Ο βωξίτης, τα συμφέροντα, οι τοπικές εξουσίες και η συντελούμενη καταστροφή. Του Ηλία Σταθάτου
Αν η καταστροφή των Σκουριών στη Χαλκιδική αποτελεί έγκλημα ενάντια στη φύση, τη λογική και τη χώρα, άλλο τόσο αποτελούν έγκλημα τα όσα συμβαίνουν στον ορεινό όγκο της Γκιώνας. Το μεγαλύτερο βουνό της Στερεάς Ελλάδας, που κυριαρχεί στον νομό Φωκίδας και αποτελεί (αποτελούσε) τον ζωοδότη της περιοχής με τους πόρους του και τη φυσική του ομορφιά, καταστρέφεται συστηματικά επί χρόνια. Θύτης, σύμφωνα με όσα καταγγέλλουν οι κάτοικοι της περιοχής, η εταιρία S&B συμφερόντων του πρώην προέδρου του ΣΕΒ, Οδ. Κυριακόπουλου, αλλά και η εταιρία ΑΛΜΙΝ, συμφερόντων Βαρδινογιάννη.
Τελευταίο επεισόδιο στο σίριαλ της καταστροφής, οι νέες αδειοδοτήσεις για μεταλλευτικές δραστηριότητες, όπως καταγγέλλουν η δημοτική παράταξη του Δήμου Δελφών Πολίτες στο Προσκήνιο, ο Ορειβατικός Σύλλογος Άμφισσας, καθώς και πολίτες, μέσω επιστολής τους προς το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Δελφών. Αναλυτικότερα, από τον Ιούλιο του 2013 μέχρι σήμερα έχουν παραχωρηθεί από τις δασικές εκτάσεις της Γκιώνας, προς την S&B Bιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε., συνολικά 47.692 στρέμματα για την έρευνα κοιτασμάτων βωξίτη και 3.268 στρέμματα για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων βωξίτη, με αποφάσεις του υπουργού ή του αναπληρωτή υπουργού ΠΕΚΑ, με τις οποίες εγκρίνονται οι περιβαλλοντικοί όροι για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων. Σημειώνεται ότι πολλές από τις περιοχές που παραχωρήθηκαν για έρευνα και εκμετάλλευση εμπίπτουν σε περιοχή του οικολογικού δικτύου Natura 2000, κάτι το οποίο δεν ελήφθη βεβαίως υπ’ όψιν.
Ακόμη, λόγω του απροσδιόριστου βάθους των γεωτρήσεων έρευνας, οι οποίες μπορούν να φτάσουν και τα 300 μέτρα, καταγγέλλεται ότι το νερό θα εξαφανιστεί, μια και τα πετρώματα των άνω περιοχών είναι καυστικά. Όπως θα εξαφανιστεί και κάθε άλλη αναπτυξιακή παραγωγική δραστηριότητα στην περιοχή: κτηνοτροφία, μελισσοκομία, τουρισμός. Η καταστροφή του περιβάλλοντος δε, θα καταστεί μη αναστρέψιμη λόγω των εξορύξεων και των δρόμων που θα «χαρακώσουν» το δάσος. Εν συντομία, μπαίνει στο στόχαστρο όλη η περιοχή της Γκιώνας, με την εκμετάλλευση βωξίτη να επεκτείνεται εντός περιοχών του δικτύου Natura 2000 αλλά και μέσα στη ζώνη προστασίας του αρχαιολογικού χώρου των Δελφών. Ακόμη και το λιμάνι της Ιτέας προσαρμόζεται στην εξυπηρέτηση των μεταλλείων και όχι στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής.
Μια ιστορία συμπτώσεων
Η αντίδραση των τοπικών Αρχών, τα λέει όλα. Σύμφωνα με τις καταγγελίες, το τέως Νομαρχιακό Συμβούλιο Φωκίδας δεν εξέφρασε καθόλου την άποψή του εντός των νομίμων προθεσμιών, οπότε η απόφαση του υπουργού προωθήθηκε και εκδόθηκε χωρίς τη γνωμοδότηση του Νομαρχιακού Συμβουλίου. Σε άλλες περιπτώσεις το Νομαρχιακό Συμβούλιο γνωμοδότησε θετικά και διαβίβασε τη σύμφωνη γνώμη του στον αρμόδιο υπουργό και συγκεκριμένα τη θετική απόφαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου με αριθμό 252, εκδοθείσα στις 31/12/2010. Η οποία απόφαση εκδόθηκε κατά την τελευταία ημέρα της θητείας του τότε νομάρχη Φωκίδας και νυν δημάρχου του Δήμου Δελφών, Νικ. Φουσέκη.
Όπως μαθαίνουμε μάλιστα από τους κατοίκους της περιοχής, ο δήμαρχος Δελφών είναι πρώην εργαζόμενος της S&B.
Έργα και ημέρες
Η καταστροφή της Γκιώνας συντελείται επί χρόνια. Το βουνό έχει πραγματικά ξεκοιλιαστεί. Οι επιφανειακές εξορύξεις, από τις πιο βλαβερές μια και η γη καταστρέφεται, δίνουν και παίρνουν. Η κεφαλληνιακή ελάτη, από τα κυρίαρχα δέντρα του (πρώην) οικοσυστήματος, ξεριζώνεται μαζί με τη γη που την φιλοξενεί. Η υποσχέσεις περί αποκατάστασης του περιβάλλοντος από την εταιρεία, έωλες. Όλοι γνωρίζουν πως τα δέντρα στην περιοχή, λόγω του σχιστολιθικού και πετρώδους εδάφους, αναπτύσσονται χάρη σε ένα στρώμα χώματος πάχους 20-70 εκατοστών και των σχισμών στο πέτρωμα που παγιδεύει την υγρασία. Το χώμα όμως απορρίπτεται ως σκουπίδι, μαζί με το πέτρωμα, κατά την εξόρυξη. Σύμφωνα με τις καταγγελίες, καμία εργασία αποκατάστασης, παρά τις εξαγγελίες, δεν γίνεται. Περιοχές όπου οι κάτοικοι θυμούνται να μεγάλωσαν, δεν υπάρχουν πια. Στο Κοκκινάρι της Αγίας Ευθυμίας (το βουνό που φαίνεται πάνω από την Ιτέα) δόθηκε άδεια να λάβει χώρα εξόρυξη ακόμα και στην κορυφή του. Οι πλαγιές της Γκιώνας, που πριν από λίγα χρόνια είχαν σημαντική κτηνοτροφική ανάπτυξη (40.000 αμνοερίφια), είναι πλέον έρημες. Βουνά από στείρα (μπάζα), τεράστιοι λάκκοι, δρόμοι για τα ορυχεία, κυριαρχούν πια. Ακόμα και οι πιο αισιόδοξοι κάτοικοι αναγνωρίζουν ότι ο τόπος τους δεν πρόκειται να επανακάμψει ποτέ. Ο πληθυσμός, από 48.000 κατοίκους στο Νομό το 2001, μειώθηκε στις 40.000. Το 2011 καταγράφηκε η μεγαλύτερη μείωση, 20% του πληθυσμού.
Αυτό μοιάζει λογικό, αφού και η Φωκίδα, μέσω της τεράστιας διαπλοκής των επιχειρηματικών συμφερόντων με τις τοπικές εξουσίες, έχει απορρίψει κάθε άλλη πιθανότητα αναπτυξιακού μοντέλου. Χωρίς υπερβολή, η τύχη της Γκιώνας (όσης απομένει) πλέον, είναι στα χέρια των κατοίκων της. Αν συνεχιστεί το σημερινό μοντέλο, το μόνο που θα μπορεί να γίνει στο βουνό, όπως σημειώνουν οι κάτοικοι, είναι γυρίσματα ταινιών επιστημονικής φαντασίας που θα διαδραματίζονται στον Άρη ή στην Σελήνη.
ΥΓ. Η S&B και η οικογένεια Κυριακόπουλου, φορολογούνται για όλα τα παραπάνω, με δείκτες Λουξεμβούργου, μια και η εταιρία δεν έχει την έδρα της στην Ελλάδα.
