Όταν τα καταστατικά λειτουργούν και οι «από κάτω» ελέγχουν τη διοίκηση
Το μοντέλο διοίκησης της Μπαρσελόνα αποτελεί παράδειγμα δημοκρατικής λειτουργίας χωρίς την ύπαρξη μεγαλοπαραγόντων, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα, που «θα βάλουν το χέρι στη τσέπη», αλλά στην ουσία θα κάνουν διαχείριση κι ενδεχομένως θα προβαίνουν σε διάφορες παράνομες δραστηριότητες προς ίδιον όφελος.
Η συμμετοχή των φιλάθλων στη διοίκηση των σωματείων τους δεν πρέπει να είναι μια περιοδική απόθεση ευθυνών σε κάποια εκλεγμένη διοίκηση, αλλά μια διαρκής διαδικασία συμμετοχής και ελέγχου. Ακόμα, άλλωστε, και σε συλλόγους με μακρά παράδοση δημοκρατικής διοίκησης δεν λείπουν οι περιπτώσεις κακοδιαχείρισης και σκανδάλων. Στη Μπαρσελόνα, για παράδειγμα, ένα σύλλογο που εδώ και 113 χρόνια πορεύεται σαν εταιρία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με ενιαίο ταμείο για όλα του τα τμήματα και εκλεγμένες διοικήσεις (με εξαίρεση κάποιες διορισμένες από το καθεστώς Φράνκο), υπήρξαν και υπάρχουν μελανά σημεία.
Πρόσφατα ήρθε στο φως η υπόθεση παρακολούθησης του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου των μελών του Δ.Σ. της προηγούμενης διοίκησης, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις περίεργων υπερκοστολογημένων μεταγραφών αμφίβολης αξίας (Γκουντγιόνσεν, Τσιγκρίνσκι, Κεϊρίσον, Κάσερες κ.λπ.).
Η επιτυχία μια διοίκησης κρίνεται εκ των αποτελεσμάτων. Όταν οι ομάδες πηγαίνουν καλά, δεν γίνεται κριτική και ό,τι μεμπτό καταπίνεται για το «καλό» της ομάδας… Όμως, στην Μπαρσελόνα, δεν συνέβη το ίδιο. Το 2010 που η ομάδα πέταγε και κατακτούσε τίτλους, η Γ.Σ. αποφάσισε οικονομικό έλεγχο της πετυχημένης διοίκησης Λαπόρτα και η υπόθεση οδηγήθηκε στη Δικαιοσύνη.
Την περασμένη Τρίτη δικαστήριο της Βαρκελώνης απέρριψε την προσφυγή Λαπόρτα κατά της απόφασης της Γ.Σ .των μελών το 2010, που ζητούσαν να παραπεμφθεί σε δίκη για απώλειες ύψους 48 εκατ. ευρώ (ο Λαπόρτα έχει ήδη εκλεγεί βουλευτής στην Καταλονία).
Και εδώ όμως τίποτα δ εν θα συνέβαινε, αν τα μέλη του συλλόγου δεν ενδιαφέρονταν να αξιοποιήσουν το καταστατικό, προκειμένου να τηρηθεί ο νόμος.
Η μεγάλη δύναμη των συμμετοχικών μοντέλων είναι ότι δίνει το δικαίωμα σε οποιονδήποτε να ελέγχει και να αμφισβητεί αποφάσεις της διοίκησης και να μπορεί να τις ανατρέψει αν συμφωνεί μαζί του η πλειοψηφία των μελών.
Το χειμώνα του 2008 το μέλος του F.C. Barcelona, ο δικηγόρος Οριόλ Τζιράλτ, κατέθεσε πρόταση μομφής εναντίον της διοίκησης Λαπόρτα αξιοποιώντας δυνατότητα του καταστατικού. Το σκεπτικό ήταν πως δεν εμπιστευόταν την διοίκηση να πραγματοποιήσει μεταγραφές, επειδή θεωρούσε πως διασπάθιζε το χρήμα του συλλόγου.
Μετά από συλλογή των απαραίτητων υπογραφών και από δύο διαδοχικές δημοψηφισματικού χαρακτήρα εκλογές, ο Τζιράλτ έχασε για λίγες ψήφους. Η πρότασή του συγκέντρωσε το 62,5% αντί του 65% των ψήφων. Η διοίκηση Λαπόρτα παρέμεινε στη θέση της βαριά τραυματισμένη, με πολλά μέλη του Δ.Σ. να παραιτούνται για λόγους ευθιξίας. Πριν από τον Τζιράλτ, άλλα μέλη προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη, υποχρεώνοντας τον Λαπόρτα να σεβαστεί το καταστατικό και να διενεργήσει εκλογές το 2006, αντί του 2007 όπως ήθελε ερμηνεύοντάς το κατά το δοκούν, εκλογές που βεβαίως κέρδισε η παράταξή του.
Οι νόμοι και τα καταστατικά είναι τα εργαλεία που εξασφαλίζουν την ορθή λειτουργία (και) των αθλητικών συλλόγων. Το μεγάλο ζήτημα είναι αν υπάρχει η κουλτούρα συμμετοχής και η βούληση των μελών να τα αξιοποιούν υποχρεώνοντας τις διοικήσεις να είναι σύννομες, γνωρίζοντας πως η ώρα της κρίσης δεν θα είναι μόνο αυτή της κάλπης αλλά και κάθε άλλη στιγμή. Ο έλεγχος πρέπει να είναι διαρκής…
Οι Έλληνες οπαδοί-πολίτες, αντίθετα, καταπίνουμε τα πάντα για το καλό της ομάδας, της παράταξης και του κόμματος…
Νίκος Μάλλιαρης
