Του Βασίλη Κεχαγιά
Έχει, αλήθεια, φύση ο άνθρωπος; Κι αν ναι, ποια είναι αυτή; Για κάποιους παραμένει εγκάθειρκτη στους νόμους του πολιτισμού η έμφυτη αγριάδα του, η οποία όταν βρει τον τρόπο να δραπετεύσει, ελεύθερη πλέον, γλεντοκοπάει στους ρυθμούς της ζούγκλας.
Για κάποιους άλλους έχει εξευγενιστεί, μια για πάντα, έμαθε την τέχνη της συμβίωσης. Άλλωστε, αυτό θα μπορούσε να αποτελεί κι έναν ορισμό του πολιτισμού: η αγωγή του συνυπάρχειν. Είναι γεγονός ότι κι αυτή διδάσκεται. Έμαθε πολλά το ανθρώπινο είδος, τα οποία δεν εμπεριέχονται στη φύση του· έγινε σαρκοφάγος, καπνιστής, πότης και άλλα πολλά. Γιατί, λοιπόν, να μη μάθει να είναι και «πολιτισμένος»;
Αν το δεχτούμε αυτό έχουμε αμέσως απάντηση σε όσους δικαιολογούν τον νεανικό -και όχι μόνο σχολικό, φυσικά- εκφοβισμό, στο όνομα της φύσης του ανθρώπου: τέσσερα αγρίμια αισθάνονται άβολα στο κλουβί της εκπαίδευσης και αντλούν δύναμη από το κυνήγι και το κατασπάραγμα του ασθενέστερου. Μόνον που στη ζούγκλα τα ζώα τρέχουν να γλιτώσουν, δεν αυτοκτονούν: να μία ειδοποιός διαφορά του ανθρώπου, σύμφωνα με εγκυρότατους ανθρωπολόγους μελετητές.
Αναγνωρίζουμε, λοιπόν, τα αγρίμια ως ενόχους. Δεν έμαθαν τη συμβίωση, είτε λόγω οικογενειακής είτε λόγω εκπαιδευτικής ανεπάρκειας. Ας δεχτούμε και την κρητική ιδιομορφία ως συνένοχη, αφού φορές-φορές μοιάζει να προτιμά το νόμο του ισχυρού από την περίθαλψη του αδυνάτου. Προσθέσετε και τις εγγενείς ατροφίες του εκπαιδευτικού συστήματος σε όσους θα οδηγούνταν στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Όλοι τούτοι ομάδη -όπως θα το ‘λεγε και ο Κρης Βιτσέντζος Κορνάρος- έστειλαν έναν αδύναμο στο χαμό.
Και τότε, μια ολόκληρη ομάδα εισαγγελέων αποφάσισε με συνοπτικές διαδικασίες την καταδίκη τους, συναθροίσθηκε σε κοινωνικό όγκο, σχεδόν ίσο με της χώρας και άρχισε τα «άρον-άρον σταύρωσον αυτούς». Άλλη μια συμπύκνωση ισχύος, η αγέλη τώρα αριθμεί εκατομμύρια απέναντι σε τέσσερις. Τώρα μάλιστα διαθέτει για αρχηγούς της «διανοούμενους» δημοσιογράφους, κάποτε με προοδευτικό πρόσημο, τώρα νυμφευμένες με την τηλεοπτική βλακεία. Με «βέρα στο δεξί», μάλιστα. Δίπλα τους δήθεν οργισμένες ανασκαφείς τούνελ. Το γεγονός αποτελεί και την καλύτερη απόδειξη της ρευστής φύσης του ανθρώπου. Εφόσον, ως είδος, έμαθε να είναι τηλεοπτικός σταυρωτής -τι πιο αφύσικο;- γιατί να μην εξοικειωθεί και με το θαύμα της κοινωνικής αλληλεγγύης και του πολιτισμού;
