Του Κώστα Σκηνιώτη*
Ο λαός συνηθίζει, πολλές φορές, να χρησιμοποιεί αυτή την παροιμία. «Στερνή μου γνώση να σ’ είχα πρώτα», εννοώντας ότι κάποιες στιγμές από έλλειψη γνωστικού επιπέδου, έπραξε λάθος στο παρελθόν.
Όλο και πιο συχνά ακούμε από κόμματα και πολιτικούς που κυβέρνησαν τα τελευταία 25 χρόνια τη χώρα, να τονίζουν με ύφος περίλυπο έως και μοιρολατρικό: «τι να κάνουμε, βλέπεις η χώρα δεν παράγει τίποτα!»
Όποιος τους ακούει, κυρίως οι νέοι σε ηλικία άνθρωποι, θα πιστεύουν ότι αυτή η διαπίστωση είναι άκρως αληθινή και ως προς το περιεχόμενό της και ως προς τη λύπη που φαίνεται να προκαλεί.
Ωστόσο, πρόκειται για υποκρισία ολκής!
Η χώρα είχε παραγωγή για δεκαετίες ολόκληρες σε όλους σχεδόν τους τομείς. Από τον πρωτογενή τομέα μέχρι τη μεταποίηση και τη βαριά βιομηχανία.
Παρά τις δυσκολίες που η χώρα συνάντησε κατά τη διάρκεια της ιστορικής διαδρομής της και παρά την καθυστέρηση της οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής ολοκλήρωσής της, την καταστροφή της από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Eμφύλιο και όλα όσα επακολούθησαν, η χώρα είχε παραγωγή. Η πρωτογενής παραγωγή της είχε σχεδόν καλύψει το 27% του πληθυσμού και πάνω από το 17% του ΑΕΠ. Σχεδόν σε όλους τους τομείς παραγωγής είχε βιομηχανίες που κάλυπταν, σε σημαντικό βαθμό, όχι μόνο την εσωτερική αγορά, αλλά προχωρούσαν δυναμικά και στις εξαγωγές. Εργοστάσια και επιχειρήσεις όπως οι Πειραϊκή-Πατραϊκή, Μιχαηλίδης, Τεξτίλια, ΠΕΡΦΙΛ, Δουρίδας σε Αγρίνιο και Βοιωτία, Softex σε Αθήνα και Δράμα, ΕΛΒΟ, Πυρκάλ, ΑΓΕΤ Ηρακλής, Στάγερ Ελλάς, Φανεστρόπουλος, Χαρτοποιία Λαδόπουλος, Τιτάν, Σκαλιστίρης, Κλωστήρια Νάουσας, Πουρνάρας, Ναυπηγεία Σύρου και Σκαραμαγκά, Τσιμέντα στο Μαντούδι και αλλού, Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης και δεκάδες άλλες τέτοιες, παρήγαγαν κάθε μέρα δυναμικά.
Γύρω από τις βιομηχανίες αυτές, μικρές και μικρότερες βιοτεχνίες παρήγαγαν συστηματικά προκειμένου να τις προμηθεύουν με πρώτες ύλες και υλικά. Επιχειρήσεις όπως οι ΕΤΜΑ, ΕΛΑΤΕΞ, Βόμβυξ, Βομβυκρύλ και άλλες, αξιοποιούσαν το αποτέλεσμα της πρωτογενούς παραγωγής και το μετέτρεπαν σε πρώτη ύλη. Ο Κάμπος της Θεσσαλίας παρήγαγε βαμβάκι που χρησιμοποιούσε η ελληνική κλωστοϋφαντουργία.
Όλος αυτός ο βιομηχανικός-βιοτεχνικός ιστός προχωρούσε την ελληνική οικονομία μπροστά, αφήνοντας μέσα στη χώρα τα τεράστια πλεονεκτήματα της προστιθέμενης αξίας, παρά τις δυσλειτουργίες και τα προβλήματα που υπήρχαν και τότε.
Η Ελλάδα λόγω της θέσης και της γεωγραφικής κατατομής της είναι ιδανικός τόπος για συγκεκριμένη ανάπτυξη της γεωργίας, της κτηνοτροφίας, της αλιείας και της ναυτιλίας. Ασφαλώς είναι ιδανικός τόπος για τουρισμό. Αλλά το να χαρακτηρίζεται ο τουρισμός ως «βαριά βιομηχανία» είναι κάτι διαφορετικό μεν, αλλά απολύτως στοχευμένο δε.
Από τα παραπάνω παραδείγματα προκύπτει ότι η χιλιοειπωμένη ρήση… «τι να κάνουμε, δεν παράγει τίποτε η χώρα» είναι άκρως υποκριτική και ψευδής. Χρησιμοποιώντας συγκεκριμένες και στοχευμένες πολιτικές, σχεδιάστηκε και κατόπιν με μεθοδικότητα υλοποιήθηκε η αποβιομηχάνιση της χώρας. Η πορεία του χρέους είναι συνυφασμένη με την πορεία του ελλείμματος του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών και εμπορίου, που προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από την υποκατάσταση της παραγωγής με εισαγωγές.
Ταυτόχρονα, ασφαλώς και υπήρξαν φαινόμενα ασυδοσίας, όπως οι τεράστιες μίζες, η φοροδιαφυγή και η εισφοροδιαφυγή.
Η πορεία αποσάθρωσης της ελληνικής βιομηχανίας ήταν συνυφασμένη επίσης με τη δημιουργία ενός νέου «παραγωγικού» και στη συνέχεια ενός νέου καταναλωτικού προτύπου, βασισμένου στην ασύστολη και αδιάκριτη πιστωτική επέκταση και το δανεισμό.
Συγχρόνως προωθούνταν, κυρίως από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και την τηλεόραση, καθώς και από νεόφερτους-νεόπλουτους «εκδότες», ένα νέο «πολιτιστικό πρότυπο-life style».
Όλη αυτή η πορεία που έφερε τη διάλυση της βιομηχανίας και των υποδομών της, καθιστά εξαιρετικά δύσκολο το έργο της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Όμως, η ανασυγκρότηση της αγροτικής παραγωγής και της βιομηχανικής-βιοτεχνικής παραγωγής, είναι αναγκαίο ζητούμενο για την πορεία αλλαγής της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Πρόκειται για υπόθεση συνυφασμένη με την πραγματική ανάπτυξη, την επιστροφή του κόσμου στην εργασία, τη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών ταμείων και την ανασυγκρότηση του κράτους κοινωνικής πρόνοιας.
Σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να στραφεί δυναμικά η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Οι αλλαγές, οι τομές και οι ρήξεις σε όλους τους τομείς προς αυτή την κατεύθυνση, θα βρουν αρωγό και σύμμαχο τον ελληνικό λαό. Στο τέλος μιας τέτοιας πορείας το ζητούμενο είναι το άνοιγμα του δρόμου για τη Δημοκρατία, το Σοσιαλισμό, την πραγματική και ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών και κυρίως των εργαζόμενων στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Αυτός ο διαρκής πολιτικός στόχος είναι η ουσία της επίπονης αλλά και όμορφης διαδρομής.
* Ο Κώστας Σκηνιώτης είναι Ποιητής, Μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών
