Στρώνεται ο δρόμος στους ιδιώτες
Φαίνεται ότι υπάρχουν συμφέροντα που θέλουν τα σκουπίδια να είναι σύμμεικτα, ώστε να δημιουργηθούν ακριβείς μονάδες επεξεργασίας, όπως ο μηχανικός διαχωρισμός και η βιολογική ξήρανση που προβλέπεται από τον Περιφερειακό Σχεδιασμό. Και οι δύο αυτές επιλογές συνεπάγονται μεγάλες ποσότητες υποπροϊόντων που, όταν καούν, παράγουν καρκινογόνες διοξίνες και τοξική στάχτη για τα οποία θα χρειάζεται ειδικός χώρος ταφής τοξικών ουσιών. Με τον τρόπο αυτό ακυρώνεται, στην πράξη, η ανακύκλωση και διευκολύνεται το πέρασμα της διαχείρισης των απορριμμάτων σε ιδιώτες, ενώ επιλέγεται η ακριβότερη οικονομικά και δυσμενέστερη ενεργειακά και περιβαλλοντικά λύση.
Η ανακύκλωση αποτελεί αναγκαιότητα για την ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων της πόλης. Υποστηρίζουμε ανακύκλωση με διαλογή στην πηγή και ένα σύστημα πολλαπλών κλάδων με την προοπτική μείωσης των δημοτικών τελών και όχι την καύση που θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των δημοτικών τελών. Είμαστε αντίθετοι σε κάθε προσπάθεια να εκχωρηθεί η διαχείριση των στερεών αποβλήτων σε ιδιώτες. Απόλυτα συμβατή με το δημόσιο και κοινωνικό χαρακτήρα της διαχείρισης των απορριμμάτων που υπερασπιζόμαστε είναι η νομική πρόβλεψη για τη συγκρότηση των φορέων διαχείρισης των απορριμμάτων ως μη κερδοσκοπικών εταιριών (π.χ. Ελληνική Εταιρία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης – ΕΕΑΑ) και για τη συμμετοχή σε αυτούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στην κατεύθυνση αυτή θεωρούμε ότι ο Δήμος Θεσσαλονίκης πρέπει να διαδραματίσει το μητροπολιτικό του ρόλο και να πρωτοστατήσει στη συγκρότηση ενός νέου Φορέα Διαχείρισης Στερεών Απορριμμάτων (ΦοΣΔΑ) σε επίπεδο Περιφέρειας.
Στις δύο τελευταίες συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου συζητήθηκε ένα σχέδιο σύμβασης με την ΕΕΑΑ για την προώθηση της ανακύκλωσης στον Δήμο Θεσσαλονίκης. Το Τμήμα Οικολογίας της Θεσσαλονίκη-Ανοιχτή Πόλη κατέληξε σε μια σειρά από κρίσιμες αλλαγές που προτάθηκαν στο Δημοτικό Συμβούλιο, προκειμένου να στηρίξουμε τη σύμβαση. Επίσης, ζητήσαμε απαντήσεις σε ερωτήματα που αφορούν την αποτίμηση του συστήματος γενικά και την εμπλοκή της ΕΕΑΑ. Ζητήσαμε αναλυτικά στοιχεία για τον ισολογισμό της ΕΕΑΑ, την κατανομή των δαπανών και των επενδύσεων της εταιρίας, τον τρόπο με τον οποίο έχει αξιοποιηθεί ώς σήμερα το 2‰ που είναι ενσωματωμένο στην τιμή κάθε ανακυκλώσιμου προϊόντος, καθώς και τον τρόπο καταγραφής και ελέγχου του παραδοτέου από τους εργολάβους προϊόντος των εργοστασίων ανακύκλωσης.
Ρωτήσαμε την πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου αν προτίθεται να ζητήσει, μέσω της ΚΕΔΚΕ, τη διάθεση επενδύσεων από το αποθεματικό της ΕΕΑΑ ώστε να υποστηριχθούν οι ιδιαίτερα αυξημένες ανάγκες του Δήμου στη σημερινή συγκυρία, τόσο σε προσωπικό όσο και σε εργασίες συντήρησης των οχημάτων συλλογής των κάδων ανακύκλωσης.
Με δεδομένο ότι στο μετοχικό κεφάλαιο της ΕΕΑΑ συμμετέχει κατά 35% η ΚΕΔΚΕ, ζητήσαμε την τοποθέτηση του Δήμου Θεσσαλονίκης σχετικά με τις ενέργειες που έχει κάνει ή προτίθεται να κάνει για να εξασφαλίσει, μέσω της ΚΕΔΚΕ, το δημόσιο και κοινωνικό χαρακτήρα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Ζητήσαμε σαφή τοποθέτηση του Δήμου Θεσσαλονίκης σχετικά με τη συμβολή της ΚΕΔΚΕ στη στοχοθεσία της ΕΕΑΑ και τις ευθύνες της ΚΕΔΚΕ στο συνολικό αποτέλεσμα που καταγράφεται σε επίπεδο Επικράτειας για την ανακύκλωση. Σημειώσαμε ότι υπάρχουν καταγγελίες αναφορικά με την αποκλειστική χρήση των λευκών απορριμματοφόρων στη συγκομιδή του περιεχομένου των μπλε κάδων και για το ότι μετά τη διαλογή δεν γίνεται ανακύκλωση, αλλά τα απορρίμματα καταλήγουν στις χωματερές. Ζητήσαμε την απάντηση του Δήμου Θεσσαλονίκης, της ΚΕΔΚΕ και της ΕΕΑΑ στις καταγγελίες αυτές.
Ο Δήμος να παίξει τον πρώτο ρόλο
Όπως αναφέρει το έγγραφο Συλλόγου Εργαζομένων Συνδέσμου ΟΤΑ Νομού Θεσσαλονίκης, στην προηγούμενη συμφωνία του Συνδέσμου ΟΤΑ με την ΕΕΑΑ, η τελευταία δεν τήρησε τη δέσμευση ως προς την προμήθεια κάδων, απορριμματοφόρων και την κατασκευή ενός ΚΔΑΥ στην Ευκαρπία. Ζητήσαμε να διευκρινιστεί αν η σύμβαση αυτή είναι ακόμη σε ισχύ και ζητήσαμε την απάντηση του Δήμου Θεσσαλονίκης στο ερώτημα πως προχωρεί στη σύναψη σύμβασης με την ΕΕΑΑ, όταν η τελευταία δεν έχει τηρήσει τις υποχρεώσεις της από προηγούμενη ανάλογη σύμβαση.
Ζητήσαμε ρητή δέσμευση της ΕΕΑΑ αναφορικά με τον αριθμό των απορριμματοφόρων και των κάδων που απαιτούνται για το σύστημα ανακύκλωσης στην πόλη. Ακόμη, ζητήσαμε τη στοχοθεσία της ΕΕΑΑ με βάση την οποία η εταιρεία δεσμεύεται στην προτεινόμενη συμφωνία της με το Δήμο Θεσσαλονίκης. Δηλαδή, τον προσδιορισμό του επιδιωκόμενου αποτελέσματος της συμφωνίας ως προς την ποσότητα των απορριμμάτων που πρόκειται να συλλεγούν και να προωθηθούν προς διαλογή αρχικά και ανακύκλωση στη συνέχεια, καθώς και την ποσότητα των υλικών που επιδιώκεται να ανακτηθούν.
Στο σχέδιο της σύμβασης προβλέπεται ότι η ΕΕΑΑ διατηρεί το δικαίωμα να αναθέτει σε τρίτους μέρος ή το σύνολο των εργασιών που αναλαμβάνει. Ζητήσαμε η επιλογή των οποιωνδήποτε τρίτων να γίνεται μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του Δήμου Θεσσαλονίκης, ώστε ο Δήμος να διασφαλίσει το δημόσιο-κοινωνικό χαρακτήρα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην περίπτωση της ανακύκλωσης, αλλά και να επιδιώξει με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα την εμπλοκή του νέου ΦοΣΔΑ στην ανακύκλωση. Προτείναμε να υπάρχει σαφής όρος στην προτεινόμενη σύμβαση με την ΕΕΑΑ ότι θα ισχύει μέχρι να συγκροτηθεί ο νέος ΦοΣΔΑ μέσα από συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για το οποίο θα δεσμευτεί ο Δήμος Θεσσαλονίκης. Ο νέος ΦοΣΔΑ πρέπει να αναλάβει στη συνέχεια ως ο μοναδικός διαπραγματευτής με την ΕΕΑΑ, ώστε να επιτευχθεί η βέλτιστη δυνατή συμφωνία για την ανακύκλωση.
Οι προτεινόμενες αλλαγές στο σχέδιο της σύμβασης αποσκοπούν στην εξασφάλιση της καλύτερης δυνατής ανασυγκρότησης του συστήματος ανακύκλωσης στην πόλη που θα εγγυάται το δημόσιο συμφέρον, θα διασφαλίζει το δημόσιο και κοινωνικό χαρακτήρα της διαχείρισης των απορριμμάτων και θα αποσκοπεί στη βελτιστοποίηση της αποτελεσματικότητας και της επιτυχίας της ανακύκλωσης.
Τάσος Χουβαρδάς, Γιάννης Γρηγοριάδης
