Διαδηλώσεις και μαργαριτάρια
«Χώρα χωρίς ντοκιμαντέρ είναι σαν μια οικογένεια χωρίς φωτογραφίες» (Πατρίσιο Γκουζμάν)
Δεν ξέρω ποιόν άνεμο είχε συλλάβει στο αέρα ο Πατρίσιο Γκουζμάν το 2015 όταν παρουσίαζε το «Μαργαριταρένιο κουμπί»… Κοιτάζοντας τη φωτογραφία από τις διαδηλώσεις στο Σαντιάγκο, που έκανε τον γύρο του κόσμου, το μυαλό μου γύριζε στις συγκλονιστικές εικόνες και ιστορίες από την Παταγονία.
Δεν μπορώ να σκεφτώ τι θα σημαίνει αυτή η φωτογραφία με τη σημαία των Μαπούτσε να κυματίζει πάνω-πάνω στην πρωτεύουσα της Χιλής, για τους λιγοστούς που έχουν απομείνει από τη φυλή αυτή στην εσχατιά αυτή του κόσμου…
Ό,τι έγινε με τους Αβορίγινες στην Αυστραλία έγινε σε τραγικό βαθμό στην Παταγονία. Σχεδόν εξαφανίστηκε η φυλή από τον ανελέητο διωγμό των λευκών που τους πήραν ότι είχαν…
Οι εικόνες της φύσης θα έμοιαζαν ειδυλλιακές. Ο Γκουζμάν αντιπαραθέτει την ομορφιά και τη μαγεία στη φρίκη. Οι Μαπούτσε ήταν τα θηράματα σε ένα αδιανόητο κυνήγι: Για κάθε όρχι άντρα, για κάθε στήθος γυναίκας, για κάθε αυτί παιδιού που σκότωναν και παρέδιδαν στους «αρμοδίους» προβλεπόταν αμοιβή…
Όσοι γλίτωσαν από το κυνήγι, τούς αποτέλειωναν ασθένειες, αλκοόλ και ιεραπόστολοι. Οι λίγοι που διασώθηκαν –μερικές δεκάδες– κατάφεραν να σώσουν τη γλώσσα τους…
Ο σκηνοθέτης τους έβαζε να ονοματίζουν τα πράγματα. Ώρες-ώρες η μνήμη κολλούσε…
Σιωπηλές γενοκτονίες…
Αυτή η πολύχρωμη σημαία στην πυραμίδα των ανθρώπων, μέσα σε μια πόλη που σείεται από τις διαδηλώσεις 1,5 εκατομμυρίου Χιλιανών, μου φαίνεται το πιο αισιόδοξο μήνυμα που καταφέρνει να περνά τον χρόνο.
Δεν μπορεί κανείς να ξέρει που θα καταλήξει αυτή η εξέγερση. «Προπαντός μην κάνεις σχέδια. Ούτως ή άλλως θα συμβεί ό,τι δεν έχεις προβλέψει», έλεγε ο Οβίδιος. Θα μπορούσαμε να το παραλλάξουμε αλλάζοντας τη λέξη σχέδια με προβλέψεις/εκτιμήσεις…
Το σίγουρο είναι πως η εξουσία δεν κατάφερε να κερδίσει το παιχνίδι της μνήμης.
Αυτό που πήγε να εξαφανίσει με τον πιο σκληρό τρόπο –και μέχρι τις μέρες μας πετώντας στα βάθη του ωκεανού πτώματα φυλακισμένων από ελικόπτερα, δεμένα σε σιδηροδρομικές ράγες– τής βγάζει αυθάδικα τη γλώσσα με την πολύχρωμη σημαία.
Οι Δαυίδ κουνάνε τη σφεντόνα τους και τρέμουν οι Γολιάθ…
Η Alice Zeniter στο Γαλλικό Ινστιτούτο
Πολυβραβευμένο το μυθιστόρημα της Αλίς Ζενιτέρ «Η τέχνη της απώλειας» (εκδόσεις Πόλις), από τα καλύτερα που διαβάσαμε το 2019.
Αυτήν την Τετάρτη, 6 Νοεμβρίου, στις 7:30 το απόγευμα, η συγγραφέας θα βρεθεί στην Αθήνα και θα μιλήσει σε εκδήλωση του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών.
Από πατέρα Αλγερινό και μητέρα Γαλλίδα, η συγγραφέας δημιουργεί στην ουσία ένα alter ego της, τη Ναϊμά, που θα ψάξει την ιστορία της οικογένειάς της, η οποία έφυγε από την Αλγερία το 1962, όταν ο παππούς της –θεωρούμενος ως συνεργάτης των Γάλλων– ένιωσε βάσιμα πως απειλείται η ζωή όλων τους. Από τότε, όμως, όλοι σώπαιναν για τα γεγονότα. Δεν γύρισε ποτέ κανείς στην Αλγερία. Η ηρωίδα τολμά μετά από πολλές αμφιταλαντεύσεις το ταξίδι.
Εξαιρετική αφήγηση, νέα οπτική για τα γεγονότα, βαθύτατη ανάλυση των χαρακτήρων, αλλά και γνώση της ιστορίας συνθέτουν ένα πραγματικά μεγάλο σύγχρονο μυθιστόρημα που σε κάνει να βλέπεις και το σήμερα με πολύ διαφορετικό βλέμμα…
Τη συγγραφέα θα παρουσιάσει η Μικέλα Χαρτουλάρη.
Ελεύθερη είσοδος, ταυτόχρονη μετάφραση.
