Σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης βρίσκεται από την περασμένη Κυριακή η Κυπριακή Δημοκρατία, για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Όπως και οι άλλες χώρες βρίσκεται ενώπιον μιας πρωτόγνωρης κατάστασης. Στόχος είναι η αποτροπή εξάπλωσης του ιού στο νησί και προς αυτή την κατεύθυνση αυτή κινούνται προφανώς όλα τα μέτρα, τα οποία λαμβάνονται από το κυπριακό κράτος.
Υπάρχουν, ωστόσο, σε σχέση με την Κύπρο μια σειρά από ιδιαιτερότητες: Είναι νησί, είναι ημικατεχόμενο, με λειτουργία οδοφραγμάτων κατά μήκος της γραμμής κατάπαυσης του πυρός ενώ υπάρχουν και λειτουργούν βρετανικές βάσεις.
Στη λογική των δεδομένων αυτών κινούνται και τα μέτρα, αν και έχει καθυστερήσει η λήψη τους ενώ υιοθετήθηκαν και πολιτικές που δεν άντεξαν για πολύ. Είτε γιατί ήταν πρόχειρες και λήφθηκαν βιαστικά είτε επειδή αρχικά υπολογίζονταν και άλλοι παράγοντες, πολιτικοί και οικονομικοί.
- Από το Σάββατο 21/3 έκλεισαν τα σύνορα της χώρας. Καμία πτήση δεν θα έρχεται στο νησί πλην των εμπορικών και κάποιων εξαιρέσεων.
- Έχει υπάρξει αλλαγή πλεύσης στην απόφαση να μην επιτρέπεται η είσοδος ούτε Κυπρίων πολιτών στη χώρα, εκτός κι εάν είχαν εξασφαλίσει πιστοποιητικό ότι δεν έχουν τον ιό. Βεβαίως καμία χώρα, περιλαμβανομένης και της Κύπρου, δεν μπορούν να προμηθεύσουν τέτοιο πιστοποιητικό. Αυτή η απόφαση είναι και αντισυνταγματική και παραβιάζει και διεθνείς συμβάσεις. Άλλωστε καμία χώρα δεν μπορεί να αποποιηθεί των υπηκόων της.
- Η άφιξη, παρά την ύπαρξη του πρώτου μέτρου με το πιστοποιητικό, επιβατών από το εξωτερικό προκάλεσε αλαλούμ και αυτό φάνηκε με τις πρώτες διαμαρτυρίες. Το μέτρο αναπροσαρμόστηκε και γίνονται προσπάθειες επαναπατρισμού Κυπρίων, πλην των φοιτητών.
- Έχουν κλείσει σχολεία και υπηρεσίες, εστιατόρια, καφετέριες, εμπορικά κέντρα ενώ το βασικό σύνθημα είναι το «μένουμε σπίτι».
Στο νησί υπάρχει η μεγάλη τρύπα των κατεχομένων αν και κλειστά είναι όλα τα οδοφράγματα. Πρόβλημα θεωρούνται και οι βρετανικές βάσεις
Τα μέτρα αλλάζουν σχεδόν καθημερινά. Γίνονται και διορθωτικές κινήσεις. Το βάρος ανέλαβαν τα δημόσια νοσηλευτήρια, τα οποία και δεν ήταν έτοιμα καθώς υπάρχει έλλειψη προσωπικού και υποδομών. Ο δημόσιος τομέας της υγείας βρίσκεται στα πρώτα βήματα εφαρμογής του Γενικού Σχεδίου Υγείας, το οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, υπονομεύθηκε τόσο από ιδιωτικά συμφέροντα, τα συμφέροντα των ιδιωτικών νοσοκομείων και μεγαλογιατρών όσο και από πολιτικές δυνάμεις. Παρά τις δυσκολίες άρχισε το σύστημα να λειτουργεί, ωστόσο, τώρα με τον κορωνοϊό προφανώς και θα έχει προβλήματα. Άλλωστε όλη η ενέργεια απορροφάται στην προσπάθεια αποτροπής εξάπλωσης του ιού.
Δυο από τα τέσσερα μεγάλα νοσοκομεία έκλεισαν όταν λειτουργοί υγείας είχαν βρεθεί να είναι επιβεβαιωμένα κρούσματα κορωνοϊού. Το πρώτο αυτό της Λευκωσίας έκλεισε για μερικές ημέρες όταν γιατρός βρέθηκε να έχει κορωνοϊό. Το δεύτερο, στην Πάφο, παραμένει κλειστό όταν ασθενής κόλλησε από συγγενείς του και αυτός μετέδωσε τον ιό σε λειτουργούς υγείας. Και τα δυο περιστατικά κρίθηκαν ως τα χειρότερα που θα μπορούσαν να υπάρξουν καθώς επηρεάσθηκαν νοσοκομεία. Στη Λεμεσό έκλεισε η παιδιατρική πτέρυγα καθώς γιατρός επιβεβαιώθηκε με κορωνοϊό και το νοσοκομείο βρίσκεται σε καραντίνα.
Πάντως σε πολιτικό επίπεδο υπάρχει συναίνεση. Στην τελευταία σύσκεψη αρχηγών, την περασμένη Πέμπτη, διαμορφώθηκαν από κοινού θέσεις για την προώθηση μέτρων αποτροπής αλλά και για στήριξη της οικονομίας και των εργαζομένων.
Τα οδοφράγματα
Η αδυναμία ελέγχου όλων των οδοφραγμάτων που λειτουργούν επί της γραμμής κατάπαυσης του πυρός, τη γραμμή Αττίλα, οδήγησε αρχικά την κυβέρνηση να αναστείλει προσωρινά τέσσερα από επτά οδοφράγματα. Η κίνηση αυτή προκάλεσε αντιδράσεις στην ελληνική πλευρά, κυρίως από περιθωριακές ομάδες, από τους γνωστούς οπαδούς της όποιας λύσης. Στη συνέχεια το κατοχικό καθεστώς προχώρησε και έκλεισε δυο άλλα οδοφράγματα (αποκόπτοντας Ελληνοκύπριους και εγκλωβίζοντας τους) ενώ προ ολίγον ημερών απαγόρευσε την είσοδο στα κατεχόμενα όλων των Ελληνοκυπρίων.
Στα κατεχόμενα δεν υπάρχουν υποδομές και η αντιμετώπιση του ιού γίνεται με πρωτόγονα μέσα. Η βοήθεια από την Τουρκία γίνεται με την αποστολή μικρού αριθμού ειδικών. Σημειώνεται ότι υπάρχει δυνατότητα για μόνο 10 αναλύσεις την ημέρα για επιβεβαίωση ή όχι κρουσμάτων. Κι αυτό παρόλο που υπάρχει δικοινοτικό Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής, που είναι διεθνών προδιαγραφών και έχει αναλάβει να κάνει την εξέταση των δειγμάτων. Το κατοχικό καθεστώς αρνείται να συνεργαστεί ακόμη σε ένα θέμα υγείας!
Ο κορωνοϊός, πάντως, έχει αναβάλει για έξι μήνες τις ψευδοεκλογές στα κατεχόμενα, που χρονικά θα τοποθετούνταν τον Απρίλιο. Η διεξαγωγή τους κατέστη αδύνατη λόγω της πανδημίας.
Οι βρετανικές βάσεις
Στην προσπάθεια αντιμετώπισης του ιού, η Κυπριακή Δημοκρατία σπεύδει να συνεννοηθεί και με τις βρετανικές βάσεις, οι οποίες καλούνται να ακολουθούν τα μέτρα που έχουν υιοθετηθεί. Πέραν από το στρατιωτικό προσωπικό, τις οικογένειες τους, στις βάσεις εργάζονται πέραν των 1.000 Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Ήδη στις βάσεις έχουν εντοπισθεί κρούσματα σε στρατιώτες, που είχαν επιστρέψει από τη Βρετανία.
Οι Βρετανοί ενδιαφέρονται πρωτίστως για την επιχειρησιακή δυνατότητα των στρατευμάτων τους γεγονός που φαίνεται με την χαλαρότητα, που αντιμετωπίζουν τα μέτρα.
Είναι σαφές πως ο κορωνοϊός έχει αναστείλει πρωτοβουλίες και για το Κυπριακό ενώ την ίδια ώρα δεν διαφαίνεται πως η Τουρκία κάνει πίσω στις επεκτατικές επιδιώξεις της. Από τον Έβρο, το Αιγαίο μέχρι και την Κύπρο, οι σχεδιασμοί παραμένουν «ζωντανοί». Το πρόβλημα με τον κορωνοϊό, που επιχείρησε να αποκρύψει ο Ερντογάν, ενδεχομένως να καθυστερήσει τα επόμενα βήματα. Παρόλο που πολλές φορές όταν πιέζεται, έχει πρόβλημα, εξωτερικεύει την κρίση.
