Όπως γράφαμε την προηγούμενη εβδομάδα*, η προσέγγιση Βόρειας και Νότιας Κορέας παίρνει πλέον σάρκα και οστά μετά την πρώτη συνάντηση των δύο αντιπροσωπειών στην αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη. Εκεί οι εκπρόσωποι των δύο κυβερνήσεων κατέληξαν σε μια πρώτη συμφωνία για «οικοδόμηση μέτρων εμπιστοσύνης» και για την κοινή παρουσία των ολυμπιακών ομάδων των δύο κρατών στην επικείμενη Χειμερινή Ολυμπιάδα, που θα διεξαχθεί τον επόμενο μήνα στη Νότια Κορέα. Φυσικά δεν είναι η πρώτη φορά που επιτυγχάνεται μια τέτοια προσέγγιση. Για μια δεκαετία, από το 1998 ως το 2008, οι νοτιοκορεατικές κυβερνήσεις εφάρμοζαν τη λεγόμενη «πολιτική της ηλιαχτίδας», μια πολιτική προσέγγισης του Βορρά μέσω αμοιβαίων παραχωρήσεων.
Αυτή η πολιτική διακόπηκε απότομα όταν οι ΗΠΑ διέρρηξαν τους όρους της συμφωνίας με την Πιονγκγιάνγκ (παροχή βοήθειας με αντάλλαγμα τη μη ανάπτυξη πυρηνικού προγράμματος) και στη Νότια Κορέα έγινε πρόεδρος η Παρκ Γκεούν-χιε (κόρη του πρώην Νοτιοκορεάτη δικτάτορα και φανατική πολέμιος της προσέγγισης Βορρά-Νότου). Η ανατροπή της Παρκ μετά από συνεχείς τεράστιες διαδηλώσεις οδήγησε στην εκλογή του θεωρούμενου φιλειρηνιστή Μουν Τζάε-ιν, ο οποίος έσπευσε να ανταποκριθεί στο πρωτοχρονιάτικο «άνοιγμα» του Βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιονγκ-ουν – καταλήγοντας στη συνάντηση αυτής της εβδομάδας. Τώρα ο Μουν δηλώνει ότι εξετάζει ακόμη και το ενδεχόμενο προσωρινής αναστολής των κυρώσεων στη Βόρεια Κορέα ώστε να υλοποιηθεί και να εδραιωθεί η καταρχήν συμφωνία που επιτεύχθηκε.
Οι σχιστομάτηδες δεν μετράνε
Πρόκειται για μια εύλογη στάση της νοτιοκορεατικής ηγεσίας, που εκφράζει άλλωστε και τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών της, όσο κι αν χαλάει –έστω και προσωρινά– το «πολεμικό» κλίμα που έχουν στήσει η Ουάσιγκτον και τα δυτικά ΜΜΕ. Είναι φυσιολογικό που η Νότια Κορέα δεν υιοθετεί τη φιλοπόλεμη γραμμή του Τραμπ και πολλών εκπροσώπων του αμερικανικού κατεστημένου, οι οποίοι μοιάζουν όλο και λιγότερο επιφυλακτικοί στο να μετατρέψουν την κορεατική χερσόνησο σε κρανίου τόπο. Το πρόβλημα είναι ότι η διαφύλαξη της ειρήνης λίγο εξαρτάται από την καλή θέληση Βορρά και Νότου. Η κορεατική κρίση στην πραγματικότητα εκκινεί από τη γενική γεωπολιτική αντιπαράθεση των ΗΠΑ με την Κίνα και τη Ρωσία, και κυρίως σ’ αυτό το επίπεδο είναι που θα κριθεί η όποια «λύση»…
Ντόναλντ Τραμπ: «Εάν γίνει πόλεμος για να σταματήσουμε τον Κιμ, θα γίνει εκεί κάτω. Εάν πεθάνουν χιλιάδες, θα πεθάνουν εκεί κάτω, όχι εδώ.»
Για το αμερικανικό κατεστημένο (και για τον Τραμπ, που ξεστομίζει όσα άλλοι απλώς σκέφτονται) ένα πιθανό ολοκαύτωμα στη Νοτιοανατολική Ασία είναι ένα ενδεχόμενο που εξετάζεται σοβαρά. Και κάθε άλλο παρά τρομάζει τους Αμερικανούς η προοπτική μερικών, ή και πολλών, εκατομμυρίων νεκρών αρκετές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τις ΗΠΑ – ακόμη κι αν σ’ αυτούς θα περιλαμβάνονται και λίγες χιλιάδες Αμερικανοί, στρατιωτικοί και μη. Ο Τραμπ το είχε πει καθαρά τον περασμένο Αύγουστο σε μια συνομιλία του με τον Ρεπουμπλικανό γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκράχαμ: «Εάν γίνει πόλεμος για να σταματήσουμε τον Κιμ, θα γίνει εκεί κάτω. Εάν πεθάνουν χιλιάδες, θα πεθάνουν εκεί κάτω, όχι εδώ». Πιο σαφές δεν γίνεται: οι σχιστομάτηδες δεν μετράνε.
Φάση επικίνδυνης καθόδου
Εξαιρούνται οι Ιάπωνες βέβαια, που κι αυτοί θεωρούσαν πάντα τους Κορεάτες κατώτερη ράτσα και πραγματοποίησαν γενοκτονία εναντίον τους στις δεκαετίες της γιαπωνέζικης κατοχής. Οι επίγονοι της μιλιταριστικής Ιαπωνίας και μέλους του Άξονα, εξάλλου, με πρώτο τον σημερινό πρωθυπουργό Σίνζο Άμπε, πλειοδοτούν σε φιλοπόλεμες δηλώσεις. Οι δε Ιάπωνες ακροδεξιοί έχουν ξεκινήσει πραγματικό πογκρόμ εναντίον της κορεατικής κοινότητας στην Ιαπωνία. Η ιαπωνική άρχουσα τάξη ετοιμάζεται να ξεφορτωθεί το «στενό κορσέ» του μεταπολεμικού φιλειρηνικού Συντάγματος για να ανακτήσει τη δόξα του ιμπεριαλιστικού παρελθόντος της, έστω και καταρχήν στεκόμενη πολύ πιο ενεργητικά στο πλάι του Τραμπ – πιθανά φιλοξενώντας και πυρηνικά όπλα σε ιαπωνικό έδαφος.
Πρόκειται για αντιλήψεις και παράγοντες που επιταχύνουν τον τυχοδιωκτισμό μιας υπερδύναμης η οποία αντιλαμβάνεται ότι έχει μπει σε φάση καθόδου. Η φιλοπόλεμη γραμμή του Τραμπ φιλοδοξεί να ανακόψει ακριβώς αυτήν την πορεία. Κι έτσι διευρύνεται ο κίνδυνος γενικευμένης σύρραξης, ακόμη και σαν συνέπεια ενός «ατυχήματος». Η κατάσταση περιπλέκεται βέβαια από πρόσθετες αντιφάσεις: μεταξύ άλλων από τις αντιθέσεις που διαπερνούν σε υψηλότατο επίπεδο το βαθύ βορειοαμερικανικό κράτος και τα δυναμικά κέντρα του πάλαι ποτέ ηγεμονικού δυτικού μπλοκ της παγκοσμιοποίησης – τα οποία δεν διστάζουν να φορτώσουν στον Τραμπ τη ρετσινιά του… φιλορώσου προκειμένου να τον ξεφορτωθούν. Κι όλες μαζί οι αλληλοσπαρασσόμενες αυτές πτέρυγες ευελπιστούν ότι η πίεση προς Κίνα και Ρωσία θα καταλήξει στην ενσωμάτωσή τους σε ένα ενιαίο διεθνές σύστημα… Πριν από οτιδήποτε άλλο, πάντως, θα προηγηθεί το αναπόφευκτο στραβομουτσούνιασμα όλων τους, καθώς θα βλέπουν Βόρειους και Νότιους να παρελαύνουν πλάι-πλάι στην έναρξη της Ολυμπιάδας.
* Βλ. φύλλο 389
