Η ισραηλινή και παλαιστινιακή Αριστερά μιλούν για την πρωτοβουλία Κέρι
Τις πρώτες μέρες του 2014, δύο μέλη του Συλλόγου Ιντιφάντα βρεθήκαμε στη Δυτική Όχθη, στην κατεχόμενη Παλαιστίνη. Εννιά χρόνια μετά την εκλογή του Μαχμούντ Αμπάς και είκοσι χρόνια μετά την υπογραφή της Συμφωνίας του Όσλο, η ατμόσφαιρα ήταν γεμάτη απογοήτευση αλλά και ζωντάνια, ανησυχία για τις περιφερειακές εξελίξεις και τη νέα πρωτοβουλία Κέρι και αισιοδοξία για το νέο κύμα λαϊκής αντίστασης που αναπτύσσεται στα χωριά, στις γειτονιές των Ιεροσολύμων, στο Ισραήλ. Ο σουρεαλισμός των ατέρμονων διαπραγματεύσεων μεταξύ ΗΠΑ, Ισραήλ και Παλαιστινιακής Αρχή (Π.Α.) ανανεώνεται με την πρωτοβουλία του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι. Η πρωτοβουλία, που είχε χρονικό ορίζοντα 9 μηνών, εξαγγέλθηκε πριν από έξι μήνες. Μόνη προϋπόθεση, η αναγνώριση του Ισραήλ ως εβραϊκού κράτους. Συνοδεύτηκε από υπόσχεση πολλών εκατομμυρίων δολαρίων σε βοήθεια και επενδύσεις.
Για την πρωτοβουλία Κέρι μιλήσαμε με τον Ισραηλινό Σέρτζιο Γιάχνι από το Εναλλακτικό Κέντρο Πληροφόρησης AIC, με τον Άμπου Σάμι από το PFLP και με τον Νιχάντ Αμπουγκός από το DFLP.
Σέρτζιο Γιάχνι, Εναλλακτικό Κέντρο Πληροφόρησης AIC
Το Ισραήλ προσπαθεί να παγώσει την πραγματικότητα
Σε αυτή τη φάση η ισραηλινή πολιτική είναι να παγώσει την πραγματικότητα. Δεν μπορούν να φύγουν από τις διαπραγματεύσεις λόγω του πολιτικού κόστους, αλλά δεν μπορούν και να τις αφήσουν να επιτύχουν γιατί κι αυτό έχει πολιτικό κόστος. Στον πληθυσμό αλλά και στο Κοινοβούλιο υπάρχει πλειοψηφία για μια ειρηνευτική συμφωνία. Αλλά αυτή η κυβέρνηση δεν έχει τέτοιο σκοπό. Στο Λικούντ πριν από λίγο καιρό έγινε ένα πραξικόπημα με το οποίο η Ακροδεξιά πήρε την πλειοψηφία του κόμματος. Όλες οι πολιτικές δυνάμεις ακόμα και ο υποτίθεται φιλελεύθερος Λαπίντ φοβούνται για το μέλλον τους. Συνεπώς οι Ισραηλινοί δεν θα προχωρήσουν την πολιτική διαδικασία με τους Παλαιστίνιους και δεν θα σταματήσουν τους εποικισμούς.
Το Ισραήλ είναι σήμερα σε διαμάχη με την αμερικανική κυβέρνηση. Βέβαια οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν την πλειοψηφία στο Αμερικανικό Κογκρέσο, ωστόσο υπάρχουν δύο προβλήματα: οι γερουσιαστές σύμμαχοι του Ισραήλ είναι οι πιο τρελοί ακροδεξιοί στο Κογκρέσο και επιπλέον η κυβέρνηση Ομπάμα βρίσκεται ήδη στη δεύτερη θητεία. Οπότε η στρατηγική των Ισραηλινών είναι να μη χάσουν θέσεις έως ότου φύγει ο Ομπάμα. Για τον Νετανιάχου ο Ομπάμα είναι ένας κομμουνιστής.
Οι διαπραγματεύσεις είναι ένα παιχνίδι και δεν οδηγούν πουθενά.
Αλλά ο Κέρι με τη συνηθισμένη λογική των ΗΠΑ ότι ο αδύναμος πρέπει να πληρώσει το τίμημα της σταθερότητας, προσπαθεί να πιέσει τους Παλαιστίνιους. Ο Νετανιάχου έχει δύο χαρακτηριστικά: είναι αδύναμος πολιτικά και εξαιρετικά δειλός. Δεν θα ρίσκαρε ποτέ. Για παράδειγμα, η έντονη ρητορική ενάντια στο Ιράν κρύβει την πολιτική του αδυναμία. Υπάρχουν βέβαια και τρελοί όπως ο Έχουντ Μπαράκ που σκέφτονται «δεν πειράζει, ο πόλεμος με το Ιράν είναι θέμα 500 νεκρών, τίποτα περισσότερο, το αντέχουμε». Η απειλή ενάντια στο Ιράν χρησιμοποιήθηκε επανειλημμένα αλλά ο στόχος ήταν η επίδειξη δύναμης και η επιβολή κυρώσεων – όχι ένας πόλεμος.
Υπάρχει μια σοβαρή παράμετρος που δεν είναι γνωστή: οι επιχειρήσεις που κερδίζουν από την κατοχή. Η κατοχή είναι χώρος δίχως νόμους που επιτρέπει στους ιδιώτες να κερδίζουν. Οι μεγάλες κατασκευαστικές και οι τράπεζες κερδίζουν από το χτίσιμο των εποικισμών. Η μεταποίηση γίνεται με πολύ φτηνή εργασία. Στις βιομηχανικές ζώνες οι Παλαιστίνιοι εργάτες δεν έχουν εργασιακά δικαιώματα. Πολλά από τα εργοστάσια που δεν μπορούν να λειτουργούν στο Ισραήλ λόγω περιβαλλοντικών κανονισμών, λειτουργούν στη Δυτική όχθη. Χαρακτηριστικά της αποικιοκρατίας…
Τα καλά νέα είναι ότι οι Παλαιστίνιοι δεν παραδίνονται και η λαϊκή αντίσταση εντείνεται. Η διεθνής αλληλεγγύη πρέπει να αναδεικνύει κυρίως τη συνεχιζόμενη κατοχή της Λωρίδας της Γάζας, το Σχέδιο Πράουερ για την εκδίωξη των Βεδουίνων από την έρημο Νεγκέβ και κυρίως το μποϊκοτάζ του Ισραήλ.
Άμπου Σάμι, Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης
Οι ΗΠΑ δεν κατάφεραν να δημιουργήσουν μια Nέα Μέση Ανατολή
Ο Τζον Κέρι πάει κι έρχεται και αυτό που κάνει είναι να πιέζει τους Παλαιστίνιους να εγκαταλείψουν τις διακηρύξεις του ΟΗΕ. Τη διακήρυξη 194 για το δικαίωμα επιστροφής των προσφύγων, τη 242 για το Παλαιστινιακό κράτος στα σύνορα του 1967.
Πιέζει να αποδεχτούν μια νέα συμφωνία πλαίσιο που θα ανανεώνει τη συμφωνία του Όσλο. Πιέζει να αναγνωρίσουν το Ισραήλ ως εβραϊκό κράτος και προτείνει ανταλλαγή εδαφών. Η πολιτική Κέρι έχει στόχο να διατηρήσει την ησυχία, να καλύψει την ισραηλινή πολιτική προσάρτησης εδαφών και να λειτουργήσει ως καταλύτης για την αμερικανική πολιτική στην περιοχή για την επαναθεμελίωση της Νέας Τάξης.
Μέχρι τώρα οι ΗΠΑ δεν κατάφεραν να δημιουργήσουν μια Nέα Μέση Ανατολή. Απέτυχαν στο Ιράκ, στην Παλαιστίνη, αλλά και στη Συρία και στο Λίβανο και δεν κατάφεραν να τελειώσουν με το Ιράν. Οι ΗΠΑ θα παραμείνουν η μεγαλύτερη αλλά όχι η μοναδική παγκόσμια δύναμη. Είναι αναγκασμένες να αντιμετωπίσουν τις παγκόσμιες οικονομικές και πολιτικές αλλαγές. Πρέπει να δούμε αυτές τις μεταβολές από στρατηγική σκοπιά. Η παλαιστινιακή υπόθεση είναι θεμελιώδης για τους Άραβες, οπότε μια προοδευτική παλαιστινιακή πολιτική θα βοηθήσει και τους Άραβες να προωθήσουν τους στόχους του κινήματος, ιδιαίτερα στην Αίγυπτο και την Τυνησία. Κάθε προσπάθεια για δημοκρατικές αλλαγές εκεί θα βρίσκει μπροστά της Αμερικάνους και Ισραηλινούς.
Οι ΗΠΑ ελέγχουν την πολιτική διαδικασία στην Παλαιστίνη και μπόρεσαν να αποκλείουν τη Ρωσία και την Ε.Ε., στην οποία αναθέτουν την προσφορά οικονομικής υποστήριξης.
Η Ε.Ε. ευθυγραμμίζεται με την πολιτική των ΗΠΑ. Τελικά όμως οι ΗΠΑ θα αναγκαστούν να επιτρέψουν στη Ρωσία να προωθήσει κάποια συμφέροντά της στην περιοχή.
Η πρωτοβουλία Κέρι δεν προσφέρει ούτε καν ελάχιστη αυτοδιάθεση για τους Παλαιστίνιους, ανανεώνει ουσιαστικά την κατοχή και δημιουργεί μια καινούργια κοινωνική τάξη στην παλαιστινιακή κοινωνία, από τη γραφειοκρατία της Π.Α., τις δυνάμεις ασφαλείας και μια νέα μερίδα πλουσίων που συνδέουν τα συμφέροντά τους με τους Ισραηλινούς και την οικονομική βοήθεια ΗΠΑ και Ε.Ε.
Η Π.Α. πρέπει να σταματήσει άμεσα τις διαπραγματεύσεις οι οποίες υπονομεύουν τις αποφάσεις του ΟΗΕ, ενδυναμώνουν το Ισραήλ και ωθούν την ισραηλινή κοινωνία προς την Άκρα Δεξιά. Αλλά και στην παλαιστινιακή κοινωνία μεγαλώνει ο διχασμός και δίνεται τροφή στις ακραίες δυνάμεις και τον φονταμενταλισμό. Πρέπει να ξαναχτίσουμε τις σχέσεις μας με τις αραβικές χώρες και τη Διεθνή Κοινότητα, με πρόγραμμα: επιστροφή των προσφύγων, αυτοδιάθεση, κράτος με πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ. Δείτε τι συμβαίνει μέσα στο δράμα της Συρίας. Παλαιστίνιοι πεθαίνουν στον προσφυγικό καταυλισμό Γιαρμούκ από την πείνα. Τα αραβικά καθεστώτα που εμπλέκονται άμεσα στον πόλεμο αυτό και αδιαφορούν για την ανθρώπινη ζωή, δεν θα υποστηρίξουν τους Παλαιστίνιους ενάντια στο Ισραήλ.
Το βασικό καθήκον είναι να σταματήσουν οι διαπραγματεύσεις με την υποστήριξη των ΗΠΑ και να προωθήσουμε εναλλακτικούς τρόπους πολιτικής λύσης μέσω του ΟΗΕ.
Νιχάντ Αμπουγκός, Δημοκρατικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης
Oι διαπραγματεύσεις διαιωνίζουν την κατοχή
Για άλλη μια φορά οι ΗΠΑ προωθούν μια πρωτοβουλία για ένα νέο «ειρηνευτικό πλαίσιο». Δεν είναι συμφωνία, δεν είναι λύση, ούτε θα αναφέρεται στα κρίσιμα ζητήματα, τα Ιεροσόλυμα, τους πρόσφυγες. Για άλλη μια φορά είναι μια προσπάθεια να αναβληθούν οι ουσιαστικές διαπραγματεύσεις. Ο Νετανιάχου και ο Ομπάμα προτείνουν μια ενδιάμεση συμφωνία και μάλιστα μακροχρόνια, για 10-15 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι το Ισραήλ θα έχει ακόμη περισσότερο χρόνο για τετελεσμένα στο έδαφος, περισσότερους εποικισμούς, περισσότερη εβραιοποίηση των Ιεροσολύμων, ενώ θα αναβάλει και πάλι το θέμα των προσφύγων ώστε το δικαίωμα να ξεχαστεί και ο χρόνος να φέρει λύσεις, όπως η μετανάστευση σε άλλες χώρες. Παράλληλα δοκιμάζουν τη δυνατότητα της Π.Α. να διαχειριστεί την κατάσταση στο εσωτερικό. Ο Κέρι άλλα λέει στον Αμπάς και άλλα στον Νετανιάχου. Πρόσφατα, έξι μήνες μετά την έναρξη της πρωτοβουλίας, το Ισραήλ διακήρυξε ότι πρέπει να προσαρτήσει την Κοιλάδα του Ιορδάνη η οποία αποτελεί πάνω από το 40% της Δυτικής Όχθης!
Οι ατέρμονες διαπραγματεύσεις λειτουργούν ώστε να αποτρέπεται η αντίσταση αλλά και το μποϊκοτάζ. Λένε «είμαστε σε διαπραγματεύσεις και μη μας διακόπτετε, μην μας ενοχλείτε». Δηλαδή το πρόσχημα είναι οι διαπραγματεύσεις και η πραγματικότητα είναι χτίσιμο εποικισμών, δολοφονίες, συλλήψεις, βομβαρδισμοί στη Γάζα. Τους τελευταίους μόνο μήνες σκοτώθηκαν δεκάδες Παλαιστίνιοι.
Πιέζουμε την Π.Α. να αποχωρήσει από τις διαπραγματεύσεις. Σήμερα για παράδειγμα (4 Ιανουαρίου) έγινε διαδήλωση στη Ραμάλα ενάντια στην επίσκεψη Κέρι. Χρειαζόμαστε τη διεθνή αλληλεγγύη για να αναδείξουμε ότι δεν υπάρχει ειρηνευτική διαδικασία. Τη δοκιμάσαμε για 20 χρόνια και δεν πετύχαμε τίποτα εκτός από περισσότερους εποικισμούς και περισσότερη φτώχεια.
Πρέπει να γίνουμε μέλη περισσότερων οργανισμών του ΟΗΕ, κυρίως του Διεθνούς Δικαστηρίου. Ταυτόχρονα επιδιώκουμε να εμβαθύνουμε τη λαϊκή αντίσταση και να επανενώσουμε όλες τις παλαιστινιακές δυνάμεις, κυρίως την Φατάχ και τη Χαμάς.
Μέχρι τώρα, θεωρητικά τουλάχιστον, όλες οι ισραηλινές κυβερνήσεις είχαν αποδεχτεί τη λύση των δύο κρατών. Σήμερα τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού λένε ότι δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση. Ήδη μιλάνε για μια άλλη λύση, ένα κράτος με δύο καθεστώτα, δηλαδή θεσμοποιημένο απαρτχάιντ όπου το Ισραήλ θα συνεχίσει να ελέγχει όλα τα εδάφη, τα σύνορα, τον εναέριο χώρο. Μια άλλη ιδέα που επεξεργάζονται είναι ένα κράτος στη Λωρίδα της Γάζας το οποίο θα έχει αρμοδιότητα για τον πληθυσμό στη Δυτική Όχθη, αλλά όχι για τα εδάφη. Αυτό που κάνει ο Κέρι είναι να γεφυρώνει αυτές τις ιδέες λεκτικά, με τη ρητορική. Η νέα επινόηση είναι: ανεξαρτησία για τους Παλαιστίνιους αλλά κυριαρχία για τους Ισραηλινούς. Για τα Ιεροσόλυμα, η λεκτική ακροβασία είναι «ανοιχτή πόλη», όπως αναφέρεται στη συμφωνία του 1947. Αυτό όμως δεν θα αφορά τα Δυτικά Ιεροσόλυμα αλλά τα Ανατολικά, όπου κατοικούν οι Παλαιστίνιοι. Θα είναι δηλαδή «ανοιχτά» για ισραηλινούς εποίκους…
Είναι πολύ δύσκολο για τον Αμπάς να δεχτεί μια τέτοια συμφωνία, αλλά το δόλωμα θα είναι οι λέξεις: Ανεξαρτησία, Παλαιστινιακό κράτος, Ιεροσόλυμα. Φαντασιώσεις… Ο ίδιος έχει ένα ζήτημα έλλειψης εμπιστοσύνης, δεν εμπιστεύεται ούτε καν το λαό του, πόσο μάλλον τη διεθνή αλληλεγγύη. Ίσως οι ΗΠΑ αναγκάσουν την Π.Α. να συνεχίσει να διαπραγματεύεται ακόμα και αν δεν υπογράφει. Επομένως η κατάσταση θα συνεχίζεται, δηλαδή οι διαπραγματεύσεις, ενώ το Ισραήλ θα δημιουργεί τετελεσμένα στο έδαφος.
