Μερικές φορές το πρόβλημα δεν είναι αν κάτι είναι «σωστό ή λάθος», γενικώς. Ούτε είναι πάντα εύκολη η καταγραφή του «δίκαιου ή άδικου». Έχει σημασία το πλαίσιο μέσα στο οποίο αυτά λειτουργούν, η κάθε φορά συγκυρία και κυρίως το τι «πνεύμα αντιμετώπισης των πραγμάτων» βγαίνει στην επιφάνεια από την εκάστοτε διεκδίκησή τους.
Παράδειγμα πρώτο. Θα ήταν για κλάματα, εάν κάποιος σύλλογος καθηγητών Αγγλικής πανηγύριζε για την δρομολογούμενη εισαγωγή της ξένης γλώσσας στο νηπιαγωγείο (βλ. διπλανό άρθρο). Ή αν μια μερίδα αποφοίτων Πληροφορικής διεκδικούσε πολλές ώρες του μαθήματος στα δημοτικά σχολεία αντί να μελετά και να προειδοποιεί για τις αρνητικές συνέπειες της αυξημένης χρήσης ψηφιακών μέσων σε αυτές τις ηλικίες. Κι αν αυτά μοιάζουν προφανή, το ίδιο ακριβώς θα ίσχυε για κάτι φαινομενικά πρωτοποριακό και καλοδεχούμενο. Αν ας πούμε αποφασιζόταν η δημιουργία μικρών σχολικών κήπων στα δημοτικά, αυτό δε θα σήμαινε σώνει και ντε «κάντε προσλήψεις γεωπόνων». Αρκεί ο δάσκαλος, για να μην τρελαθούμε κι εντελώς. Κι ας διεκδικηθεί η ουσιαστική στήριξη ανάλογων ειδικοτήτων στα ΕΠΑΛ (που στο νέο νομοσχέδιο τίθενται σε ακόμα χειρότερη μοίρα…), που θα μπορούσαν κάλλιστα να συνεισφέρουν σε μια προσπάθεια ώστε η αγροτική οικονομία -και ζωή- να αποκτήσει άλλο ειδικό βάρος στην τουριστική μας χώρα. Πολλά ακόμα παραδείγματα θα μπορούσαν να βρεθούν για να πιστοποιήσουν το εξής: Αυτό που θα έλυνε έστω κάποιο μικρό πρόβλημα για μια μερίδα εργαζομένων θα λειτουργούσε διαλυτικά μιλώντας συνολικά για την εκπαίδευση.
Αυτό που θα έπρεπε να μας κάνει ανυπόμονους να επιστρέψουμε στα σχολεία μας, είναι η τεράστια ευκαιρία –δεν δίνει πάντα τέτοιες η ζωή- να γίνουμε παιδαγωγοί. Να διδάξουμε –«μετωπικά», «καθ’ έδρας» και ως ενήλικες- όσα ανεξίτηλα μαθήματα μπορούν να δοθούν σε μια γενιά από το γεγονός «πανδημία»
Παράδειγμα δεύτερο σε άλλο πεδίο. Τι στάση πρέπει να κρατήσουν οι καθηγητές και οι δάσκαλοι στην αχαρτογράφητη περίοδο του κορωνοϊού; Δεν είναι καθόλου εύκολο ζήτημα και δεν μπορεί να ξεπεραστεί μπαμ-μπαμ με το «τι κάνει το Υπουργείο». Ένας κατάλογος με μέτρα που πρέπει να υλοποιηθούν μοιάζει λογική απαίτηση ωστόσο δε φτάνει. Ακόμα περισσότερο, όταν αυτό λειτουργεί ως άλλοθι για να διώξουμε από επάνω μας ευθύνες που δεν μπορούν παρά να μας ανήκουν. Μην παρεξηγηθούμε. Προφανώς και δεν ανήκει ούτε μοιράζεται στον «καθένα» η ευθύνη του σχεδιασμού. Ειδικά όταν η Πολιτεία πετάει το μπαλάκι δίχως να πολυνοιάζεται για κάτι πέρα από το πολιτικό κόστος και την ώρα που διαρκώς και παντοιοτρόπως κατεδαφίζει το δημόσιο σχολείο. Αυτό όμως που ίσως έχει νόημα είναι το να σκεφτούμε βαθύτερα σε αυτές τις νέες συνθήκες το τι πραγματικά θα σήμαινε σχολική κοινότητα και σύλλογος διδασκόντων. Αλλά και πώς η φωνή μας –ποια απ’ όλες όμως;- θα συναντήσει, θα μιλήσει ή ακόμα καλύτερα θα εκπροσωπήσει την ευρύτερη κοινωνία. Για παράδειγμα, οφείλουμε να πούμε στους γονείς ότι θα προσπαθήσουμε με κάθε μέσο να είναι τα παιδιά όσο το δυνατόν πιο ασφαλή. Απέναντι στους μαθητές μας, έχουμε την ευθύνη να τους «ελαφρώσουμε», να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον για να μιλήσουν ανοιχτά για όλο αυτό, αλλά και για να δοκιμάσουμε το ότι μια «τάξη» είναι πολλά περισσότερα πράγματα από τον αριθμό των θρανίων. Όποιος διδάσκει, ξέρει καλά ότι τα παιδιά αποδεικνύονται εξαιρετικά υπεύθυνα εκεί που δεν το περιμένεις. Ανάμεσα στο να είναι «στρατιωτάκια» και στο «θα εφεύρουν παιχνίδι με ροχάλες», θα ήταν μεγάλο κέρδος το να παλευτεί από τη μεριά μας μια άλλη κατάσταση. Ίσως βέβαια το πιο σημαντικό, αυτό που θα έπρεπε να μας κάνει ανυπόμονους να επιστρέψουμε στα σχολεία μας, είναι η τεράστια ευκαιρία –δεν δίνει πάντα τέτοιες η ζωή- να γίνουμε παιδαγωγοί. Να διδάξουμε –«μετωπικά», «καθ’ έδρας» και ως ενήλικες- όσα ανεξίτηλα μαθήματα μπορούν να δοθούν σε μια γενιά από το γεγονός «πανδημία».
Παράδειγμα τρίτο και τελευταίο. Απέναντι στον κάθε -σε διατεταγμένη υπηρεσία- Μπογδάνο, η απάντηση δεν μπορεί να είναι το «πόσο ήρωες είμαστε κι εμείς», το «εμείς που πάντα υπερασπιζόμαστε τη μόρφωση των παιδιών» κ.ο.κ. Όχι μόνο γιατί αυτά δε στέκουν αλλά γιατί η εποχή θέλει απαντήσεις και αντιπολιτεύσεις πιο πλούσιες -και άρα και πιο κοπιαστικές- τόσο στη σύλληψη όσο και στην εφαρμογή τους. Η ντροπιαστική τρίωρη στάση εργασίας της ΟΛΜΕ την Τετάρτη και τα κλασσικά εικονογραφημένα τύπου «κάτω το νομοσχέδιο» που απλά συντηρούν συνδικαλιστικούς μικρόκοσμους, δείχνουν τι ακριβώς δεν πρέπει να κάνουμε. Δύσκολοι αλλά ενδιαφέροντες καιροί…
