Νωρίς το πρωί της Τετάρτης 17/9 πήγα στο Σύνταγμα με μοναδική σκέψη να σφίξω το χέρι του απεργού πείνας πατέρα που ζητά το απλό δικαίωμά του να κάνει εκταφή της σορού του γιου του, ώστε να δει τι πραγματικά περιείχε η σακούλα που του επιδόθηκε και από τι πέθανε το παιδί του στο έγκλημα των Τεμπών. Η άρνηση των αρχών σε αυτό το αίτημα που έχουν ζητήσει και άλλοι γονείς είναι κατηγορηματική και ύποπτη.
Φθάνοντας λοιπόν στο Σύνταγμα είδα τον χώρο που έχουν δημιουργήσει γύρω από τα ονόματα όλων των θυμάτων, γεμάτο φαναράκια και οριοθετημένο από γλάστρες και όμορφα λουλούδια. Στην άκρη του χώρου αυτού, ο Πάνος Ρούτσι είναι καθισμένος σε μια καρέκλα και γύρω είναι 3-4 νέοι. Τον χαιρετώ, του λέω ότι είμαστε δίπλα του (αναφέρω την εφημερίδα), του τονίζω ότι ο αγώνας του είναι πολύ σημαντικός, τον αγκαλιάζω, με ευχαριστεί εγκάρδια. Τα νέα παιδιά μου λένε να κάτσω. Φέρνουν μια καρέκλα και κάθομαι. Η συγκίνησή μου στο χώρο αυτό είναι μεγάλη. Βλέπω τη φωτογραφία του αδικοχαμένου Ντένις και κοιτάζω τον Πάνο Ρούτσι. Πόσο μοιάζει ο γιος στον πατέρα, είναι ίδιοι! Νοιώθω ένα μεγάλο κύμα συγκίνησης. Ένα μισοδιπλωμένο στρώμα, λίγα μπουκάλια νερό, μια ομπρέλα που θα ανοιχθεί στις 10.00 περίπου, όταν ο ήλιος κατακλύζει τον χώρο. Μιλώ με τα νέα παιδιά. Είναι ο Κώστας από το Ρέθυμνο, η Άννα, υποψήφια για τη Σχολή Καλών Τεχνών, η Άλκηστις από τη Δραπετσώνα. Είχαν μείνει όλη τη νύχτα εκεί. «Πώς περάσατε την νύχτα;», ρωτώ. «Ήσυχα, μιλάγαμε, μετά υπήρχε μια κιθάρα και τραγουδήσαμε λίγο, αλλά μετά σταματήσαμε γιατί ο Πάνος έπρεπε να κοιμηθεί. Παγώσαμε και λίγο, αλλά δεν πειράζει». Συζητάμε για ώρα.
Περνά πολύς κόσμος. Σφίγγουν το χέρι του Πάνου και του λένε ενθαρρυντικά λόγια, τον αγκαλιάζουν. Σημειώνω μερικά: Το «είμαστε μαζί σας» είναι η πιο συχνή φράση που ακούω. «Είμαστε πιο πολλοί από όσο φαντάζονται αυτοί που είναι εκεί μέσα», και δείχνει την Βουλή. Μια κυρία έρχεται προς το μέρος του και λέει: «Είσαστε αποφασισμένος, όχι όμως μέχρι τελικής πτώσεως, δεν θέλουμε να θυσιαστείτε, το παιδί σας δεν το θέλει». Σε μια στιγμή πλησιάζει μια άλλη γυναίκα: «Μαζί σας όλος ο κόσμος. Είμαι 72 χρόνων, έρχομαι από τη Λούτσα για να σας δω». Κάθεται δίπλα του, μιλάνε. Σε μια στιγμή βγάζει μια Καινή Διαθήκη και τη χαρίζει στον Πάνο Ρούτσι. Την ευχαριστεί. Σιγά-σιγά μεγαλώνει ο αριθμός των ανθρώπων που έρχονται, τον χαιρετάνε, του μιλάνε. Πολλοί είναι περαστικοί από τις δουλειές του και μένουν για λίγο. Αλλά νοιώθουν την ανάγκη να του σφίξουν το χέρι: «Είμαστε μαζί σας». Κατά τις 10:20 βλέπουμε κάποιοι να έρχονται με ένα πανό. Έχουμε περιέργεια να δούμε τι είναι. Το ανοίγουν. Είναι πωλητές λαϊκής αγοράς που συμπαραστέκονται στον αγώνα γονιών θυμάτων. Ο Πάνος Ρούτσι πηγαίνει προς το μέρος τους και τους χαιρετάει όλους. Από πολλά αυτοκίνητα οι οδηγοί κορνάρουν και χαιρετούν με το χέρι. Ο πατέρας απεργός πείνας τους το ανταποδίδει και τους χαιρετά.
Στις 11:00 τον χαιρετώ, τον αγκαλιάζω ξανά. Μου λέει «να έρχεσαι όποτε θέλεις, εδώ είμαστε». Φεύγω πλημμυρισμένος από σκέψεις και ψυχολογικά πολύ γεμάτος.
Τι «είδα» στο Σύνταγμα λοιπόν
Έχω βρεθεί στο Σύνταγμα σε πάρα πολλές διαδηλώσεις και κινητοποιήσεις στη ζωή μου. Έχω σταθεί στον χώρο του Άγνωστου Στρατιώτη για το Κυπριακό το 1974, λίγο πριν τις Πλατείες, αλλά και στις Πλατείες το 2011. Αυτή τη φορά ήταν κάτι διαφορετικό. Πιο φορτισμένο συναισθηματικά. Η ανθρώπινη διάσταση, ο πόνος του πατέρα για το παιδί του, η απόφασή του να αγωνιστεί για την Αλήθεια, η σεμνότητά του και η αποφασιστικότητά του, η φωτογραφία του παιδιού του, τα φαναράκια και ο χώρος που έχει όλα τα ονόματα των θυμάτων, όλα αυτά δημιουργούν μια άλλη διάσταση. Ένα άλλο ιερό, δίπλα σε έναν ιερό χώρο (Άγνωστος Στρατιώτης). Δίπλα όμως και σε αντίθεση με το πάνω κτίριο της Βουλής. Της Βουλής όπου στεγάζεται το «νομοθετικό» της πολιτείας μας. Εκεί ψηφίζονται οι νόμοι, εκεί αδιαφορούν για την κοινωνία, εκεί «μπαζώνουν» και προστατεύονται όλοι με το «ακαταδίωκτο» και την «ασυλία». Πλέρια αντίθεση. Δύο διαφορετικοί κόσμοι.
Ενώ όλοι όσοι βρισκόμαστε εκεί πηγαίνουμε για να δώσουμε δύναμη και κουράγιο στον πατέρα αυτόν, καθώς είμαστε βαθιά συγκινημένοι στον ιερό αυτό χώρο, έρχεται ο Πάνος Ρούτσι και μας δίνει εκείνος κουράγιο, αποδεικνύοντας την αστείρευτη δύναμη με την οποία δίνει αυτόν τον αγώνα. Αξίζει να σημειωθεί πως ο άλλος γιος του Πάνου, ο Κριστιάν, τον περασμένο Φεβρουάριο χάραξε με τρακτέρ τις λέξεις «Δεν έχω οξυγόνο» σε μια έκταση 100 στεμμάτων στην περιοχή Γαλαρινός, έξω από τη Θεσσαλονίκη. Εικόνα που είχε διαδοθεί και προκαλέσει μεγάλη εντύπωση, λίγες μέρες πριν το συγκλονιστικό συλλαλητήριο της 28ης Φεβρουαρίου.
Είναι σημαντική η συμπαράσταση και η δουλειά που έχει κάνει η ομάδα «Μέχρι Τέλους» η οποία φροντίζει τον χώρο, βρίσκει λύσεις σε πολλά πρακτικά προβλήματα, μένει δίπλα του τα βράδια.
Η δυναμική αυτής της κινητοποίησης ενός μόνο ανθρώπου, ο οποίος όμως εκφράζει με τη στάση του ένα μεγάλο αίτημα για Δικαιοσύνη και Αλήθεια που υπάρχει μέσα στην κοινωνία (ή σε ένα πραγματικά μεγάλο μέρος της), είναι μεγάλη, και δημιουργεί ήδη αποτελέσματα, δείχνοντας ότι η Ηθική, οι άγραφοι νόμοι, οι δεσμοί γονιών και παιδιών, είναι πολύ ισχυρότεροι από αυτό που νομίζουν οι πολιτικοί ενός άθλιου πολιτικού συστήματος. Δεν αγοράζονται όλα κύριε Μητσοτάκη και κύριε Φλωρίδη. Δεν είναι υπόθεση εκλογικών ποσοστών το δίκιο των ανθρώπων. Δεν είναι κομπίνα και δημόσιες σχέσεις ο αγώνας για Αλήθεια, Οξυγόνο, Δικαιοσύνη. Είναι κάτι πολύ βαθύτερο.
Τα «Τέμπη» είναι ένα βαθύ και ενεργό ρήγμα στην ελληνική κοινωνία. Ρήγμα που σημαδεύει τις ψυχές και τα αισθήματα των ανθρώπων. Το κίνημα των Τεμπών διανύει μια πορεία που συνεχίζεται. Η μεγάλη του δύναμη είναι η συμμετοχή του κόσμου, η ενεργοποίησή του. Είναι ο αγώνας και ο βηματισμός του. Είναι η μαζική παρατεταμένη εξωκοινοβουλευτική πάλη και αυτοοργάνωσή του. Η απεργία πείνας του Πάνου Ρούτσι είναι ένας σταθμός αυτού του αγώνα. Η ευαισθητοποίηση, η συγκίνηση, η κινητοποίηση που δημιουργεί δείχνει πόσες δυνατότητες υπάρχουν για μια άλλη πορεία.
Πάνο Ρούτσι, σε ευχαριστώ για το κουράγιο και τη δύναμη που μου έδωσες! Καλή δύναμη στον αγώνα!
Ο Πάνος Ρούτσι μιλά στον Δρόμο
Κύριε Πάνο, πώς και γιατί πήρατε την απόφαση να κάνετε απεργία πείνας;
Μετά από δυόμιση χρόνια, αυτά που ζούμε, τη δικαιοσύνη που δεν υπάρχει πουθενά, ήταν αδιέξοδο. Ήταν μονόδρομος να πάρω αυτήν την απόφαση.
Θέλει όμως κουράγιο, θέλει δύναμη. Πού τη βρίσκετε;
Το παιδί μου, τη δύναμη μού τη δίνει το παιδί μου εκεί πάνω. Αυτή είναι η δύναμή μου. Αυτό μου δίνει δύναμη, κουράγιο και τη θέληση να συνεχίσω.
Άκουσα πριν που μιλάγατε με κόσμο ότι είσαστε αποφασισμένος…
Ναι.
Πόσο θα κάτσετε εδώ;
Όσο χρειαστεί. Μέχρι να πάρω αυτό που ζητάω.
Πώς αντιμετωπίζει ο κόσμος τη κίνησή σας;
Είναι απίστευτο από το που ζω. Είναι απίστευτο. Δεν υπάρχει αυτό το πράγμα. Έρχεται κόσμος, σταματάει να με αγκαλιάσει, κλαίνε μαζί μου. Θα μου μείνει αξέχαστο μια ζωή αυτό. Αν ζω ακόμα.
Σας ευχαριστώ πάρα πάρα πολύ. Να έχετε δύναμη και να ξέρετε ότι μας δίνετε κουράγιο.
Εγώ σας ευχαριστώ.