Πέρασε ένας μήνας «περιφερειακής κινηματογραφικής δραστηριότητας», αφού Δράμα, Νάουσα και Χαλκίδα επέμεναν για μια ακόμη χρονιά να τελούν τα φεστιβάλ τους, παρά τις συγγνωστές δυσκολίες, την οικονομική κρίση, αλλά και την ολοένα μεγαλύτερη πολιτιστική απομόνωση της ελληνικής επαρχίας. Βέβαια, η Δράμα, με το επίσημο και ουσιαστικά κρατικό φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους πρακτικά ήταν δεδομένο ότι δε θα αντιμετωπίσει δυσκολίες, αλλά φέτος ξεπέρασε αρκετά οργανωτικά προβλήματα του παρελθόντος, αποδεικνύοντας ότι πολλά από αυτά δεν αποτελούν αντικείμενο των χρημάτων μα των ιδεών.
Από πλευράς ταινιών σαφώς ήταν μια από τις πλέον μέτριες χρονιές, γεγονός που ενδεχομένως εξηγείται από την ολοένα και μεγαλύτερη απαξίωση του κράτους προς την μικρού μήκους ταινία. Δεν πρόκειται για την κλασική γκρίνια των ανθρώπων του πολιτισμού οι οποίοι ζητούν συνεχώς χρήματα δίχως να ξέρουν τι να τα κάνουν, αλλά για μια διαπίστωση βασισμένη στο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε τον προηγούμενο Δεκέμβριο από την Βουλή, αρνούμενο να αφιερώσει έστω και μία αράδα σ’ αυτόν τον τομέα της κινηματογραφικής δημιουργίας. Το ότι ξεχώρισαν κάπως Ο Hγέτης του Γαβριήλ Τζάφκα, βραβευμένος από την Κριτική Επιτροπή και τα Κινητά Στοιχεία του Ανδρέα Σιαδήμα, βραβευμένα από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου, δε σημαίνει και πολλά πράγματα. Ο πρώτος με μια έξυπνη πολιτική αλληγορία και ο δεύτερος να θυμάται μια ιστορική στιγμή της γλωσσικής εξέλιξης, με το πέρασμα από το πολυτονικό στο μονοτονικό απλώς ξεχώρισαν κυρίως λόγω ιδεών – κι αυτοί – και όχι σκηνοθετικών πρωτοτυπιών.
Στη Νάουσα υπάρχουνε παιδιά…
Λίγο πιο μακριά από τη Δράμα, στην επίσης παραμελημένη Νάουσα, ένα νεαρό παιδί – ο Νίκος Κουτσογιάννης – με την παρέα του αποφάσισαν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους και να πράξουν αυτό που χρόνια τώρα μια υπνωτισμένη τοπική κοινωνία περίμενε και μια χορηγός των υπνωτικών χαπιών τοπική εξουσία απέφευγε να πράξει: τοποθέτησαν τη Νάουσα, έστω για ένα πενθήμερο στο κέντρο του κινηματογραφικού χάρτη. Μαζί τους ξύπνησε η τοπική κοινωνία, γέμισε την αίθουσα των προβολών με ντόπιους κατοίκους, είδε ψηφιακές ταινίες μικρού μήκους, άκουσε ανθρώπους να μιλάνε για σινεμά, αναμείχθηκε με τους προσκεκλημένους, δέχθηκε το σπόρο της κινηματογραφοφιλίας.
Στη Νάουσα και στην όγδοη διοργάνωση του κινηματογραφικού της Φεστιβάλ, πραγματοποιημένη χάρη στο ΕΣΠΑ, λίγη σημασία έχει το ποιές ταινίες ξεχώρισαν. Μια συλλογή εικόνων από παντού της γης, αποδεικνύει ότι πολιτιστική περιφερειακή ανάπτυξη πραγματοποιείται ακόμη κι όταν δεν πάει ο Μωάμεθ στο βουνό. Συγκεκριμένα, ούτε ο τοπικός Δήμαρχος Τάσος Καραμπατζός εδέησε να βοηθήσει την οργάνωση, όπως κατήγγειλε στην τελετή έναρξης ο Νίκος Κουτσογιάννης και όπως φάνηκε να συμφωνεί το πολυπληθές κοινό με το χειροκρότημά του. Βέβαια, κάποια στιγμή το κοινό αυτό θα πρέπει να ενηλικιωθεί μαζί με το φεστιβάλ, για να αποκτήσει η γιορτή ουσιαστικά διεθνή και αναβαθμισμένο χαρακτήρα…
Τα νερά συνεχίζουν να κινούνται στη Χαλκίδα
Ανάλογα ηρωικές είναι και οι προσπάθειες του ντοκιμαντερίστα Σταύρου Ιωάννου να διατηρήσει, ως καλλιτεχνικός διευθυντής, ζωντανό για πέμπτη χρονιά το φεστιβάλ ντοκιμαντέρ της Χαλκίδας. Εδώ τα πράγματα ήταν καλύτερα από πλευράς ταινιών, χάρη στην πολύ καλή και πολύ λειτουργική επιλογή τους από το διευθυντή, αλλά τα οργανωτικά προβλήματα δεν παύουν να δημιουργούν ένα πεδίο γεμάτο λακκούβες. Τα σχολεία επισκέπτονται καθημερινά τις προβολές και τις εκδηλώσεις, οι ντόπιοι δείχνουν «να απαιτούν» τη διοργάνωση και λείπουν κάποιες οργανωτικές ψηφίδες για να κάνει το φεστιβάλ το πέρασμά του σε πιο φιλόδοξα πεδία.
Εδώ, λοιπόν, όπου οι ταινίες ήταν πρωταγωνίστριες, ο Χρήστος Καρακέπελης με την Πρώτη Ύλη του, μια δουλειά στα όρια του αριστουργήματος, απέδειξε ότι δεν είναι τα παλιοσίδερα που συλλέγουν ηρωικά οι ανώνυμοι τσιγγάνοι της περιθωριακής μάντρας, τα οποία λιώνουν και στηρίζουν τις μεγάλες κατασκευές. Είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι, αυτή είναι η πρώτη ύλη που λιώνει για να υψώσουν την έπαρσή τους οικοδομήματα από την κακόγουστη Αθήνα ως την βομβαρδισμένη Γάζα. Παρ’ όλα αυτά το βραβείο πήγε στην επίσης πολύ καλή ταινία του Χρήστου Ιωσηφίδη Παγωμένος Χρόνος, μια ακόμη αναφορά στο ανθρώπινο σώμα, που αυτή τη φορά λιώνει στα πεδία των μαχών και συγκεκριμένα στις συγκρούσεις της Κύπρου. Δίπλα σ’ αυτές η πάντα πυρωμένη κάμερα της Λουκίας Ρικάκη, με τη σειρά της, λιώνει τον παγωμένο χρόνο του νοσοκομείου «Σωτηρία», εκεί όπου έφθιναν ανθρώπινα κορμιά από τη φυματίωση, για ν’ αφήσουν τώρα τη μνήμη τους σε έργα τέχνης και σε ένα άτυπο μουσείο στο χώρο του πρώην νοσοκομείου. Σχέδιο Σωτηρία, ο τίτλος του φιλμ. Ένα σχέδιο από το οποίο όλοι έχουμε ανάγκη σε αυτή τη χώρα: οι άνθρωποι, η τέχνη, τα φεστιβάλ…
