Ο ΣΜΑ κατασκευάζεται σε απόσταση περίπου 150 μέτρων από τη βαριά βιομηχανία του ΤΙΤΑΝΑ και σε απόσταση 500 μόλις μέτρων από τις κατοικίες, ενώ είναι νωπές οι μνήμες των εκρήξεων των λατομείων εξόρυξης ασβεστόλιθου από την Cao Hellas Μακεδονική Ασβεστοποιία και του συνακόλουθου γκρεμίσματος δύο λόφων, χωρίς ποτέ να αποκατασταθούν. Στην περιοχή εγκατάστασης λειτουργούσε μέχρι πριν από λίγα χρόνια χωματερή που δεν αποκαταστάθηκε.
Η περιοχή είναι γεμάτη από βαριές βιομηχανικές δραστηριότητες, που ρυπαίνουν το περιβάλλον, με μηδενικό κρατικό έλεγχο. Μετρήσεις έχουν δείξει ότι στη Νέα Ευκαρπία υπάρχουν υπερβάσεις στα όρια ασφαλείας αερίων σωματιδίων PM10 τουλάχιστον 50 φορές το χρόνο, όταν τα ευρωπαϊκά όρια επιτρέπουν μόνο επτά φορές το χρόνο. «Έχουμε βαρεθεί να είμαστε περιβαλλοντικοί ντετέκτιβ, ανακαλύπτοντας κάθε λίγο παράνομα χυτήρια μολύβδου και μονάδες επεξεργασίας μεταχειρισμένων λαδιών οχημάτων, που δεν έχουν άδεια λειτουργίας», αναφέρουν οι κάτοικοι.
Καυσαέριο, ηχορύπανση και σκουπίδια
Η ευρύτερη περιοχή είναι στην κυριολεξία περικυκλωμένη από τρεις μεγάλους εθνικούς οδικούς άξονες χωρίς καν ηχοπετάσματα, συσσωρεύοντας μεγάλες ποσότητες καυσαερίων πάνω από πυκνοκατοικημένες περιοχές. Πρόκειται για την εξωτερική περιφερειακή (που κυριολεκτικά ισοπέδωσε τον περιβάλλοντα χώρο), την εσωτερική περιφερειακή, την εθνική Θεσσαλονίκης-Καβάλας (ως προέκταση της Λαγκαδά και της νέας Εγνατίας).
Ο αρχικός περιφερειακός σχεδιασμός, φέρεται να κατευθυνόταν προς την κατασκευή πέντε μικρών ΣΜΑ, εγκατεστημένων σε διάφορα σημεία του πολεοδομικού συγκροτήματος, προκειμένου έτσι να καταμεριστούν τα απορρίμματα με όσο το δυνατόν μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Αυτός ο αρχικός σχεδιασμός πρακτικά εγκαταλείφθηκε.
Έτσι, στον Σταθμό Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων Βορειοδυτικού τομέα θα καταλήγει το 80% των απορριμμάτων των δήμων της Θεσσαλονίκης, ο οποίος θα συγκεντρώνει καθημερινά 1.100 τόνους σκουπιδιών, ενώ στον ΣΜΑ Ανατολικού τομέα (Επανομής), που είναι ακόμη στα σκαριά, θα καταλήγει το 10% των απορριμμάτων των δήμων της Θεσσαλονίκης και θα συγκεντρώνονται καθημερινά 171 τόνοι σκουπιδιών.
Μάλιστα, κατά την κατασκευή του έργου, έχουν ήδη παραβιαστεί περιβαλλοντικές διατάξεις σε πέντε σημεία, καθώς δεν κατασκευάστηκε προστατευτική περίφραξη του έργου, δεν χρησιμοποιούνται κλειστά φορτηγά για να μεταφέρονται τα μπάζα και τα χώματα, σε μια περιοχή που ήταν παλιά χωματερή, δεν καταβρέχεται το έδαφος, ρίχνονται ανεξέλεγκτα τα μπάζα και έχει προκληθεί περιβαλλοντική ζημιά σε λόφο, ο οποίος έχει ισοπεδωθεί εντελώς.
Οι κάτοικοι δεν κάνουν πίσω
Πάντως, από μεριάς κατοίκων, γίνεται σαφές ότι δεν εναντιώνονται γενικά στους ΣΜΑ, καθώς έχουν δοθεί στο παρελθόν εναλλακτικές προτάσεις. Ειδικότερα, ο πρώην Δήμος Νέας Ευκαρπίας είχε παραχωρήσει οικόπεδο κατά πολύ μεγαλύτερο, τρία χιλιόμετρα πιο μακριά από τη σημερινή τοποθεσία, που όμως απορρίφθηκε ως λύση υπό τις ύποπτες αντιδράσεις του τέως ΟΤΑ μείζονος Θεσσαλονίκης και της ΤΕΔΚΝΘ, ενώ εκκρεμεί η απόφαση του Συμβούλιου της Επικρατείας.
Ο αρχικός περιφερειακός σχεδιασμός προέβλεπε και εργοστάσιο καύσης στον ΤΙΤΑΝΑ, η κατασκευή του οποίου ακυρώθηκε κάτω από την πίεση των πολιτών στις παραμονές των προηγούμενων περιφερειακών εκλογών. Οι κάτοικοι έχουν σοβαρές επιφυλάξεις ότι η κατασκευή του ΣΜΑ συνδέεται άμεσα με τη μετατροπή του ΤΙΤΑΝΑ, που πλέον το αντικείμενο εργασιών του είναι περιορισμένο, σε εργοστάσιο καύσης απορριμμάτων. Να σημειωθεί ότι ο ΤΙΤΑΝΑΣ έχει κάνει νέα αίτηση για την ανανέωση έγκρισης καύσης λυματολάσπης και εναλλακτικών καυσίμων-αποβλήτων. Οι κάτοικοι καταγγέλλουν ότι υπάρχουν εκτεταμένες διαρροές αέριων ρύπων από τις καμινάδες του ΤΙΤΑΝΑ.
Βασικό συστατικό στοιχείο των τοπικών αντιδράσεων, είναι η ενότητα των κατοίκων, καθώς οι 30 συλλογικότητες που συνέταξαν το ψήφισμα αποτελούνται από συνδικαλιστικά όργανα, όπως η Γ’ ΕΛΜΕ, συλλόγους γονέων των σχολείων της περιοχής, πολιτιστικών και αθλητικών συλλόγων και περιβαλλοντικών φορέων ενώ συμμετέχουν ο εμπορικός σύλλογος και οπαδικοί σύνδεσμοι.
Οι εκπρόσωποι των κατοίκων και των φορέων συναντήθηκαν τη Δευτέρα 19/12 με κλιμάκιο του ΣΥΡΙΖΑ με επικεφαλής τον Αλέξη Τσίπρα, με την παρουσία της βουλευτή Β’ Θεσσαλονίκης Λίτσας Αμμανατίδου, του περιφερειακού συμβούλου Κεντρικής Μακεδονίας Γιώργου Θεοδωρόπουλου καθώς και δημοτικών συμβούλων αυτοδιοικητικών σχημάτων του ΣΥΡΙΖΑ. Την Τρίτη οι τοπικοί φορείς κάλεσαν ευρεία ενημερωτική σύσκεψη όπου συμμετείχαν περίπου 350 άτομα. Στη σύσκεψη συμμετείχαν ο δήμαρχος Παύλου Μελά κ. Παπαδόπουλος και ο πρόεδρος των ΟΤΑ μείζονος Θεσσαλονίκης κ. Ζουρνάς. Κάτω από την πίεση και τις απόλυτα δικαιολογημένες επιφυλάξεις των πολιτών, η κατασκευάστρια εταιρία αναγκάστηκε να προχωρήσει σε αναστολή εκτέλεσης των εργασιών για όσο διάστημα χρειαστεί μέχρι να εκδικαστούν τα ασφαλιστικά μέτρα που έχει καταθέσει ο δήμος Παύλου Μελά, μετά από απαίτηση των πολιτών. Οι κάτοικοι μιλάνε για την «πρώτη νίκη» και δηλώνουν πως από τώρα και στο εξής «θα μας νιώθουν όλο και περισσότερο». Με την κατασκευή του ΣΜΑ Νέας Ευκαρπίας φαίνεται ότι ανοίγει για τα καλά το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων πίσω από το οποίο κρύβονται ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα και διαπλοκές.
