Ίσως το Ιράν να είναι, προσωρινά τουλάχιστον, ένας από τους χαμένους λόγω των τελευταίων εξελίξεων και υπόγειων διευθετήσεων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία δεν είναι οι μοναδικές δυνάμεις που ενοχλούνταν σφόδρα από την ενεργητική συμπαράταξη του Ιράν και των συμμάχων του με το καθεστώς του Σύριου προέδρου Άσαντ, ενάντια στη δυτική επέμβαση και τις συμμορίες των τζιχαντιστών που αυτή εξαπέλυσε στην περιοχή. Ακόμη και άλλοι σύμμαχοι της Συρίας, όπως η Ρωσία, δεν βλέπουν με ενθουσιασμό την επέκταση και παγίωση του λεγόμενου σιιτικού τόξου που πλέον, πέρα από τα δύο άκρα του (αυτό καθαυτό το Ιράν στη μία πλευρά, και τη Χεζμπολά στην άλλη), ενισχυόταν και στο ενδιάμεσο: στρατιωτική παρουσία στη Συρία, μια κυβέρνηση στο Ιράκ που θεωρείται φιλοϊρανική, ενώ και στην Υεμένη οι φιλοϊρανοί αντάρτες εξακολουθούν να αντιστέκονται με επιτυχία στη σαουδαραβική επέμβαση.
Έτσι το Ιράν βλέπει να αυξάνονται γεωμετρικά οι πιέσεις για τη συμμόρφωσή του, ιδίως μετά την ανατίναξη της διεθνούς συμφωνίας για το πυρηνικό του πρόγραμμα από τον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ. Τι αναμένουν οι υπόλοιπες δυνάμεις που συνυπέγραψαν την εν λόγω συμφωνία, που σήμερα έχει ακυρωθεί ντε φάκτο, αφού οι ΗΠΑ απειλούν με κυρώσεις όχι μόνο την Τεχεράνη αλλά και όποιον εξακολουθεί να συναλλάσσεται μαζί της; Όπως φαίνεται, απαιτούν από το Ιράν να εξακολουθήσει να την εφαρμόζει… μονομερώς, ακόμη κι αν δεν απολαμβάνει κανένα από τα ανταποδοτικά οφέλη που αυτή προέβλεπε! Έτσι, η πρόσφατη ανακοίνωση της Τεχεράνης ότι, όσο η συμφωνία δεν εφαρμόζεται, θα αρχίσει σταδιακά να μην υλοποιεί κάποιες πτυχές της, προκάλεσε «διεθνή» κατακραυγή και απειλές για νέες κυρώσεις, επιπλέον αυτών που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ. Πρώτο βιολί ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν, που εγκαλεί το Ιράν για «ρητή και ωμή» εγκατάλειψη της συμφωνίας – τη στιγμή που και η ίδια η Γαλλία δεν την εφαρμόζει για να μην υποστεί αντίποινα από τις ΗΠΑ!
Πολλές και περίεργες συμπτώσεις
Το ενδιαφέρον είναι ότι αυτήν την εβδομάδα στο χορό των ανησυχούντων προστέθηκε και η «σύμμαχος» Μόσχα: ο… αίλουρος Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Λαβρόφ καταδίκασε μεν τις ΗΠΑ, αλλά ταυτόχρονα δήλωσε ότι «ανησυχεί για την υπαναχώρηση της Τεχεράνης από τις δεσμεύσεις της» και κάλεσε το Ιράν «να συνεχίσει να εκπληρώνει τους όρους της συμφωνίας του 2015». Από την πλευρά του το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είπε ότι η Τεχεράνη «περιφρονεί δεσμεύσεις-κλειδιά» (μιας συμφωνίας που το ίδιο κατήγγειλε και έπαψε να εφαρμόζει εδώ κι ένα χρόνο!) και την «προειδοποίησε» ότι θα υποστεί τις συνέπειες… Από κοντά και οι φτωχοί συγγενείς του ευρωατλαντισμού, οι Βρυξέλλες, επίσης λένε ότι ανησυχούν επειδή το Ιράν «αθετεί τις δεσμεύσεις του».
Την ίδια στιγμή στο συριακό μέτωπο οι φιλοϊρανικές δυνάμεις που μάχονται στο πλευρό του Άσαντ συμπιέζονται από τη ρωσοτουρκική συμφωνία αλλά και τη στάση των ΗΠΑ. Το ίδιο συμβαίνει και στο Ιράκ, όπου οι διαδηλώσεις κατά της διαφθοράς, με δεκάδες νεκρούς μόνο τον τελευταίο μήνα, ενίοτε εκτρέπονται –με τη βοήθεια φιλοδυτικών δυνάμεων– σε αντιιρανική κατεύθυνση, ενώ κάτι ανάλογο επιχειρήθηκε και στο Λίβανο εναντίον της Χεζμπολά*. Στην πραγματικότητα, η Τεχεράνη βρίσκεται αντιμέτωπη με «σύμπτωση συμφερόντων» των πιο σημαντικών (και κατά τα άλλα αντιτιθέμενων) δυνάμεων που ενεργοποιούνται στον μεσανατολικό χώρο. Σιωπηρά αλλά και μεθοδικά όλοι αυτοί συνεργάζονται για να ανακοπεί η προσπάθεια του Ιράν να ενισχύσει ένα σιιτικό τόξο ασύμβατο με τους σχεδιασμούς των μεγάλων στην περιοχή. Το πρώτο σημείο στο οποίο συμπίπτουν οι επιδιώξεις ΗΠΑ-Ρωσίας (και άλλων περιφερειακών δυνάμεων) είναι η εκδίωξη των φιλοϊρανικών δυνάμεων από τη Συρία, και θα φανεί αν οι συμπτώσεις θα συνεχιστούν και σε άλλα μέτωπα, όπως η «δραστική μείωση» της ισχύος της Χεζμπολά στο Λίβανο. Φυσικά άλλο τα σχέδια στα χαρτιά, κι άλλο η απόπειρα εφαρμογής τους στην πραγματικότητα…
* «Ο Λίβανος σε σταυροδρόμι» (φύλλο 473, σελ. 20-21).
