Τα μικρομέγαλα «εγώ» μπορούν να συνθέσουν το αναγκαίο «εμείς»; Του Χρήστου Παναγή*
Τα τρία περιστατικά που περιγράφω παρακάτω φαίνονται ασύνδετα μεταξύ τους. Είναι όμως;
– Το τρέιλερ στις ειδήσεις των 7 προαναγγέλλει την παρουσία του σ. Πέτρου, ο τηλεπαρουσιαστής-ζόμπι φαίνεται να λάμπει από χαρά. Περίεργο, όταν ένας βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να εμφανιστεί σε Δελτίο Ειδήσεων μεγάλης ακροαματικότητας με αρκετό τηλεοπτικό χρόνο στη διάθεσή του. Αρχίζει το σόου, γυαλίζει το μάτι του ζόμπι, χαμόγελα, φιλοφρονήσεις, στόχος πάντα ο ΣΥΡΙΖΑ (σήμερα ως θύτης), θύμα ο σ. Πέτρος, γεμίζει η οθόνη από το αδικημένο και συκοφαντημένο «εγώ» του συντρόφου, τα τρέιλερ από κάτω πανηγυρικά κατακρίνουν τον σταλινικό ΣΥΡΙΖΑ.
Ο σύντροφος επιβεβαιώνει πως βρίσκεται στο τηλεοπτικό παράθυρο για πάρτη του, ναρκισσευόμενος και αυτοαναφορικός, ενώ οι μάχες, οι αγωνίες του κόσμου, η κοινωνική αδικία, η καταστροφή της χώρας, της κοινωνίας, η πρόταση διεξόδου, ο ρόλος του ζόμπι που τον κολακεύει απέναντί του, απουσιάζουν από το λόγο του.
– Κλείνω τον ήχο προβληματισμένος, δυναμώνω πάλι το ραδιόφωνο Στο Κόκκινο 105,5 κι ακούω το διαφημιστικό σποτ για τις εκλογές των μηχανικών στο ΤΕΕ. Δεν είναι όμως η γνωστή «διαφήμιση» της νέας παράταξης Ριζοσπαστική Πρωτοβουλία Μηχανικών που στηρίζει κεντρικά ο ΣΥΡΙΖΑ μετά τις αποφάσεις με συντριπτική πλειοψηφία των Ο.Μ. μηχανικών ΣΥΡΙΖΑ στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για «ανταγωνιστική» αναφορά σε άλλο σχήμα ενόψει εκλογών και στο οποίο συμμετέχουν κάποιοι σύντροφοι Συριζαίοι. Κοντοστάθηκα λίγο, κατ’ αρχήν αμήχανα και λίγο σοκαρισμένος προσπάθησα να το αποδεχτώ ως πραγματικά δημοκρατική κατάσταση. Μετά τη λογική επεξεργασία, όμως, δεν χωνεύεται το γεγονός ότι λιγοστοί αλλά σημαντικοί σύντροφοι –με την έννοια ότι δεν περισσεύει κανείς– δεν θέλησαν να συμμετέχουν στην κοινή, από τα κάτω προσπάθεια του νέου σχήματος που μας χωράει όλους, κι ακόμα περισσότερους εκτός των κομματικών τειχών, αλλά επέλεξαν τη διαφοροποίηση και να κατέβουν σ’ αυτές τις τόσο κρίσιμες εκλογές με το παλιό καλό, μικρό, βολικό γι’ αυτούς σχήμα.
– Το τελειωτικό χτύπημα της ημέρας ήρθε όταν χτύπησε το τηλέφωνο κι ένας φίλος, μπερδεμένος και ελαφρώς επικριτικός, ρώτησε σχετικά με τις αυτοδιοικητικές εκλογές στην περιοχή μας κι αν οι Συριζαίοι διασπαστήκαμε. Το τελευταίο διάστημα δουλεύουμε εντατικά για το «χτίσιμο» της κίνησης Συνεργασία Πολιτών για Δημοκρατική Μαχητική Αυτοδιοίκηση, μία νέα, από τα κάτω κίνηση, με κορμό τα μέλη και τους φίλους του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και με πλατύτερο κόσμο. Υπάρχουν όμως κι εδώ κάποιοι λιγοστοί σύντροφοι που επιμένουν να ακολουθήσουν το δικό τους δρόμο και να διαφοροποιηθούν κατεβαίνοντας με το παλιό, μικρό, βολικό γι’ αυτούς σχήμα. Κι ενώ οι συνελεύσεις των Ο.Μ. έχουν αποφασίσει με συντριπτική πλειοψηφία τη στήριξη και συμμετοχή στη νέα κίνηση με στόχο τη διεκδίκηση του δήμου.
Άλλες αντιλήψεις χρειάζονται
Τα παραπάνω γεγονότα έχουν κοινό παρονομαστή ως προς τις αιτίες των συμπεριφορών και δημιουργούν παρόμοια, με διαφορετική βεβαίως βαρύτητα, αρνητικά αποτελέσματα και αναστολές μιας δυναμικής που θέλει να εκφραστεί. Μικρά και μεγάλα «εγώ», ναρκισσισμοί, προσωπικές στρατηγικές, μικρόκοσμοι, συλλογικότητες παλιές που δεν μπορούμε να αποχωριστούμε, στενά πλαίσια και πλατφόρμες, μεγάλες ιδέες για μακρινούς παράδεισους, βαθιά κόκκινες σημαίες και λάβαρα σε πορείες λίγων εκατοντάδων «επαναστατών»…
Είναι δεδομένο της συγκυρίας και των απαιτήσεων του κόσμου που ο ΣΥΡΙΖΑ καλείται να εκφράσει, η ανάγκη της στόχευσης για νίκες παντού, σε όλα τα μέτωπα, να ξεκινήσει η ανατροπή, και η χώρα, η κοινωνία, να αρχίσει να παίρνει το δρόμο για τη διέξοδο.
Σήμερα δεν μπορεί να είναι στόχος μας η καταγραφή ενός απλά καλού αποτελέσματος σε μια μάχη ή μια αξιοπρεπής δεύτερη ή τρίτη θέση.
Στόχος δεν μπορεί να είναι μια μαξιμαλιστική ιδεολογική καθαρή καταγραφή που όμως χαρίζει τη νίκη στον αντίπαλο.
Κι αυτή η καθημερινή και σε όλα τα επίπεδα στόχευση για νίκες απαιτεί ξεπέρασμα από αγκυλώσεις, όρους και πλαίσια των παλιών εύκολων καιρών της απουσίας γείωσης με τον πολύ κόσμο, της διαμαρτυρίας και της αντίστασης. Απαιτεί ανατροπές, άλλα μυαλά, άλλες αντιλήψεις, ξεπέρασμα μικρόκοσμων και δογματισμών, απαιτεί διαρκώς να πράττουμε, να σκεφτόμαστε με υποκείμενο όχι το μικρό μας «εγώ» αλλά το μεγάλο «εμείς», το μεγάλο υποκείμενο της κοινωνικής πλειοψηφίας που οφείλει ως ρεύμα ανατροπής και διεξόδου να πάρει την κατάσταση στη γειτονιά, στο δήμο, στους κλαδικούς χώρους, παντού, στα χέρια του.
