Oι κινητοποιήσεις στα Πανεπιστήμια μπορούν να οδηγήσουν σε νίκη. Του Νίκου Μπελαβίλα
Σαράντα ημέρες απεργίας στα ΑΕΙ και ας επιχειρήσουμε μία ανασκόπηση των βασικών δεδομένων. Στις 15 Σεπτεμβρίου ο υπουργός Παιδείας διαβεβαίωνε την κυβέρνηση ότι την επόμενη μέρα θα είχε στα χέρια του τις «λίστες διαθεσιμότητας». Στις 23 του μήνα εκδόθηκε Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) για τις απολύσεις των 1.349 στα ΑΕΙ. Τέσσερις μέρες αργότερα τα καθεστωτικά ΜΜΕ διαβεβαίωναν ότι αρχίζουν οι εγγραφές των πρωτοετών φοιτητών. Στις 4 Οκτωβρίου απεστάλη εισαγγελική παραγγελία για να συμμορφωθούν τα ΑΕΙ εντός πέντε ημερών. Προ της λήξης της προθεσμίας, ιστότοποι και εφημερίδες ανακοίνωναν ότι τη λύση στα ΑΕΙ θα δώσουν οι εισαγγελείς οι οποίοι θα επέμβουν. Ταυτόχρονα ανακοινωνόταν ότι επίκειται η ακύρωση της προηγούμενης ΚΥΑ και υπογραφή νέας ΚΥΑ στις 10 Οκτωβρίου. Με τη λήξη του τελεσιγράφου το υπουργείο διέρρευσε ότι 4 ΑΕΙ παρέδωσαν τις «λίστες». Αυτή είναι χοντρικά η μία πλευρά της ιστορίας. Αυτή που γράφεται από τα non paper τα οποία παραλαμβάνουν και αναπαράγουν οι κυβερνητικοί δημοσιογράφοι του εκπαιδευτικού ρεπορτάζ.
Την ίδια ιστορία μπορούμε να τη διαβάσουμε και ακριβώς ανάποδα. Οι «λίστες διαθεσιμότητας» δεν παρεδόθησαν στην κυβέρνηση και την τρόικα. Ούτε στην πρώτη καταληκτική ημερομηνία, ούτε στη δεύτερη. Τα 7 από τα 8 ΑΕΙ δεν παρέδωσαν τελικά τα απαραίτητα για την απόλυση των 1.349. Εξαίρεση αποτελεί το Οικονομικό Πανεπιστήμιο το οποίο απέστειλε 35, όλα κι όλα, ονόματα. Οι εγγραφές των πρωτοετών φοιτητών δεν έγιναν. Οι εισαγγελείς δεν επενέβησαν, η νέα ΚΥΑ δεν κατετέθη.
Αντί αυτών, τα δύο μεγάλα πανεπιστήμια καλωσόρισαν τους νεοεισαχθέντες, σε μεγάλες συγκεντρώσεις, με 4.000 φοιτητές και γονείς στα Προπύλαια, 1.200 στην Πολυτεχνειούπολη και άλλους 600 στην Αρχιτεκτονική. Πλημμύρισαν τα προαύλια και τα αμφιθέατρα, στην πρώτη υποδοχή πρωτοετών φοιτητών από απεργούς που έχει συμβεί ποτέ στην ιστορία του ελληνικού πανεπιστημίου. Εν ολίγοις, η κοινωνία δεν πείστηκε από το υπουργείο Παιδείας, οι απολύσεις ακόμη δεν έγιναν, οι Υπουργικές Αποφάσεις δεν εφαρμόστηκαν, το κυβερνητικό σχέδιο έχει σταματήσει εδώ και 40 μέρες στις πύλες του Καποδιστριακού και του Μετσοβίου!
Πλέον το υπουργείο Παιδείας, στο νέο ανυπόγραφο non paper μιλά ανοικτά για «ανταρσία». Ποια ανταρσία; Υπολόγιζε στις κλειστές με λουκέτα σχολές για να ερεθίσει την κοινή γνώμη. Τα αμφιθέατρα, όμως, είναι ανοικτά με εκατοντάδες εργαζόμενους, φοιτητές και καθηγητές σε συνεδριάσεις, συνελεύσεις, ομάδες εργασίας, εκδηλώσεις, συναυλίες. Σχεδιάστηκε ένα σκηνικό συγκρούσεων κατάλληλων για τον εκφοβισμό του κόσμου. Ποιες συγκρούσεις; Οι πρωτόγνωρες μαζικές ειρηνικές περιφρουρήσεις των ανοικτών πυλών, τα δρώμενα με τις θεατρικές μάσκες, οι δημόσιες επιστολές των εργαζομένων, τα βίντεο στο Διαδίκτυο, οι συναυλίες δημιούργησαν ένα κλίμα κινηματικής γιορτής το οποίο αχρήστευσε τα ακραία κυβερνητικά σχέδια που έστηναν το προσφιλές άγριο θέαμα για τα δελτία των οκτώ. Έκτισαν ένα «σχέδιο» κατά τα συνήθη, βασισμένοι σε στερεοτυπικά σενάρια. Ο αιφνιδιασμός του Αυγούστου, η γνωστή αδράνεια του εκπαιδευτικού και φοιτητικού σώματος λόγω της εξεταστικής περιόδου του Σεπτεμβρίου, η απάθεια των υψηλόβαθμων καθηγητών, των διοικήσεων και των φοιτητών καθώς οι απολύσεις πλήττουν τους πληβείους των ΑΕΙ. Βασίστηκαν στα, επίσης, συνήθη ανακλαστικά των γραφειοκρατικών συνδικαλιστικών ηγεσιών και στα συνεπακόλουθά τους. Λουκέτα στις πόρτες, μικρή συμμετοχή στις συνελεύσεις, καβγάδες στο εσωτερικό των ΑΕΙ, αγανακτισμένοι γονείς, κατασκευασμένες εικόνες ταραχών και αστάθειας. Το αποτέλεσμα: Οι σχεδιασμοί απέτυχαν, οι απολύσεις ως προαπαιτούμενες του Μνημονίου δεν πραγματοποιούνται, η δόση δεν εκταμιεύεται και κάποιος έχει ήδη χάσει το στοίχημα και ίσως μαζί με αυτό το πολιτικό του μέλλον! Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ανθρώπινο, μία πολιτική ηγεσία να χάνει την ψυχραιμία της.
Η τελευταία διαρροή προς τα καθεστωτικά ΜΜΕ αναφέρεται στην υποχρεωτική αυτοαπόλυση των εργαζομένων μέσω ατομικής ηλεκτρονικής δήλωσης. Η άρνηση της δήλωσης αποδοχής της απόλυσης επιφέρει απόλυση! Εδώ δεν μιλάμε για απώλεια ψυχραιμίας αλλά για νομική παραφροσύνη. Επιπρόσθετα, με μία Υπουργική Απόφαση θα καταργηθούν ταυτόχρονα, το Σύνταγμα, η αρχή της αναλογικότητας στη Δικαιοσύνη, ο δημοσιοϋπαλληλικός κώδικας, ο νόμος για την παιδεία και οι εσωτερικοί κανονισμοί των ΑΕΙ που οι ίδιοι έχουν επιβάλει. Υπό τέτοιες συνθήκες, είναι σίγουρο ότι με έναν αντίπαλο σε κατάσταση αυταρχικής υστερίας αλλά πολιτικά τραυματισμένο, η νίκη εξασφαλίζεται υπό την προϋπόθεση ότι θα κατορθώσουμε να διατηρήσουμε την ψυχραιμία και τη νηφαλιότητα. Το πανεπιστημιακό κίνημα το έπραξε και πρέπει να συνεχίσει έτσι. Είναι βασικός όρος για τη νίκη που φαίνεται να είναι πολύ κοντά. Μια νίκη που θα γιορτάσει όλη η Ελλάδα.
* Ο Νίκος Μπελαβίλας διδάσκει
στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ
