Εκρηκτικό πολιτικό και κοινωνικό μείγμα
Ίσως ποτέ τα τελευταία χρόνια δεν υπήρξε τόσο μεγάλη απόσταση ανάμεσα στην κρισιμότητα και την πολυπλοκότητα της κατάστασης από τη μια και στο βαθμό που αυτή συνειδητοποιείται, από την άλλη.
Στο εσωτερικό της χώρας, η πολιτική επικαιρότητα κυριαρχείται από τις συναλλαγές στη Βουλή και από μικροκομματικές μάχες, συνήθως κενές περιεχομένου, έτσι που όσα συμβαίνουν δεν διαφέρουν πολύ από το σκηνικό προηγούμενων «κανονικών» δεκαετιών, σκηνικό όμως που έχει προ πολλού καταρρεύσει. Την ίδια στιγμή, όμως, η χώρα μετατρέπεται σε σημείο συνάντησης πολλών και διαφορετικών σχεδιασμών και επιδιώξεων, με συνέπειες που δύσκολα μπορούν να προβλεφθούν.
- Πρώτη σειρά επιδιώξεων. Σε εξέλιξη βρίσκονται δύο ανοιχτά, παγκόσμια, μέτωπα, καθόλου μακριά από τη γειτονιά μας. Στη Μέση Ανατολή, η καταιγίδα έχει ξεσπάσει και φέρνει ήδη μαζί της τη ρευστοποίηση κρατών, αλλάζοντας τα δεδομένα και οδηγώντας σε νέες συμμαχίες και συσχετισμούς. Την ίδια ώρα, η σύγκρουση στην Ουκρανία δεν είναι ένα τοπικό επεισόδιο αλλά εκλύει τεράστια ενέργεια και αποτελεί προάγγελο μιας νέας παγκόσμιας αναμέτρησης που, στην πραγματικότητα, είναι ήδη σε εξέλιξη.
- Δεύτερη που σχετίζεται άμεσα και με την προηγούμενη. Η Τουρκία, μια περιφερειακή δύναμη που με πολλαπλούς τρόπους ασκεί πολιτική σε όλα τα μέτωπα, εντείνει την επιθετικότητά της, καταπατά το διεθνές δίκαιο απροκάλυπτα και εκβιάζει τους πάντες για να πετύχει οφέλη και να αυξήσει την επιρροή της. Ευθέως οι Τούρκοι αξιωματούχοι δηλώνουν ότι η αδύναμη οικονομικά θέση της Ελλάδας δεν μπορεί παρά να μεταφραστεί και σε αλλαγή των συσχετισμών στην περιοχή.
- Τρίτη σειρά σχεδιασμών. Η τρόικα και το ευρωπαϊκό Διευθυντήριο εντείνουν τον ανοιχτό εκβιασμό προς την Ελλάδα. Η χώρα, μετά από το σύντομο διάλειμμα του… φαντασμαγορικού success story, μετατρέπεται ξανά στο πειραματόζωο που πρέπει να υποκύψει ή να καεί προς παραδειγματισμό όλης της Ευρώπης, να θυσιαστεί στο βωμό της καταπολέμησης του ευρωσκεπτικισμού και κάθε αμφισβήτησης της γερμανικής πολιτικής.
Έτσι, η χώρα βρίσκεται σε μια ζώνη θυελλών και τίποτα δεν δείχνει ότι οι εξελίξεις θα είναι ήρεμες και συνηθισμένες. Το πολιτικό σύστημα μοιάζει εντελώς ανίσχυρο να σταθεί στη ζώνη αυτή των θυελλών. Σαν καρυδότσουφλο σε τρικυμία αναταράσσεται από τα κύματα που σηκώνονται και επιχειρεί φιλότιμα να διασωθεί, προσπαθώντας να ευθυγραμμιστεί με τους ανέμους, μόνο που αυτοί είναι πολλοί, αλλάζουν από στιγμή σε στιγμή και φυσούν σε πολλαπλές και διαφορετικές κατευθύνσεις.
Μοιάζουν όλα αυτά απαισιόδοξα και δεν αφήνουν οδό διαφυγής; Το μόνο σίγουρο είναι ότι μια πολιτική αποφυγής της πραγματικότητας, κατευνασμού, καθησυχασμού δεν ξορκίζει τις δυσκολίες και πολύ περισσότερο δεν προετοιμάζει κανέναν για την αντιμετώπισή τους.
Προετοιμασία σε όλα τα επίπεδα και προσανατολισμός απέναντι σε όσα συμβαίνουν θα σήμαινε καταρχήν να ξεμπερδεύουμε με την αποκοιμιστική πολιτική. Αυτή που βλέπει παντού δυνατότητες, που δείχνει να πιστεύει πάντα το καλό σενάριο, που θεωρεί θετικό το κλίμα πότε στις αγορές, πότε στην Ευρώπη, πότε με τη γείτονα χώρα, πότε με τις ΗΠΑ και το ΔΝΤ. Γιατί και δυνατότητες μπορούν να υπάρξουν και ρωγμές να αξιοποιηθούν και συμμαχίες να οικοδομηθούν. Αλλά όλα αυτά έχουν κάποιες προϋποθέσεις. Κυρίως, ένα υποκείμενο που να ξέρει τι θέλει, να είναι αποφασισμένο να δώσει μια μάχη και να έχει μια σύνθετη πολιτική.
