Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Οι ερευνητές των πανεπιστημίων της Ζυρίχης και της Βέρνης, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Αστρονομίας «Nature Astronomy», εκτιμούν ότι υγρό νερό μπορεί να υπάρχει σε πλανήτες που είναι πολύ διαφορετικοί από τη Γη.
Βραχώδεις εξωπλανήτες τυλιγμένοι σε πυκνές «εξωτικές» ατμόσφαιρες υδρογόνου-ηλίου μπορεί να έχουν νερό σε υγρή μορφή εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια, ίσως και συνθήκες κατάλληλες για ζωή, ακόμη κι αν έχουν αποσπαστεί από το μητρικό άστρο τους και τριγυρνούν μόνοι τους στον κρύο γαλαξία. Αυτό είναι το συμπέρασμα, για πρώτη φορά, μίας ομάδας Ελβετών ειδικών στους εξωπλανήτες, σύμφωνα με τους οποίους πρέπει να διευρυνθούν τα κριτήρια αναζήτησης νερού και ζωής στο σύμπαν.
Οι ερευνητές των πανεπιστημίων της Ζυρίχης και της Βέρνης, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Αστρονομίας «Nature Astronomy», εκτιμούν ότι υγρό νερό μπορεί να υπάρχει σε πλανήτες που είναι πολύ διαφορετικοί από τη Γη. Συνεπώς, πρέπει να τεθεί υπό αμφισβήτηση το μέχρι τώρα κυρίαρχο «γεωκεντρικό δόγμα» για το ποιοι είναι οι δυνητικά φιλόξενοι για ζωή πλανήτες.
Η ζωή στη Γη θεωρείται ότι άρχισε στις θάλασσες και η αναζήτηση υγρού νερού θεωρείται το Νο1 προαπαιτούμενο κατά την αναζήτηση ζωής σε άλλους πλανήτες. Για να βρουν νερό, οι αστρονόμοι και οι αστροβιολόγοι μέχρι σήμερα ψάχνουν για εξωπλανήτες παρόμοιους με τη Γη. Όμως –σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις– υγρό νερό μπορεί, επίσης, να έχει εμφανιστεί εδώ και εκατομμύρια ή δισεκατομμύρια χρόνια σε πλανήτες που μοιάζουν ελάχιστα με τον δικό μας.
Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και «ξέμπαρκοι» εξωπλανήτες μακριά από τα άστρα τους (ψυχρές υπερ-Γαίες), οι οποίοι έχουν πυκνή ατμόσφαιρα πολύ διαφορετική από τη γήινη σήμερα, με κυριαρχία του υδρογόνου και του ηλίου, αντί του οξυγόνου και του αζώτου, μπορούν και αυτοί να έχουν νερό σε υγρή μορφή και μάλιστα αυτή να έχει διατηρηθεί ακόμη και για δεκάδες δισεκατομμύρια χρόνια. Αυτό –τουλάχιστον– έδειξαν τα μοντέλα και οι προσομοιώσεις των Ελβετών ερευνητών.
Όταν οι πλανήτες δημιουργούνται γύρω από ένα νεαρό άστρο, αναπτύσσουν ατμόσφαιρα κυρίως από υδρογόνο και ήλιο, την οποία συνήθως χάνουν στην πορεία της εξέλιξής τους, καθώς αυτή αντικαθίσταται από βαρύτερα αέρια όπως το οξυγόνο και το άζωτο (αυτό έχει συμβεί και στη Γη). Όμως, θεωρείται δυνατό μερικοί εξωπλανήτες μεγαλύτεροι από τη Γη (υπερ-Γαίες) να έχουν καταφέρει να διατηρήσουν αυτήν την πρωταρχική ατμόσφαιρά τους και, παράλληλα, να έχουν αναπτύξει νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνειά τους. Αυτό μπορεί να συμβεί επειδή, υπό συνθήκες υψηλής ατμοσφαιρικής πίεσης, το υδρογόνο μπορεί να συμπεριφερθεί σαν «αέριο του θερμοκηπίου», απορροφώντας θερμότητα και παγιδεύοντάς την στην ατμόσφαιρα, αντί η θερμότητα να διαρρεύσει στο διάστημα. Με αυτόν τον τρόπο, είναι δυνατό να υπάρξουν κατάλληλες θερμοκρασίες για εμφάνιση υγρού νερού ακόμη και σε πλανήτη με «εξωτική» ατμόσφαιρα μακριά από το μητρικό άστρο του ή τελείως αποσπασμένο από αυτό.
Κατά πόσο, όμως, σε έναν τέτοιο πλανήτη μπορεί να δημιουργηθούν συνθήκες, όντως, κατάλληλες για ζωή –τουλάχιστον όπως την ξέρουμε στη Γη– αυτό είναι άλλο θέμα. Με ατμόσφαιρα πολύ πυκνή, που θα έχει μάζα τουλάχιστον 100 φορές μεγαλύτερη από της Γης, η πίεση στην επιφάνεια αυτών των εξωπλανητών θα είναι πολύ μεγάλη, αντίστοιχη εκείνης στους γήινους ωκεανούς.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Le Figaro: Ανάγκη προστασίας από την υπεραλίευση
Το δημοσίευμα της γαλλικής εφημερίδας Le Figaro αναφέρεται στη θαλάσσια λωρίδα που εκτείνεται κατά μήκος της ακτής στα δυτικά της Κρήτης, όπου θα δημιουργηθεί ένας χώρος «απόλυτης προστασίας».
Στην ανάγκη προστασίας του θαλάσσιου τμήματος του Εθνικού Πάρκου της Σαμαριάς και ειδικότερα της θαλάσσιας λωρίδας 60 km² που εκτείνεται κατά μήκος της ακτής στα δυτικά της Κρήτης, αναφέρεται δημοσίευμα στη γαλλική εφημερίδα.
Αναφέρεται ότι στη Σαμαριά οι τοπικές αρχές θα ξεκινήσουν τη δημιουργία ενός μικρού χώρου «απόλυτης προστασίας», με πλήρη απαγόρευση της αλιείας, αλλά και ότι προς το παρόν η προστασία είναι σε μεγάλο βαθμό θεωρητική, αφού δεν έχουν καθοριστεί φύλακες και η ακτοφυλακή του λιμανιού της Χώρας Σφακίων δεν έχει σκάφος για περιπολία. Η Ευρώπη επιθυμεί να αυξήσει το επίπεδο διατήρησης πολλών υφιστάμενων θαλάσσιων περιοχών, ώστε να φτάσει το 10% της θαλάσσιας επιφάνειας υπό «ισχυρή προστασία», αναφέρεται επίσης στο δημοσίευμα.
Αναφορικά με την Κρήτη εξάλλου τηλεοπτικό ρεπορτάζ του καναλιού TF1 με τίτλο «Κρήτη ή η νέα χρυσή εξορία των Γάλλων συνταξιούχων» αναφέρεται σε Γάλλους συνταξιούχους που τη έχουν επιλέξει για τη διαβίωσή τους μετά τη σύνταξη επισημαίνοντας το χαμηλό κόστος ζωής –τρεις φορές πιο κάτω απ’ ό,τι στη Γαλλία– και τη χαμηλή φορολογία (στο 7% πιο χαμηλά και από την Πορτογαλία), την ηρεμία και την επαφή με τη φύση, την εγγύτητα με τη χώρα τους –μόλις τρεις ώρες με αεροπλάνο– αλλά και την κρητική διατροφή ως παράγοντες που έπαιξαν ρόλο στην απόφασή τους.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Οι τροπικοί κυκλώνες λιγότερο συχνοί!
Σύμφωνα με νέα διεθνή μελέτη οι περισσότερες περιοχές, πλην του Βόρειου Ατλαντικού, έχουν αρκετά λιγότερους κυκλώνες τα τελευταία χρόνια.
Οι τροπικοί κυκλώνες στη Γη εμφάνισαν μικρότερη συχνότητα τον 20ό αιώνα παγκοσμίως, σε σχέση με τον 19ο αιώνα, όπως συμπέρανε για πρώτη φορά μία νέα διεθνής επιστημονική έρευνα. Η μοναδική εξαίρεση φαίνεται να είναι η περιοχή του Βορείου Ατλαντικού, όπου οι τροπικοί κυκλώνες έχουν αυξηθεί διαχρονικά. Η νέα μελέτη, πάντως, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η κλιματική αλλαγή τελικά έχει ως συνέπεια τη μείωση του αριθμού των τροπικών κυκλώνων στον πλανήτη.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον μετεωρολόγο δρα Σαβίν Τσαντ του Πανεπιστημίου Federation της Αυστραλίας, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό για θέματα Κλιματικής Αλλαγής «Nature Climate Change», χρησιμοποίησαν ιστορικά αρχεία, δορυφορικά στοιχεία και δεδομένα μοντελοποίησης, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ο παγκόσμιος ετήσιος αριθμός των τροπικών κυκλώνων μειώθηκε κατά περίπου 13% μεταξύ 1900-2000, σε σχέση με την περίοδο 1850-1900.
Στις περισσότερες περιοχές του πλανήτη η μείωση επιταχύνθηκε μετά το 1950, κυρίως λόγω της εξασθένησης της τροπικής ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας. Με το πέρασμα του χρόνου και καθώς αυξάνει η θερμοκρασία του πλανήτη, το παγκόσμιο τροποσφαιρικό περιβάλλον έχει γίνει πιο εχθρικό για τον σχηματισμό τροπικών κυκλώνων.
Η εξαίρεση του Βορείου Ατλαντικού, όπου κατά τις τελευταίες δεκαετίες (μετά το 1960) εμφανίζεται αύξηση των τροπικών κυκλώνων, δεν έχει ακόμη εξηγηθεί ικανοποιητικά. Πάντως και σε αυτήν την περιοχή ο ετήσιος αριθμός των κυκλώνων παραμένει χαμηλότερος σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Ακόμη δεν είναι ξεκάθαρο με ποιον τρόπο οι τροπικοί κυκλώνες ή τυφώνες –που είναι από τα πιο καταστρεπτικά φυσικά φαινόμενα– μεταβάλλονται υπό την επίδραση των ανθρωπογενών εκπομπών «αερίων του θερμοκηπίου». Από τη μία πλευρά, η άνοδος της θερμοκρασίας των ωκεανών αναμένεται να αυξήσει τους κυκλώνες, αλλά, από την άλλη, οι αλλαγές στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία θεωρείται ότι έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα.
Οι τροπικοί κυκλώνες γεννιούνται από μικρότερες «εστίες» σε διάστημα που διαρκεί από μερικές ώρες έως μερικές εβδομάδες, σε χαμηλά γεωγραφικά πλάτη πάνω από θερμά ύδατα τροπικών ωκεανών και σε απόσταση τουλάχιστον 1.000 χιλιομέτρων από τον Ισημερινό. Μετά τη δημιουργία τους, αυτοί οι κυκλώνες συνήθως κινούνται προς τα δυτικά και προς τους πόλους, πριν φτάσουν σε μεσαία γεωγραφικά πλάτη, όπου η ψυχρότερη επιφάνεια των θαλασσών τους εξασθενεί.
Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τις θερμοδυναμικές συνθήκες που γεννούν τους τροπικούς κυκλώνες, αλλάζοντας τη συχνότητα, την ένταση, τη γεωγραφική κατανομή και την εποχικότητά τους. Παρά τη μικρότερη συχνότητά τους, έχει -πάντως- αυξηθεί η ένταση των τροπικών κυκλώνων σε σχέση με το παρελθόν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την καταστρεπτικότητά τους.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
