Δεν είναι ο Ξενοφών κι ο κυκλώνας Ζορμπάς που ταλαιπωρούν τον τόπο. Αυτοί θα περάσουν σχετικά γρήγορα. Η ταλαιπωρία των ανθρώπων ξεκινά από τη συσσώρευση της ανέχειας και των οικονομικών προβλημάτων, που μετά από 8 χρόνια δεν έχουν δει καλύτερη μέρα. Αν τα έβγαζαν πέρα μέχρι σήμερα με φοβερή προσπάθεια, βλέπουν τώρα την επιδρομή να συνεχίζεται. Δόσεις, λογαριασμοί, απειλές για διακοπές νερού και ηλεκτρικού, ΕΝΦΙΑ, ρυθμίσεις. Δύσκολος μήνας ο Σεπτέμβρης.
Στην πλάτη αυτού του κόσμου, παίζεται ένα άθλιο προεκλογικό παιχνίδι με τις συντάξεις (τώρα πρόσθεσαν και το αφορολόγητο) και τα επιδόματα, χωρίς να αλλάζει τίποτα στους πραγματικούς όρους ζωής. Κανένα σταθερό σημείο, αποκούμπι, καμιά ελπίδα καλυτέρευσης στο άμεσο μέλλον. Μέσα στην αβεβαιότητα, οι άνθρωποι εύχονται μην τους βρει κάτι χειρότερο, είτε σε προσωπικό, είτε σε γενικότερο επίπεδο.
Κι ενώ οι τωρινοί και οι υποψήφιοι κυβερνήτες βλέπουν να ανατέλλει η «κανονικότητα», πολλαπλασιάζονται ξαφνικά οι «εθνολαϊκιστές» (όπως κάποτε είχαν ανακαλύψει τον «αριστεροχουντισμό» για να ανακόψουν τον ριζοσπαστισμό των πρώτων μεταπολιτευτικών χρόνων 1974-76). Έτσι βαφτίζονται χωρίς πολλά-πολλά όσοι ανησυχούν για την πορεία της χώρας, την κοινωνική κατάσταση, τη συμφωνία των Πρεσπών, τις τουρκικές προκλήσεις ή τις αμερικανικές βάσεις.
Μια φωτιά, μια πλημμύρα, η διακοπή ρεύματος σε ένα νησί, ο αποκλεισμός μιας περιοχής, μια επίσκεψη σε οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία, πιστοποιούν την τεράστια παραλυσία της κρατικής μηχανής, τη διάλυσή της. Οι ουρές στη ΔΕΗ, την ΕΥΔΑΠ, τις συγκοινωνίες ή τα νοσοκομεία, δείχνουν έναν βασανιστικό αγώνα για την επιβίωση. Το πρωί υπάρχεις, το βράδυ μπορεί να μην ζεις. Είτε σε λένε Ζακ στην Ομόνοια, είτε Μαρία στο Μάτι, είτε Ευάγγελο περνώντας από την Μάνδρα όταν πλημμυρίζει.
Μέσα σ’ αυτή τη γενικευμένη ρευστοποίηση, υπάρχει η ζημιά που γίνεται διαβρωτικά και στα μυαλά, στις συνειδήσεις των ανθρώπων. Αγριεύουν οι άνθρωποι, φοβούνται, αμύνονται όπως βρουν, κλείνονται στον εαυτό τους, γεννιόνται τέρατα στη φαντασία και στην πραγματικότητα.
Μα μόνο αυτά είναι η πραγματικότητα; Όχι βέβαια. Δεν έχει σβήσει η ανθρωπιά, η αλληλεγγύη, η κοινωνικότητα, η ανάγκη για πολιτισμό, πνευματικότητα και επικοινωνία. Ούτε η αγάπη και το ενδιαφέρον για τον άλλον. Απλά, η καθημερινότητα γίνεται πιο σκληρή. Χάνονται τα σταθερά σημεία, υπάρχει σύγχυση, δεν βγαίνουν συμπεράσματα.
Είναι επιτακτική η ανάγκη για μια νέα συνείδηση. Τέτοια που θα ανιχνεύσει σταθερά σημεία και θα ξαναδώσει νόημα σε πολλά που η ρευστοποίηση και η παγκοσμιοποίηση σβήνουν. Στην προσπάθεια αυτή, κανένας δεν περισσεύει. Όλοι κάτι μπορούμε να κάνουμε για αυτό.
