Ο ιδιαίτερος κεντροαριστερός τρόπος να κάνεις πολιτική
Του Τάσου Βαρούνη
Υπόθεση πρώτη: Στην ηγεσία και τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ επικρατεί (για να το πούμε «μαλακά») μια μειωμένη αντιληπτική ικανότητα. Πιστεύουν δηλαδή κάποιοι ότι με τις κυβερνητικές επιλογές που γίνονται θα εφαρμοστεί ένα «παράλληλο πρόγραμμα», ανταγωνιστικό ή και στα κενά της μνημονιακής πολιτικής. Ότι όσα ζούμε είναι η ηρωική προσπάθεια ενός κόμματος να παραμείνει στις ράγες της ταξικής μεροληψίας.
Μπορεί να φταίει και η έλλειψη συναίσθησης -και όχι απλά περιγραφικής εκτίμησης- του τι συμβαίνει, τι ζούμε και τι έρχεται. Κι εδώ δεν βοηθά καθόλου η εύκολη απόρριψη της ερμηνείας «κάποιοι είναι βολεμένοι» ως λαϊκίστικης ή απλοϊκής. Μπορεί, πάλι, να είναι μια έκφραση προσωπικών αδιεξόδων τη μια να ψηφίζεις «ξεπούλημα» και την άλλη να διαδηλώνεις ενάντιά του. Εκτός αν έχει ανακαλυφθεί μια πιο βαθιά και σύγχρονη «διαλεκτική» που εμείς οι κοινοί θνητοί αγνοούμε. Η ίδια που επιτρέπει σε κάποιους να πείθονται -διαισθητικά ή και με θεωριούλες- ότι «άλλο το κόμμα-ΣΥΡΙΖΑ και άλλο η κυβέρνηση». Ίσως πάλι να πρόκειται για μια ασύλληπτη αποϊδεολογικοποίηση που γεννά τόσες αυταπάτες. Ή και το λάθος διάβασμα των δεδομένων που επενδύει, για παράδειγμα, τα πάντα στην προσδοκώμενη χαλάρωση του χρέους. Όπως και να έχει, ο καθένας αναλαμβάνει τις ευθύνες του. Υπάρχει μια στοιχειώδης απαιτητικότητα όταν κάποιος ασχολείται με την πολιτική σε τέτοιο κομβικό επίπεδο.
Υπόθεση δεύτερη και σαφώς υπερισχύουσα: Υπάρχει δούλεμα και ψέμα που τείνουν να γίνουν αναπόσπαστα κομμάτια της κυβερνητικής πολιτικής. Είναι το αναμενόμενο αποτέλεσμα μιας κυνικής αντίληψης για την πολιτική και τη διακυβέρνηση. Εκεί ψηλά στις κορυφές του Μαξίμου καταλαβαίνουν καλά ότι αυτά που εξαγγέλλονται ή υλοποιούνται είναι «καθρεφτάκια για ιθαγενείς». Ξέρουν καλά ότι ο «αριστερός» έχει ευαισθησίες, ότι η ελπίδα πεθαίνει τελευταία, ότι ο πνιγμένος από τα μαλλιά του πιάνεται κ.ο.κ.
Και κάπως έτσι κατασκευάζουν τα πολιτικά ισοδύναμα. Η χώρα καταρρέει αλλά εμείς θα καταργήσουμε την Ομάδα ΔΙΑΣ. Το κράτος διαλύεται και η εκπαίδευση πάσχει στα «βασικά», αλλά εμείς θα το ξεχωρίσουμε από την Εκκλησία ή θα πούμε κάτι για τα θρησκευτικά. Μπορεί να έχουμε μαζέψει σε υπεύθυνες θέσεις μεγάλη δόση ΠΑΣΟΚικής μούργας, αλλά ταυτόχρονα θα τιμήσουμε ή θα συναντηθούμε με κάποιον σημαντικό αγωνιστή. Μπορεί να ξεπαστρέψουμε ακόμα περισσότερο τη μικρομεσαία τάξη αλλά θα τονώσουμε την κοινωνική οικονομία. Κάνουμε στρατιωτικές ασκήσεις με τους Ισραηλινούς αλλά θα πάμε κι ένα ταξίδι στη Λατινική Αμερική (πολυδιάστατο δούλεμα). Και πού και πού καμιά κουβέντα παραπάνω για τον μαρξισμό, τη θεωρία, την πολιτική οικονομία -για τους «συντρόφους»- γιατί είμαστε και σπουδαγμένοι.
Όλα αυτά συναποτελούν τον ιδιαιτέρως κεντροαριστερό τρόπο να κάνεις πολιτική, πράγμα που φαίνεται χρήσιμο για να ανακτηθεί σήμερα μια συστημική ισορροπία μετά από σημαντικό ταρακούνημα. Κι ενώ η συνταγή έχει αρκετά κοινά και δάνεια από τους προκατόχους, η διαφορά είναι ότι η Αριστερά «τα κάνει αλλά δεν τα θέλει» ή το -εκνευριστικό πια- μέγεθος της κλάψας ή το αδιαπραγμάτευτο ήθος.
Υπόθεση τελική: Είναι ένα πράγμα η απαραίτητη αποκάλυψη αυτού του «μεγάλου ψέματος» και διαφορετικό το ποια πολιτική μπορεί να το αντικαταστήσει. Κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει το πόσο θα αντέξει και πόσο η ίδια η ζωή θα το φθείρει. Κάπου ανάμεσα -και κυρίως έξω- στο «θα ζήσουμε πέτρινα χρόνια», στο «κάτσε να έρθουν τα πρώτα μπιλιετάκια» και στο «εμείς δεν προδώσαμε», οφείλουμε να σχεδιάσουμε μια προοπτική.
