έχουν την αναγκαία στήριξη, να πέσουν στα χέρια των χρηματοδοτημένων με κρατικά κεφάλαια γερμανικών επιχειρήσεων.
Βόμβα στην ΕΚΤ από τη Γερμανία
Ο γερμανικός σχεδιασμός υπηρετείται σε πολλαπλά επίπεδα. Μέσα στην κρίση το Ανώτατο Γερμανικό Δικαστήριο έβγαλε παράνομες τις παρεμβάσεις της ΕΚΤ στις αγορές με την ποσοτική χαλάρωση και ζητά από τη Bundesbank να σταματήσει τις σχετικές πράξεις εντός τριμήνου. Με αυτό τον τρόπο προσπαθούν να στερήσουν τις έστω και έμμεσες χρηματοδοτήσεις των αδύναμων κρατών από την ΕΚΤ για να ενισχύσουν πιο αποτελεσματικά και πιο γρήγορα τη θέση τους.
Η Γερμανία ήταν πάντοτε αντίθετη με το QE καθώς δυσκόλευε τη γρήγορη επέκτασή της, μέσω εξαγορών και γενικότερου ελέγχου των εθνικών οικονομιών του νότου. Ουσιαστικά η πολιτική του QE βοηθά στη διατήρηση των επιτοκίων σε πιο «λογικά» επίπεδα ακόμα και για χώρες που έχουν υψηλό ποσοστό χρέους προς ΑΕΠ π.χ. Ιταλία. Η Ελλάδα δεν συμμετείχε στο QE το διάστημα 2015-2018 αλλά συμμετέχει τώρα στο QE του «κορωνοϊού».
Η απόφαση του γερμανικού δικαστηρίου μεσούσης της κρίσης του «κορωνοϊού» αποτελεί ένα μήνυμα με πολλαπλούς αποδέκτες. Προς τη γραφειοκρατία της Ε.Ε. για το ποιος κάνει κουμάντο. Προς τις χώρες του Νότου ότι η Γερμανία διαθέτει πολλά όπλα για να πετύχει τους σκοπούς της και μπορεί να τις συνθλίψει οικονομικά. Προς τις επιχειρήσεις των χωρών του Νότου να στηριχτούν στον ισχυρό παράγοντα που λέγεται γερμανικές επιχειρήσεις.
Φυσικά το θέμα θα έχει συνέχεια, γιατί δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό ως έχει ακόμα και από την ευρωπαϊκή γραφειοκρατία. Όμως η επιλογή και τα μηνύματα από πλευράς της Γερμανίας δεν είναι τυχαία και δεν αφορούν μόνο την παρούσα κρίση αλλά και τα γενικότερα προβλήματα της Ε.Ε.
Η ευάλωτη Ελλάδα
Η Ελλάδα α) λόγω δύσκολης κατάστασης αφού δεν βγήκε από την μνημονιακή κρίση και μπαίνει στη νέα μεγαλύτερη του «κορωνοϊού» και β) της πολιτικής της κυβέρνησης Ν.Δ., έχει κάνει τα λιγότερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη στήριξη της οικονομίας ενώ παράλληλα ετοιμάζεται να συνεχίσει, από εκεί που είχε μείνει πριν το «κλείσιμο», όσον αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις και τις παραχωρήσεις προς το κεφάλαιο. Ουσιαστικά ετοιμάζει το έδαφος για το ξένο κεφάλαιο που βρίσκει «φθηνό πράμα» για εξαγορά στην Ελλάδα.
Στην Ελλάδα ο ΟΤΕ είναι γερμανικός, ο τζίρος του αντιστοιχεί στο 2% του ΑΕΠ το 2019. Τα αεροδρόμια που ελέγχουν την τουριστική κίνηση είναι γερμανικά. Η γερμανική TUI ελέγχει ένα πολύ μεγάλο μέρος των τουριστικών ροών προς τη χώρα μας ελέγχοντας παράλληλα οικονομικά μεγάλα τουριστικά συγκροτήματα. Μια σειρά μεγάλες επιχειρήσεις γερμανικών συμφερόντων ή στενά συνδεδεμένες με αυτά ελέγχουν σημαντικά μερίδια σε κλάδους της ελληνικής οικονομίας.
Η παρούσα κρίση ετοιμάζει μεγάλης βαρύτητας, για την ελληνική οικονομία, επιχειρήσεις να αλλάξουν χέρια. Στον ευρύτερο τουριστικό τομέα τα προβλήματα σε Hertz και Aegean είναι μεγάλα, όπως και στο σύνολο των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων που παραμένουν υπό ελληνική ιδιοκτησία. Έτσι ετοιμάζεται το έδαφος για να περάσουν στα ξένα, κυρίως γερμανικά χέρια. Μαζί και αρκετές επιχειρήσεις του παραγωγικού μεταποιητικού τομέα. Για τις τελευταίες, ρόλο καταλύτη θα παίξουν οι τράπεζες οι οποίες για μία ακόμα φορά είναι υπό τεράστια πίεση με τη νέα πλέον γενιά κόκκινων δανείων.
Η κατάσταση αυτή δεν αντιμετωπίζεται με ευχές και καλά λόγια αλλά με πρόγραμμα που θα προβλέπει με συγκεκριμένο τρόπο την αλλαγή του μοντέλου οικονομίας της χώρας με βάση και καθοριστικό στοιχείο την παραγωγική της ανασυγκρότηση.
Παράλληλα οι εξελίξεις αυτές, με την επιθετικότητα της Γερμανίας αλλά και την αρνητική της στάση για «αλληλεγγύη», ανοίγουν ξανά το θέμα του χαρακτήρα της Ε.Ε. και της ευρωζώνης. Υπό την παρούσα μορφή τους δεν έχουν να προσφέρουν τίποτε προς τις χώρες του Νότου, το αντίθετο μάλιστα. Οι τελευταίες πρέπει επιτέλους να αρχίσουν να επεξεργάζονται ένα συνολικό σχέδιο συνεργασίας με αμοιβαία οφέλη που θα μπορέσει να τις φέρει πιο κοντά και να τους δώσει μια καλύτερη θέση σε μια παγκόσμια οικονομία που βρίσκεται σε φάση μετάβασης.
