του Ηρόστρατου
Τα γραπτά μένουν;
Η περίπτωση του Βασίλη Μοσκόβη
Αρκετά χρόνια πίσω, είμαι ακόμη στα σχολικά θρανία. Μια μέρα, ο αγαπημένος μου καθηγητής-φιλόλογος, ο Στέφανος Ψαρράς, ακουμπά πάνω στην έδρα τα πράγματά του. Πάνω-πάνω ξεχωρίζω ένα βιβλίο με τον τίτλο Περαίας, που πρέπει να έχει μόλις κυκλοφορήσει. Συγγραφέας του ο Βασίλης Μοσκόβης.
Χωρίς να ρωτήσω τίποτα, το μεσημέρι βρίσκομαι κιόλας στη βιβλιοθήκη του σχολείου αναζητώντας έργα του συγγραφέα.
Θα σταθώ τυχερός. Ο Μοσκόβης ήταν καθηγητής στο σχολείο μου κι έτσι υπήρχε μια πλούσια συλλογή από τα έργα του. Ακόμη και φρεσκοτυπωμένος Περαίας. Δανείστηκα ό,τι μπορούσα προκαλώντας την απορία του βιβλιοθηκάριου, που με ρώτησε
«Τα διαβάζεις όλα αυτά τα βιβλία που δανείζεσαι;».
«Ναι!»
«Και πότε διαβάζεις για το σχολείο;».
«……».
Δεν ήξερα τότε πως είχα πέσει πάνω σε ένα θησαυρό. Ο κόσμος του Βασίλη Μοσκόβη με μάγεψε και με επηρέασε. Τα βιβλία αυτά, όπως το Άλας της γης, τα θεωρώ καθοριστικά για την εφηβική μου ηλικία. Και φυσικά τον εμβληματικό Περαία, που έμελλε να τιμηθεί με το Βραβείο Ουράνη το 1977.
Από παλιότερους μαθητές πληροφορήθηκα πως ο Μοσκόβης δεν ήταν μόνο εξαιρετικός συγγραφέας αλλά και ξεχωριστός δάσκαλος. Ένας άνθρωπος που ήξερε να μεταδίδει τη γνώση και οι μαθητές του τον λάτρευαν…
Δεν έτυχε ποτέ να τον συναντήσω. Ωστόσο, έμαθα κι εγώ πως δώρισε το σπίτι του για να γίνει μουσείο. Το περίφημο Δωδεκανησιακό Σπίτι που μετά το θάνατό του, το 1994, κληρονομήθηκε από τον Δήμο Αθηναίων και σήμερα μπορεί να το επισκεφθεί κανείς και να ταξιδέψει στα Δωδεκάνησα μέσα από τις πλούσιες συλλογές και τα αντικείμενα που συνέλεγε ο Συμιακός Βασίλης Μοσκόβης, δεκαετίες ολόκληρες, μαζί με την αδερφή του Ειρήνη.
Τα θυμήθηκα όλα αυτά συναντώντας τους ανθρώπους του Δωδεκανησιακού Σπιτιού στις Δράσεις Πολιτισμού που πραγματοποιήθηκαν από το Δίκτυο Μουσείων και Πολιτιστικών Φορέων Αθηνών την περασμένη Κυριακή στο Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα Μερκούρη. Ένιωσα μεγάλη χαρά που το Μουσείο που οραματίστηκε μένει ένας ζωντανός οργανισμός περισσότερο από δυο δεκαετίες μετά τον θάνατό του.
Όμως, τη χαρά ακολούθησε θλίψη: Ο Βασίλης Μοσκόβης πέρα από τις μεταφράσεις αρχαίων συγγραφέων και τις πολλές μελέτες του άφησε πίσω του έξι συλλογές διηγημάτων, επτά ποιητικές συλλογές, δέκα μυθιστορήματα και ένδεκα κριτικά δοκίμια. Ελάχιστα από αυτά τα έργα κυκλοφορούν σήμερα. Ο Περαίας με τελευταία κυκλοφορία από τις Εκδόσεις της Εστίας εμφανίζεται ως «εξαντλημένος». Κυκλοφορούν το Γενεά έρχεται (Εστία) και από τις Εκδόσεις Βασδέκη η Αιωνιότητα, τα βραβευμένα Πορτραίτα του σπιτιού μας και το Άλας της Γης μαζί με ένα δοκίμιο για τον Μιχάλη Κόκκινο. Θλιβερός απολογισμός για έναν σημαντικό συγγραφέα που φαίνεται πως μένει στα «αζήτητα», παρά τη σημαντική πνευματική του προσφορά.
Η σημερινή μου παρέμβαση/ ενθύμηση έχει ως σκοπό να φέρει το θέμα στην επιφάνεια, να ξαναθυμίσει τον Βασίλη Μοσκόβη και να αποτελέσει την αρχή ενός αφιερώματος που σκοπεύω να ετοιμάσω για την εφημερίδα…
Ελπίζοντας ότι όντως «τα γραπτά μένουν» και δεν χάνονται στη λήθη…
ΥΓ.: Τα βιβλία του μπορείτε να τα δείτε στο Δωδεκανησιακό Σπίτι, που αξίζει να επισκεφθείτε. Βρίσκεται στην οδό Δωδώνης 119 στα Σεπόλια (σταθμός Μετρό), τηλ.: 210-5151541 και 210-5126611.
Μπορείτε εδώ, να τον ακούσετε να απαγγέλλει
…Τα έργα μένουν!
Ο ξεχωριστός φίλος και ζωγράφος Χρίστος Πετρίδης μας άφησε πολύ νωρίς, χαρίζοντάς μας έναν κόσμο γεμάτο χρώματα και ευαισθησία.
Αυτό τον χρωματισμό, μαγικό κόσμο έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε στο Μουσείο Μπενάκη μέχρι τις 13 Νοεμβρίου.
Τίτλος της έκθεσης που διοργανώνει το Μουσείο σε συνεργασία με το Σπίτι της Κύπρου είναι: Χρίστος Πετρίδης: Ένας φανταστικός κόσμος 1958-2013.
Όπως σημειώνεται, πρόκειται για «ένα σύνολο δουλειάς, που ενώ ενσωματώνει τον θεατή, εξελίσσεται σε μια προσωπική συμμετοχή και αυθόρμητη αντίληψη της δημιουργίας του καλλιτέχνη, ακόμη και κατά την τελευταία του περίοδο, με τόσο έκδηλο το συναίσθημα του “mementomori”…»
Περισσότερες πληροφορίες εδώ
