«Λευτεριά, Λευτεριά, σχίζει, δαγκάνει
τους ουρανούς το στέμμα σου. Το φως σου,
χωρίς να καίει, τυφλώνει το λαό σου.
Πεταλούδες χρυσές οι Αμερικάνοι,
Λογαριάζουν πόσα δολάρια κάνει
σήμερα το υπερούσιο μεταλλό σου…»
…Για τη Λουκία
Η διάθεση μαυρίζει περισσότερο και αυτή η στήλη που ξεκίνησε σατιρίζοντας τα πολιτιστικά δρώμενα έχει καταλήξει να κάνει προσκλητήριο νεκρών. Κάνοντας συνειδητή αποχή από κάθε είδους ενημέρωση για μια εβδομάδα, έμαθα με καθυστέρηση για το θάνατο της Λουκίας Ρικάκη. Είχα πολλά χρόνια να τη δω, ωστόσο παρακολουθούσα τη σημαντική δουλειά της. Ξαναβρεθήκαμε κάπως στο facebook. Ανταλλάσσαμε και προσκλήσεις για διάφορες εκδηλώσεις ή για πράγματα που κάναμε χωρίς ποτέ να συναντηθούμε. Πάντα κάτι τύχαινε. Η συνάντηση αυτή δεν θα γίνει ποτέ… Δεν θα μιλήσουμε για εκείνα τα κοινά όνειρα των 17 και 18 μας χρόνων. Ωστόσο, μένει ένα σημαντικό έργο, όσο παρηγοριά μπορεί να θεωρηθεί αυτό για έναν δημιουργικό άνθρωπο που έφυγε στα πενήντα του χρόνια και δεν έπαψε στιγμή να προσφέρει στον πολιτισμό.
Η Λουκία Ρικάκη γεννήθηκε το 1961 και σπούδασε Ιστορία Τέχνης, Κινηματογράφο, Γραφικές Τέχνες και Φωτογραφία στη Μεγάλη Βρετανία. Πρώτη της ταινία το Ταξίδι στην Αυστραλία (1990). Τέσσερα χρόνια γυρίζει την πιο γνωστή της ίσως ταινία το Κουαρτέτο σε τέσσερις κινήσεις. Ακολούθησαν η Συμφωνία χαρακτήρων (1998) και τα ντοκιμαντέρ Νύχτες κωμωδίας (2001), Το Αιγαίο μέσα α πό τα λόγια των ποιητών (2003) και ο Άλλος (2004), για πολλούς η καλύτερη δουλειά της, με θέμα ένα ντοκιμαντέρ είναι ένα σχολείο στο χωριό Πατσίδερο της Κρήτης στο οποίο φοιτά μόνο ένας Έλληνας μαθητής (οι συμμαθητές του είναι Aλβανοί). Στο επόμενο ντοκιμαντέρ, το Όνειρα σε άλλη γλώσσα όπου καταγράφει τη ζωή σε ένα σχολείο της Κύπρου.
Τελευταία της ήταν το ντοκιμαντέρ Σχέδιο Σωτηρία που αναφερόταν στο Νοσοκομείο Σωτηρία.
Υπήρξε η ψυχή του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου & Εικαστικών Τεχνών Ecofilms, που διοργανώνεται στη Ρόδο από το 2004, ενώ με δική της πρωτοβουλία το 2009 άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό το Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ για θέματα Υγείας στην Κω….
…Εγώ κρατάω την ολόδροση εικόνα του κοριτσιού με τα κοντά μαλλιά που τραγουδούσαμε με μια παρέα, κάπου εκεί καθώς έσβηνε η δεκαετία του ’70 κι εμείς ξεκινούσαμε όλο όνειρα το ταξίδι μας… Μόνο που οι σύντροφοι χάνονται πια, ο ένας πίσω από τον άλλον…
Αξίζει να διαβάσετε τα κείμενά της στο https://luciarikaki.blogspot.com/
…και η έκθεση ενός μαθητή
Για να μην πέσουμε σε πλήρη κατάθλιψη, αφήνω το χώρο σε ένα μαθητή της έκτης δημοτικού, όπως τουλάχιστον ισχυρίζεται το e-mail που μου ήρθε. Αλήθεια ή ψέματα, το κείμενο είναι σπαρταριστό και αποκαλυπτικό:
«…Η δημοκρατία είναι το πιο σπουδαίο από τα πολιτεύματα, είναι πολύ καλό πράγμα. Αν δεν ήταν, θα την είχαμε καταργήσει όπως τα θερμόμετρα με τον υδράργυρο. Δημοκρατία στην Ελλάδα σήμερα σημαίνει να μπορείς να λες ελεύθερα τη γνώμη σου, φτάνει να συμφωνεί μαζί σου ο Πρετεντέρης, η Τρέμη και ο Πρωτοσάλτης. Σήμερα στην Ελλάδα έχουμε Δημοκρατία που είναι καλή. Το αντίθετο της Δημοκρατίας είναι η Χούντα που είναι κακή. Είναι αυτή που είχε ο μπαμπάς όταν ήταν μικρός. Στη Χούντα δεν κάνουν εκλογές και δεν κλείνουν τα σχολεία 4 μέρες. Ούτε τώρα κάνουμε εκλογές, γιατί θα είναι καταστροφή για τον τόπο, λένε όλοι στις τηλεοράσεις, που δεν θέλουν να χάνουμε μαθήματα και να μείνουμε αγράμματοι. Σήμερα έχουμε για πρωθυπουργό έναν πολύ καλό κύριο, τον Παπαδήμο, που αρέσει πολύ στη γιαγιά γιατί είναι σοβαρός, όμορφος, τα λέει ωραία απ’ έξω χωρίς να τα διαβάζει σαν τον προηγούμενο, και έχει έρθει από το εξωτερικό. Η γιαγιά όμως έχει Αλτσχάιμερ και νομίζει ότι είναι ο βασιλιάς και απορεί γιατί δεν φοράει στολή…
Στο σχολείο μου δεν έχουμε δημοκρατία, γιατί ενώ είμαστε 25 παιδιά στην τάξη, κάνουμε πάντα αυτό που θέλει η δασκάλα μας. Στο σπίτι μας, πάλι, έχουμε δημοκρατία. Κάνουμε πάντα αυτό που θέλουμε ο αδερφός μου, η μαμά μου κι εγώ. Είμαστε πιο πολλοί από τον μπαμπά μου. Είμαστε ο λαός. Και ο μπαμπάς είναι ένας καλός κυβερνήτης που μας ακούει. Και στην Ελλάδα έχουμε δημοκρατία και στο σπίτι έχουμε δημοκρατία και θα ήμασταν όλοι ευτυχισμένοι αν εκτός από δημοκρατία, ο μπαμπάς είχε και δουλειά.».
