Οι “Αναστατώσεις του οικότροφου Τέρλες” και πάλι στη σκηνή για λίγες μόνο παραστάσεις
To έργο του Ρόμπερτ Μούζιλ οι “Αναστατώσεις του οικότροφου Τέρλες” που διασκευάστηκε και σκηνοθετήθηκε από την Γεωργία Μαυραγάνη υπήρξε μία από τις πιο δυνατές εκπλήξεις της περσινής θεατρικής σεζόν. Για όσους δεν είχαν την τύχη ή δεν πρόλαβαν να το δουν ξανανεβαίνει αυτές τις μέρες στη σκηνή του Θεάτρου «Πόρτα» για δέκα μόνον παραστάσεις.
Το βιβλίο του Μούζιλ είναι προφητικό, καθώς αποτελεί μια θαυμάσια ανάλυση της εφηβείας που βασίζεται σε αληθινά γεγονότα. Ο νεαρός Τέρλες ανακαλύπτει συνεχώς τον εαυτό του και τον κόσμο μέσα σε ένα αυστηρό ίδρυμα των αρχών του εικοστού αιώνα, όπου εκπαιδεύονται τα παιδιά των καλύτερων οικογενειών της Αυστρίας. Σ’ ένα στρατιωτικό οικοτροφείο οι νεαροί οικότροφοι θα “συλλάβουν” τον συμμαθητή τους να κλέβει. Δεν θα τον παραδώσουν όμως για να τιμωρηθεί αλλά αντίθετα θα βρουν την ευκαιρία να τον “χρησιμοποιήσουν ως όργανο” ξεσπώντας πάνω του -σχεδόν- ασυνείδητα όλη τους την καταπιεσμένη ορμή και σεξουαλικότητα. Το ιδιαίτερο σε αυτή την ιστορία του Μούζιλ είναι πως το αυτοβιογραφικό περιστατικό των εφηβικών του χρόνων αποτελεί μια άριστη αφορμή, μια παραβολή της μετέπειτα ευρωπαϊκής ιστορίας αλλά και της ανθρώπινης φύσης με όλα τα πάθη και τις αντινομίες της. Άλλωστε το “σκοτεινό” της κομμάτι δεν κρύβεται τόσο στην βιαιότητα αυτών των παιδιών αλλά στον τρόπο που κατάφεραν στη συνέχεια να “τακτοποιήσουν” μέσα και έξω τους αυτή την υπόθεση. Πράξη που άλλωστε συνέχισαν να κάνουν και ως ενήλικες αν αναλογιστεί κανείς τα εγκλήματα πολέμου που ακολούθησαν.
Tέσσερις νέοι ηθοποιοί (Διαμαντής Αδαμαντίδης, Βασίλης Σαφός, Γρηγόρης Μπαλάς, Μπλερίμ Δαμπιράι) αφηγούνται και αναπαριστούν την προφητική και σκοτεινή αυτή νουβέλα που παραμένει ακόμη επικίνδυνα επίκαιρη. Το έργο παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:15
Λίγα λόγια για τον Μούζιλ
Ο Ρόμπερτ Μούζιλ γεννήθηκε το 1880 στο Κλάγκενφουρτ της Αυστρίας. Σπούδασε αρχικά σε στρατιωτική σχολή, αλλά αργότερα ενδιαφέρθηκε για τη μηχανολογία. Το 1901 πήρε το πτυχίο του μηχανολόγου. Σύντομα στράφηκε προς τη λογοτεχνία, τη φιλοσοφία και την πειραματική ψυχολογία. Το 1908 αναγορεύτηκε διδάκτωρ της φιλοσοφίας, της φυσικής και των μαθηματικών. To “Οι αναστατώσεις του οικότροφου Τέρλες” συγκαταλέγεται στα πιο διορατικά βιβλία που γράφτηκαν πριν ξεσπάσει ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Όταν δημοσιεύτηκε το 1906, χάρισε στον Μούζιλ μία εγκωμιαστική κριτική από τον Κερ, που προφήτευε την εξέλιξή του και τον καθιέρωνε στα γερμανικά γράμματα, εκθειάζοντας το ύφος και τη γλώσσα του συγγραφέα. Τη μέρα που δημοσιεύτηκε η κριτική, ο Μούζιλ έγραψε ένα γράμμα σε έναν φίλο του, λέγοντας: «ο κριτικός είναι σε ορισμένα σημεία υπερβολικά εγκωμιαστικός […] Δυστυχώς, δεν είμαι 25, αλλά 26 ετών. Αυτή είναι και η μοναδική διόρθωση που μπορώ να κάνω στην κριτική του» σημείωνε… Το παράδοξο με τον Μούζιλ είναι ότι το πρώτο – «Ο Τέρλες» – και το τελευταίο μυθιστόρημά του «Ο άνθρωπος χωρίς ιδιότητες» θεωρούνται τα δύο καλύτερά του έργα. Ο ίδιος ο συγγραφέας σημειώνει στο ημερολόγιό του ότι ξεκίνησε να γράφει τον Τέρλες στα 22 του χρόνια καθαρά από πλήξη, καθώς εργαζόταν ως μηχανικός, το επάγγελμά του όμως δεν τον ικανοποιούσε. Μάλιστα, είχε «χαρίσει» το υλικό του (από τις προσωπικές του εμπειρίες) σε δύο ταλαντούχους, νατουραλιστές συγγραφείς, αφού όμως κανείς τους δεν ενδιαφέρθηκε να τις κάνει βιβλίο το έκανε ο ίδιος.
