Του Γιάννη Θεωνά*
Το μήνυμα της 25ης Μαΐου και η προοπτική μιας εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής στο πλαίσιο της νέας ΟΝΕ και της Ευρωζώνης
Οι Eυρωεκλογές της 25ης Μαΐου και τα μηνύματά τους μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν αποφασιστική τομή, στην προσπάθεια του λαού μας να ανατρέψει την καταστροφική, για τη χώρα και τα λαϊκά στρώματα, πολιτική της τρόικας, της κας Μέρκελ και της πλήρως υποταγμένης στις επιλογές τους, δικομματικής κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου.
Ταυτόχρονα, όμως, οι εκλογές αυτές δίνουν την ευκαιρία στους εργαζόμενους, τους άνεργους, τους συνταξιούχους, τους αυτοαπασχολούμενους και τους μικρούς επιχειρηματίες, τους αγρότες, της νεολαία και τον κόσμο της επιστήμης και του πολιτισμού, να πουν φτάνει πια, «δεν πάει άλλο». Είναι ώρα:
- Να δηλώσουν, με την ψήφο τους, την απαίτηση να φύγει τώρα η ελληνική συγκυβέρνηση της υποτέλειας και της καταστροφής.
- Να δώσουν θετική ψήφο και δύναμη στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, για να ανοίξει ένας νέος δρόμος, αυτός της σύγχρονης Ελλάδας, της εθνικής ανεξαρτησίας, της λαϊκής κυριαρχίας, της παραγωγικής ανασυγκρότησης και της κοινωνικής προκοπής, χωρίς μνημόνια και ταπεινωτικές εποπτείες.
- Πάνω απ’ όλα, όμως, με την υπερψήφιση του ΣΥΡΙΖΑ, με την ιστορική καταδίκη της δικομματικής Μερκελικής κυβέρνησης και της ακραία νεοφιλελεύθερης, κάτω από την ηγεμονία της γερμανικής κυβέρνησης, σημερινής Ε.Ε., να ανοίξει ο δρόμος για την προοπτική προώθησης μιας εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής, ικανής να ανατρέψει τα πρόσθετα εμπόδια που επιβάλλει η νέα ΟΝΕ και η παραπέρα ενίσχυση του αρνητικού παρεμβατικού ρόλου της Ευρωζώνης.
Σύμφωνα-όπλα
Στην παρούσα φάση και ενόψει της εκλογικής μάχης, είναι χρήσιμο να ειπωθούν ορισμένα πράγματα για τη νέα ΟΝΕ και τους στόχους που έχουν τεθεί στο πλαίσιό της.
Τα τελευταία 4 χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα όργανά της, με την εφαρμογή ακραίων νεοφιλελεύθερων πολιτικών και κάθε είδους εκβιασμών και παρεμβάσεων που προβλέπουν τα διάφορα σύμφωνα-όπλα στα χέρια τους (Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, Συνθήκη για τη Σταθερότητα, τον Συντονισμό και τη Διακυβέρνηση, Σύμφωνο για το ευρώ, Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας, Σύμφωνο για την ανάπτυξη και την απασχόληση κ.λπ.), προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν την τεράστια κρίση του συστήματος και να διασώσουν την ΟΝΕ και την Eυρωζώνη.
Η πολιτική αυτή και η ακραία εφαρμογή των διαφόρων συμφώνων, δεν κατάφεραν να δώσουν λύσεις στα οξύτατα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ΟΝΕ, η Ευρωζώνη κι ολόκληρη η Ε.Ε.
Με το άγχος αυτής της κατάστασης, η Σύνοδος των αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων της Ευρωζώνης αρχικά και η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. των 28, στη συνέχεια, συζήτησαν στις Συνόδους τους στις 29 Ιούνη 2012, μια έκθεση με τίτλο «Προς μια ουσιαστική Οικονομική και Νομισματική Ένωση», η οποία εκπονήθηκε από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Βαν Ρομπάι), σε στενή συνεργασία με τον πρόεδρο της Κομισιόν (Μπαρόζο), τον τότε πρόεδρο της Ευρωζώνης (Γιούγκερ) και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Μάριο Ντράγκι) και αποφάσισαν ένα συγκεκριμένο σχέδιο για την υλοποίηση μιας, όπως λένε οι ίδιοι, πραγματικής ΟΝΕ.
Η έκθεση τονίζει ότι μια πραγματική ΟΝΕ πρέπει να δίνει απάντηση στις μακροχρόνιες προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπη η ΟΝΕ, ενώ οι εθνικές πολιτικές δεν μπορούν να αποφασίζονται μεμονωμένα εάν οι επιπτώσεις τους διαδίδονται γρήγορα στο σύνολο της Ευρωζώνης. Για να διασφαλιστεί η σταθερότητα και η μεγέθυνση στην Ευρωζώνη, τονίζει η έκθεση, τα κράτη-μέλη πρέπει να δρουν και να συντονίζονται με βάση κοινούς κανόνες.
Στη βάση αυτή η έκθεση προτείνει την προώθηση μιας «σταθερής» και «ευημερούσας» ΟΝΕ με βάση τέσσερα συστατικά στοιχεία:
- Ένα ενοποιημένο χρηματοοικονομικό πλαίσιο που θα διασφαλίζει τη χρηματοοικονομική σταθερότητα στη ζώνη του ευρώ.
- Ένα ενοποιημένο δημοσιονομικό πλαίσιο που θα διασφαλίζει τη χάραξη της δημοσιονομικής πολιτικής σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
- Ένα ενοποιημένο πλαίσιο οικονομικής πολιτικής το οποίο θα διαθέτει επαρκείς μηχανισμούς, ώστε να εφαρμόζονται εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές, οι οποίες να προωθούν «βιώσιμη» ανάπτυξη, απασχόληση και ανταγωνιστικότητα, που να είναι συμβατές με την ομαλή λειτουργία της ΟΝΕ.
- Ενισχυμένη δημοκρατική νομιμοποίηση και λογοδοσία της λήψης αποφάσεων στο πλαίσιο της ΟΝΕ, η οποία θα βασίζεται στην από κοινού άσκηση της κυριαρχίας για τις κοινές πολιτικές και την «αλληλεγγύη».
Όπως τονίζει η έκθεση και οι αποφάσεις που πάρθηκαν από τις Συνόδους Κορυφής της Ευρωζώνης και της συνολικής Ε.Ε., όλα τα παραπάνω στοιχεία είναι αναγκαία για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα και «ευημερία» εντός της ΟΝΕ και θα απαιτήσουν, όπως λένε, πολλές περαιτέρω προσπάθειες, μεταξύ των οποίων κάποια στιγμή μελλοντικά και πιθανές αλλαγές των Συνθηκών της Ε.Ε.
Είναι φανερό, όμως, ότι και τα 4 αυτά στοιχεία -ενοποιημένο χρηματοοικονομικό, δημοσιονομικό και πλαίσιο οικονομικής πολιτικής, αλλά και πολύ περισσότερο η ενισχυμένη δημοκρατική νομιμοποίηση και λογοδοσία, που βάζει ζήτημα κυριαρχίας- αποτελούν σοβαρές και προκλητικές απειλές για τις χώρες ιδιαίτερα του Ευρωπαϊκού Νότου κι ακόμη πιο ιδιαίτερα για χώρες, όπως η Ελλάδα.
Κοινή δράση
Απ’ αυτήν την άποψη, αποκτά ιδιαίτερη σημασία η δυναμική ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα και η αντίστοιχη ενίσχυση όλων των δυνάμεων της Αριστεράς στην Ευρώπη, ώστε να τεθεί ζήτημα άμεσης διαμόρφωσης σχεδίου δράσης του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα και ολόκληρης της Ριζοσπαστικής Αριστεράς στην Ε.Ε. στην κατεύθυνση μιας συσπειρωμένης στο εσωτερικό, αλλά και διαρθρωμένης σε κοινή δράση με λαούς και κινήματα των άλλων χωρών, ιδιαίτερα του Ευρωπαϊκού Νότου, αντίστασης και πάλης, που να θέτει θέματα Ενιαίας Εσωτερικής Αγοράς, ευρώ και Ευρωζώνης, στην κατεύθυνση υπεράσπισης της οικονομικής, δημοσιονομικής, αναπτυξιακής πολιτικής, αλλά ακόμη πιο πολύ της εθνικής ανεξαρτησίας και λαϊκής κυριαρχίας, σε όφελος του λαού και του τόπου.
Η ανάγκη άμεσης κινητοποίησης των αριστερών ριζοσπαστικών πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων στην κατεύθυνση αυτή, επιβάλλεται από το γεγονός ότι, στα πλαίσια των 4 σημείων στα οποία στηρίζεται η περιβόητη «πραγματική νέα ΟΝΕ», ήδη προωθούνται:
- Στη βάση του ενοποιημένου χρηματοοικονομικού πλαισίου, η θέσπιση ενιαίου εποπτικού μηχανισμού για τις τράπεζες, που θα διαχειρίζεται προσωρινά και μέχρι τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ), η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).
- Σε εφαρμογή του ενοποιημένου δημοσιονομικού πλαισίου προωθείται η έγκριση, από την Ευρωζώνη, του Εθνικού Προϋπολογισμού των χωρών-μελών της Ευρωζώνης, πριν από το Κοινοβούλιο της αντίστοιχης χώρας. Η πρόκληση, όμως, γίνεται απείρως μεγαλύτερη, αφού η Ευρωζώνη θα καθορίζει το ύψος των εσόδων, των δαπανών, το επίπεδο του ελλείμματος του Προϋπολογισμού, αλλά και το επίπεδο δανεισμού της αντίστοιχης χώρας, δείκτες οι οποίοι θα είναι υποχρεωτικοί για το Εθνικό της Κοινοβούλιο.
- Στη βάση ενός ενοποιημένου πλαισίου οικονομικής πολιτικής, είναι, λένε, σημαντικό το πλαίσιο για το συντονισμό να καταστεί πιο εκτελεστό, ώστε να μην θέτει σε κίνδυνο τη σταθερότητα στην ΟΝΕ.
- Στο πλαίσιο της ενισχυμένης δημοκρατικής νομιμοποίησης και λογοδοσίας, η συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των Εθνικών Κοινοβουλίων στις αποφάσεις για τους εθνικούς προϋπολογισμούς, έχει στόχο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα Εθνικά Κοινοβούλια, οι μόνοι άμεσα εκλεγμένοι θεσμοί της Ε.Ε. να χρησιμοποιούνται ως πλυντήρια νομιμοποίησης των επιλογών της οικονομικής και διοικητικής νομενκλατούρας των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών-μελών, oι οποίες θα προηγούνται της ψήφισης των Προϋπολογισμών από τα Εθνικά Κοινοβούλια.
Ιδιαίτερα, χρειάζεται να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις που θα έχουν αυτές οι κατευθύνσεις, σε συγκεκριμένες επιλογές εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής, ιδιαίτερα σε χώρες σαν τη δική μας.
Πιο συγκεκριμένα θα πρέπει να μας προβληματίσει η τύχη προγραμματικών επιλογών και δεσμεύσεων του ΣΥΡΙΖΑ, όπως η εθνικοποίηση ολόκληρου του Τραπεζικού Συστήματος της χώρας, η επαναφορά υπό δημόσια ιδιοκτησία και κοινωνικό έλεγχο όλων των Δημόσιων Επιχειρήσεων και Οργανισμών που έχουν ή πάνε για ιδιωτικοποίηση, όλων των υποδομών της χώρας (λιμάνια, αεροδρόμια, μαρίνες, τουριστικές εγκαταστάσεις, αυτοκινητόδρομοι κ.λπ.) που έχουν ξεπουληθεί.
Για τα ζητήματα αυτά χρειάζεται ευρεία ενημέρωση του λαού και να αναδειχθεί ο ρόλος του ΣΥΡΙΖΑ, ως πρώτου Κόμματος στην Ελλάδα, αλλά και μιας ισχυρής και συσπειρωμένης Αριστεράς στην Ευρώπη.
Είναι φανερό ότι οι εξελίξεις σχετικά με την «πραγματική» ΟΝΕ διαμορφώνουν μια νέα έντονα αρνητική ευρωπαϊκή πραγματικότητα, που απαιτεί πρόσθετους αγώνες και μάλιστα ευρύτερου ευρωπαϊκού επιπέδου, αλλά και καταλυτική ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ και της Ευρωπαϊκής Ριζοσπαστικής Αριστεράς, για να αποκρουσθεί.
Να κατανοηθεί, επίσης, ότι: Στο πλαίσιο της νέας ΟΝΕ, των νέων επιλογών και Συμφώνων που τη συνοδεύουν, η χάραξη και εφαρμογή μιας εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής θα είναι ίσως αδύνατη.
Κεντρική, συνεπώς, κατεύθυνση του ΣΥΡΙΖΑ και όλων των δυνάμεων της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, θα πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί η θέση «καμιά θυσία για το ευρώ», αλλά σε περίπτωση απαράδεκτων παρεμβάσεων και απαιτήσεων των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης, άμεση απάντηση με «παύση πληρωμών» προς τους διεθνείς δανειστές και εφαρμογή προγράμματος υλοποίησης των δεσμεύσεών μας, σε όφελος του τόπου και του λαού.
* Ο Γιάννης Θεωνάς είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ
