Του Δημήτρη Ουλή
Να μια κυβέρνηση, επιτέλους, που δεν έβαλε στο στόχαστρό της μετανάστες και ανέγγιχτους, αλλά κυβερνητικές ελίτ. Σε επίπεδο πολιτικής εκπροσώπησης, αν μη τι άλλο, ποιος δεν διακατέχεται από μία απροσδιόριστη αίσθηση ότι καθάρισε στοιχειωδώς το τοπίο; Ποιος δεν ένιωσε ένα είδος ουτοπικής ιλαρότητας μπροστά στο θέαμα μιας πορείας χωρίς ραβδούχους-πλεϊμομπίλ; Και ποιος δεν αισθάνθηκε πιο οικείους τους δρόμους της Αθήνας, χωρίς Zητάδες και Δελτάδες να παραμονεύουν σε κάθε στενό;
Επιθυμώ να χαιρετίσω από καρδιάς την πρώτη επιχείρηση «σκούπα» με κατεύθυνση προς τα «πάνω»: σκούπα στον κυβερνητικό αυταρχισμό, τις τηλεοπτικές κοκορομαχίες, τα δημοσιογραφικά γαβγίσματα, την επιχειρηματολογία του φόβου και του πανικού. Σκούπα στο πολιτικό ήθος και το επίπεδο πολιτικού λόγου που παραπέμπει σε Ταμήλους και σε Μπουμπούκους. Ας ασκήσουμε όσες περισσότερες κοινωνικές πιέσεις μπορούμε, για να μην απολέσουμε πρόωρα τον καλό μαργαρίτη, σύντροφοι. Όσο για μένα, επιτρέψτε μονάχα δύο σύντομες παρατηρήσεις.
Παρατήρηση πρώτη: Ότι η απερχόμενη κυβέρνηση μας προσέφερε, εν τη βλακεία της, τη μέγιστη δυνατή δικαίωση, όταν παραδέχθηκε δημόσια πόσο άτοπη υπήρξε η επικοινωνιακή της επιλογή κατά την προεκλογική περίοδο. Διότι αν η επένδυση στο φόβο και την καταστροφολογία δεν υπήρξε παρά «μία» μόνο επικοινωνιακή επιλογή ανάμεσα σε πολλές άλλες, τότε η κατάσταση ίσως να μην είναι εντέλει και τόσο τραγική όσο έχουμε εθιστεί να πιστεύουμε. Ίσως τα πράγματα να μη δικαιολογούν τόσο πανικό. Και ίσως μια παράταξη της οποίας κεντρικό προεκλογικό σύνθημα υπήρξε το αμίμητο «λέμε την αλήθεια», να έλεγε τελικά οτιδήποτε άλλο, εκτός από την αλήθεια. Πράγμα το οποίο με κάνει κυριολεκτικά να πέφτω από τα σύννεφα.
Παρατήρηση δεύτερη: Ως ανθρωπολόγος, θα ήθελα να επιβεβαιώσω για ακόμα μια φορά το τεράστιο δικαιικό φορτίο συγκεκριμένων σημείων και συμβόλων. Να υπογραμμίσω, δηλαδή, ότι με τη στάση της, η νέα κυβέρνηση απέδειξε ότι δεν επιθυμεί απόδοση δικαιοσύνης σ’ ένα επίπεδο τυφλό και αρχαϊκό (κομμένοι λαιμοί με κονσερβοκούτια, λαϊκά δικαστήρια και δημόσιοι λιθοβολισμοί), αλλά σ’ ένα επίπεδο κατ’ αρχάς συμβολικό. Να βγουν στον «τάκο» οι κουίσλιγκ και οι δοσίλογοι, οι αλεξίσφαιρες λιμουζίνες και τα ξεδιάντροπα κομματικά ρουσφέτια τους. Να απονομιμοποιηθεί ο χατζιαβατισμός και η θρασυδειλία τους. Να μπει σουρντίνα στους άναρθρους μυκηθμούς των ναζήδων. Να κοπεί για λίγο ο τσαμπουκάς στους μπασκίνες. Και ιδού, πώς η ψυχολογία αλλάζει μονομιάς. Ιδού, πώς η κοινωνική ένταση αποσυμπιέζεται και τα χαρακτηριστικά του προσώπου μας ημερεύουν ξανά.
Όχι ότι δεν περιμένουμε να δούμε και την ουσία. Όχι ότι δεν πρέπει να απαιτήσουμε την επιστροφή των κλοπιμαίων και την τιμωρία των πολιτικών υπεύθυνων για την άτυπη τετραετή χούντα που ζήσαμε. Αλλά ότι θα πρέπει, παράλληλα, να ζητήσουμε μία εκδοχή δικαιοσύνης που να μην εξαντλείται στον πραγματισμό των πολιτικών διώξεων: μια εκδοχή δικαιοσύνης, θέλω να πω, η οποία διαχέεται σε ολόκληρη τη δημόσια σφαίρα, διαποτίζει τα σύμβολά της και τέμνει άμεσα τις κοινωνικές μας σχέσεις. Αυτή είναι η εσχατιά της δικαιοσύνης στην οποία προσβλέπω. Και της οποίας τα συμβολικά προμηνύματα υπήρξαν, όντως, πολύ ενθαρρυντικά.
