Γράφει η Μαρία Πλευράκη
Άλλη μια θλιβερή πρωτιά της Ελλάδας που αφορά τα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας, κατέδειξε έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η παιδική παχυσαρκία αποτελεί απειλή, τόσο σε ατομικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο δημόσιας Υγείας, καθώς σχετίζεται άμεσα με σοβαρές ασθένειες στην παιδική ηλικία, που ακολουθούν και στην ενήλικη ζωή, όπως: υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, διαβήτης, υπερινσουλιναιμία, υπνικές άπνοιες, διαταραχές ύπνου, ψυχολογικά προβλήματα, ενώ σε ποσοστό 30% των υπέρβαρων παιδιών, εμφανίζεται μεταβολικό σύνδρομο.
Η υιοθέτηση δυτικών προτύπων διατροφής, η μειωμένη σωματική άσκηση, η πολύωρη απασχόληση στον Η/Υ ή την τηλεόραση, αλλά και η αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες της οικογένειας, ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης, δημιουργούν τις συνθήκες εκείνες που οδηγούν στην αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας.
Δεδομένου ότι τα παιδιά περνούν αρκετό από το χρόνο τους στο σχολικό περιβάλλον, τα σχολικά κυλικεία, μέσω των προϊόντων που διαθέτουν, αποτελούν σημαντικό παράγοντα στη διαμόρφωση των διατροφικών συνηθειών των παιδιών, γι’ αυτό δεν πρέπει να στοχεύουν απλώς και μόνο στο κέρδος.
Η ισχύουσα νομοθεσία είναι σαφής: Το σχολικό κυλικείο πρέπει να διαθέτει μόνο τα επιτρεπόμενα προς κατανάλωση προϊόντα, αναρτημένα σε καταλόγους και παράλληλα να τηρεί τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας τροφίμων, ώστε να διασφαλίζεται πλήρως η παροχή υγιεινών, θρεπτικών και υψηλής ποιότητας γευμάτων.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, τα επιτρεπόμενα προς διάθεση προϊόντα, μέσω των σχολικών κυλικείων, κατηγοριοποιούνται ως εξής:
Φρούτα-λαχανικά. Φρέσκα φρούτα και λαχανικά εποχής, καλά πλυμένα και συσκευασμένα σε ατομικές μερίδες, φρουτοσαλάτες ή σαλάτες λαχανικών εποχής. Αποξηραμένα φρούτα, συσκευασμένα σε ατομική μερίδα 50γρ. Φυσικοί χυμοί.
Γαλακτοκομικά. Γάλα παστεριωμένο σε ατομική συσκευασία. Γιαούρτι. Ροφήματα από συνδυασμούς φρέσκων φρούτων και γάλακτος. Τυριά.
Αρτοπαρασκευάσματα. Κουλούρια, κριτσίνια, φρυγανιές, κράκερς, σταφιδόψωμα, μουστοκούλουρα, μπάρες δημητριακών. Τυρόπιτα ή σπανακόπιτα, με φύλλο ζυμωμένο με ελαιόλαδο και όχι ζύμη σφολιάτας. Σάντουιτς και τοστ με τυρί και βραστή γαλοπούλα.
Γλυκίσματα. Κρέμα ρυζόγαλο, χαλβάς, παστέλι. Μέλι σε μερίδες. Σοκολάτα υγείας και γάλακτος, έως 50γρ.
Υγρά. Αφεψήματα βοτάνων, χωρίς προσθήκη ζάχαρης. Νερό εμφιαλωμένο. Καφές, μόνο για το προσωπικό, ενώ απαγορεύεται η διάθεση αναψυκτικών και συμπληρωμάτων διατροφής.
Το προσωπικό που χειρίζεται τρόφιμα, πρέπει να είναι υγιές και εκπαιδευμένο, ώστε να ακολουθεί τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας τροφίμων κατά την παραλαβή, την αποθήκευση, τη συντήρηση και το σερβίρισμά τους.
Όμως, τα στοιχεία των υγειονομικών ελέγχων είναι απογοητευτικά. Η παραβίαση της νομοθεσίας είναι φαινόμενο με αυξητικές διαστάσεις, τόσο όσον αφορά τον αριθμό των παραβάσεων, όσο και τη σοβαρότητά τους. Το ποσοστό των κυλικείων που δεν διαθέτει άδεια λειτουργίας, φτάνει το 20%, ενώ πάνω από το 80% διαθέτει στους μαθητές απαγορευμένες λιχουδιές. Αν τα στοιχεία αυτά συνδυαστούν με το γεγονός ότι οι μαθητές που αγοράζουν το κολατσιό τους από το κυλικείο ξεπερνούν το 80%, γίνεται σαφές γιατί και σε ποιο βαθμό μπορούν τα κυλικεία να επηρεάσουν τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών μας.
Απογοητευτικό είναι επίσης το γεγονός ότι σχολικές επιτροπές και επιτροπές ελέγχου, συχνά δεν αντιδρούν σε φαινόμενα παραβάσεων ή παραλείψεων. Ο λόγος είναι ότι μέρος των εσόδων των κυλικείων διατίθενται για να καλύψουν λειτουργικές ανάγκες του σχολείου που όφειλε να καλύπτει η πολιτεία.
Η προάσπιση και προαγωγή της υγείας των παιδιών είναι αδιαπραγμάτευτη και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να ολιγωρεί. Προς αυτή την κατεύθυνση οφείλουν να συντονιστούν αρμόδια υπουργεία, σχολικές επιτροπές, εκπαιδευτική κοινότητα, σύλλογοι γονέων και κηδεμόνων, πολίτες, ώστε να εντοπίζονται παραβάσεις και να εφαρμόζεται ο νόμος.
