Στην σύγχρονη ιστορία αυτού του τόπου υπήρξαν χιλιάδες χιλιάδων αγωνιστών-ηρώων που έδωσαν το αίμα τους για την προκοπή του τόπου. Σύμβολα όμως αυτού του αγώνα δεν υπήρξαν πολλά και όσα υπήρξαν σήκωσαν ευθύνες, συκοφαντήθηκαν, έπεσαν ηρωικά, «αυτοκτόνησαν», στιγματίστηκαν από το ίδιο το κόμμα-σύστημα που τους ανέδειξε. Ορισμένα ονόματα για να γίνουμε πιο κατανοητοί. Νίκος Ζαχαριάδης, Άρης Βελουχιώτης, Νίκος Μπελογιάννης, Γρηγόρης Λαμπράκης, Μανώλης Γλέζος. Άνθρωποι της ίδιας γενιάς, δεμένοι σε διαφορετικό βαθμό με το κόμμα-σύστημα αλλά και τέκνα ενός λαϊκού ριζοσπαστισμού και αντιστασιακού πνεύματος που υπήρχε μέσα στο λαό.
Υπάρχουν πολλά σημεία κομβικά της ζωής τους που ενώ αναδείχθηκαν μέσα στα όρια ενός συγκεκριμένου κομματικού πλαισίου-συστήματος, κατόρθωσαν να εκφράσουν ή να ταυτιστούν με τον λαϊκό ριζοσπαστισμό και να προσανατολιστούν σωστά, ακόμα και με ταλάντευση ή και σε αντίθεση με όσα έθετε το διεθνές κέντρο. Όπως και να το κάνουμε εξέφρασαν έναν πατριωτισμό και δεν συμπεριφέρθηκαν μονάχα σαν τμήμα μιας «παγκόσμιας στρατιάς» κ.λπ.
Ο Μανώλης Γλέζος, πιο συγκεκριμένα, με την πράξη που τον έκανε πολύ γνωστό σε ολόκληρο τον κόσμο, το κατέβασμα της χιτλερικής σημαίας, έγινε σύμβολο της πατριωτικής αντίστασης στον κατακτητή. Παράλληλα στα χρόνια που ακολούθησαν είχε δραστήριο ρόλο στο αριστερό και κομμουνιστικό κίνημα, αλλά από μια στιγμή και έπειτα (1968) έμεινε «άστεγος» ή «αδέσποτος» κομματικά και χρησιμοποίησε τον πολιτικό του όγκο και την δράση του για να «μην συνταξιοδοτηθεί» ποτέ από τον αγώνα μέχρι την τελευταία του πνοή.
Έχοντας δύο έρωτες στην ζωή του, όπως παραστατικά λέει ο Λουκάς Αξελός, τον τόπο του και τον κομμουνισμό, ο Μανώλης Γλέζος ακολούθησε μια πορεία που περισσότερο επένδυε και έκφραζε τον λαϊκό ριζοσπαστισμό σε διάφορες στιγμές εκδήλωσής του, παρά μια κομματική γραμμή και έναν σεχταρισμό που εκδήλωνε η επίσημη και ανεπίσημη Αριστερά. Ο κομμουνισμός του ήταν διαφορετικός από τους τρέχοντες: ήταν αμεσοδημοκρατικός, ουτοπικός, ρεαλιστικός, ανθρωπιστικός, αντιεξουσιαστικός, πατριωτικός, βαθειά οικουμενικός.
Γι’ αυτό ήταν παρών σε πολλά επίπεδα: σε όλους τους αγώνες, σ’ όλα τα ενωτικά εγχειρήματα της Αριστεράς, στα σχολεία κοντά στους νέους, στα δικαστήρια ως μάρτυρας υπεράσπισης διωκόμενων, στις πλατείες, στο κοινοβούλιο, στην ευρωβουλή. Παρών αλλά και σεμνός απέναντι στο λαό. Ήξερε να του ζητάει συγγνώμη, να ακούει τα «θέλω» του.
Πεισματάρης και μαχητής κατόρθωσε ένα σπουδαίο πράγμα: υπερέβη τα όρια της παράταξης που υπηρέτησε. Δεν υπηρέτησε απλά την Αριστερά, υπηρέτησε τον Λαό και την Πατρίδα κι αυτό του αναγνωρίστηκε από όλους. Συνδέθηκε βαθειά με τον λαό και δεν διαχωρίστηκε από αυτόν στο όνομα μιας ιδεολογίας. Τελευταία πράξη του –για προβληματισμό μέσα στον αριστερό χώρο– ήταν να του γίνει, με αίτημά του, θρησκευτική κηδεία.
Μανώλης Γλέζος, λαϊκός ριζοσπαστισμός και μεγάλος καημός, βαθύς ανθρωπισμός, δύναμη συγχώρεσης, αγάπη για τον τόπο και τον λαό, ανυπότακτος, ενεργός. Μέγας όγκος, ίσος με τους μεγάλους του γένους και της ανθρωπότητας. Τιμή για την Ελλάδα, τιμή για όλους όσους τον γνώρισαν και έμαθαν από αυτόν, τιμή για τις γενιές των νέων που είδαν μια διαφορετική φιγούρα από τις πολιτικάντικες και γραφειοκρατικές, τιμή για τις μελλούμενες γενιές που έρχονται για να συνεχίσουν τον αγώνα για την ανθρωποποίηση του ανθρώπου.
