ΚΕΙΜΕΝΑ: Γιώργος Παπαϊωάννου, Τάσος Βαρούνης
Οι καταλήψεις σχολείων και αποχές από τα μαθήματα που έγιναν την Πέμπτη, κυριάρχησαν στη δημόσια συζήτηση αυτές τις μέρες, ενώ ο απόηχός τους δεν έχει τελειώσει ακόμα.
Κυβέρνηση, αντιπολίτευση και ΜΜΕ χρησιμοποιούν κατά βούληση το όλο θέμα για να προωθήσουν τις δικές τους σκοπιμότητες. Εκείνο που απουσιάζει παντελώς είναι μια ερμηνεία: Γιατί κινητοποιήθηκε μια μερίδα μαθητών, αρκετά μεγάλη ειδικά στη Μακεδονία;
Είναι καταγεγραμμένο με κάθε τρόπο, ότι η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών σε όλη τη χώρα αντιτίθεται στη συμφωνία των Πρεσπών. Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση προχωρά γοργά στην εφαρμογή της, η οποία μάλιστα επηρεάζει το γενικότερο πολιτικό σκηνικό. Αυτό είναι ένα μείζον θέμα δημοκρατίας που κανείς δεν θέτει. Δεν το θέτουν φυσικά ούτε όσοι στηλίτευσαν το πανό περί «δημοκρατίας που ξεπουλά τη Μακεδονία». Επιλεκτικές ευαισθησίες…
Είναι φανερό ότι ανάμεσα στους μαθητές και τους νέους, ειδικά της βόρειας Ελλάδας, είναι υπαρκτό ένα ρεύμα έντονης αμφισβήτησης των «Πρεσπών» και ευαισθησίας για τη Μακεδονία. Αυτό δεν είναι καθόλου παράξενο.
Όσοι εύκολα καταγγέλλουν όσους κινητοποιούνται σαν «φασίστες» θα έπρεπε να σκεφτούν πάνω σε αυτό. Φυσικά, είναι τα στερεότυπα ή οι σκοπιμότητες που φαίνεται ότι το απαγορεύουν. Τελευταία μάλιστα αναπαράγονται, αυτή τη φορά με «αριστερό μανδύα» τα επιχειρήματα που ακούμε πάντα όποτε οι μαθητές κινητοποιούνται. Είναι χαβαλέδες, σιγά μην ξέρουν για τη συμφωνία των Πρεσπών κ.λπ. Καθόλου πρωτότυπο…
Δίπλα σε αυτά, έρχεται βέβαια το σύγχρονο προπαγανδιστικό «υπερόπλο»: Όποιος αντιδρά είναι φασίστας. Δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, το βλέπουμε παντού στην Ευρώπη, με πρόσφατο το παράδειγμα της Γαλλίας. Όποιος τα βάζει με την παγκοσμιοποίηση και τις εκφάνσεις της, δεν μπορεί παρά να είναι εθνολαϊκιστής ή ακροδεξιός. Δημοκράτες είναι μόνο οι κεντροαριστεροί και κεντροδεξιοί κυβερνήτες της Ευρώπης. Έτσι, απλά. Κι όμως, αντιφατικοί, με ελλείψεις ή «ανορθόδοξοι», οι αγώνες που ξεδιπλώνονται ειδικά από φτωχότερα στρώματα για εθνικά και κοινωνικά ζητήματα, είναι προείκασμα όσων θα ζήσουμε στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Φίλης, Γαβρόγλου, Καμίνης, Μπουτάρης είναι μερικοί από τους πρωταγωνιστές σε αυτή τη μάχη με τον… μαθητικό εθνολαϊκισμό. Όλοι τους βέβαια, όπως και η μεγάλη πλειοψηφία του πολιτικού προσωπικού, φυσικά και η αξιωματική αντιπολίτευση που απλώς ψάχνει για εκλογικά οφέλη, υποστηρίζουν φανατικά τη συμφωνία των Πρεσπών, αλλά και γενικότερα την πολιτική των ΗΠΑ και ΝΑΤΟ στην περιοχή.
Οι φασιστικοί και ακροδεξιοί κύκλοι, φυσικά και επιχειρούν να ασκήσουν επιρροή στους μαθητές. Θα ήταν παράλογο να μην το κάνουν. Εκείνοι που τους στρώνουν το έδαφος είναι οι κυβερνώντες. Όχι μόνο με την πολιτική τους στα εθνικά θέματα, αλλά και με την τακτική διχασμού που ακολουθούν, σπρώχνοντας συνειδητά πλέον προς την Ακροδεξιά για μικροκομματικούς σκοπούς.
Η πολιτική αυτή είναι πολλαπλά επικίνδυνη. Ειδικά μέσα στα σχολεία, με αρκετούς μαθητές να έχουν καταγωγή από άλλες χώρες, οι διχαστικές πολιτικές και το «χάρισμα» κόσμου στην Ακροδεξιά είναι κάτι παραπάνω από ένας απλός τυχοδιωκτισμός.
Απέναντι σε όλα αυτά, είναι απαραίτητο να ενισχυθεί ένα δημοκρατικό και πατριωτικό κλίμα. Η πλειοψηφία των μαθητών από τέτοια αισθήματα εμφορείται και φυσικά δεν άνθισε ξαφνικά ο «φασισμός» στα σχολεία, όπως θέλουν να το παρουσιάσουν. Η αντίσταση στη συμφωνία των Πρεσπών πρέπει να δυναμώσει. Η συμφωνία βρίσκει αντίθετο τον ελληνικό λαό και η υπογραφή της κυβέρνησης σε αυτήν πρέπει να αποσυρθεί. Αν η κυβέρνηση νομίζει ότι εκφράζει τον λαό στο μείζον αυτό θέμα, ας το επιβεβαιώσει κάνοντας δημοψήφισμα. Είναι θέμα δημοκρατίας και είναι τόσο απλό. Τα προβλήματα δεν μπαίνουν κάτω από το χαλί και δεν αντιμετωπίζονται ούτε με την κατασυκοφάντηση ούτε με την καταστολή.
Εξωσυριζικές σχέσεις…
Τι δείχνει η σιωπή της Αριστεράς για τη Συμφωνία των Πρεσπών
Ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι λογικό. Του την υπαγόρευσαν οι Αμερικάνοι, δεσμεύτηκε να την περάσει, την υπέγραψε. Δεν θα μπορούσε να μην υποστηρίζει τη συμφωνία των Πρεσπών. Εκείνη που αξίζει τον σχολιασμό, είναι η θαυμαστή ομοφωνία των υπόλοιπων αριστερών χώρων για τη συμφωνία των Πρεσπών.
Διαβάσαμε πλήθος ανακοινώσεων και καταγγελιών που εξέδωσαν οι κινήσεις στον χώρο της πέραν του ΣΥΡΙΖΑ Αριστεράς για τις «εθνικιστικές καταλήψεις», όπως χαρακτηρίστηκαν «τσουβαλιαστά» όλες οι αντιδράσεις για το θέμα της Μακεδονίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία δεν αναφέρουν τίποτα για τη συμφωνία, τίποτα για την κυβέρνηση και την εξωτερική της πολιτική.
Σχεδόν οι πάντες, αναφέρονται αποκλειστικά στους φασίστες και τον αντιφασιστικό αγώνα, στον εθνικισμό και τον αντιεθνικισμό. Υπάρχει όμως κάποιο «επίδικο»; Ξαφνικά οι μαθητές στράφηκαν προς τον φασισμό και τον εθνικισμό; Πότε, πώς, γιατί; Ανεξάρτητα του πώς καταγράφονται και τι τάσεις εκφράζουν, οι κινητοποιήσεις έχουν ένα αίτημα, ζητούν να καταργηθεί η συμφωνία των Πρεσπών. Πώς είναι δυνατόν κανείς να τοποθετείται απέναντι σε αυτές, ξεχνώντας κάτι απλό: Το μοναδικό τους αίτημα!
Έτσι, η όποια «εξωσυριζική» Αριστερά προσχωρεί σχεδόν «σούμπητη» στη γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ: Θετική στάση απέναντι στη συμφωνία, κύριος εχθρός ο ελληνικός εθνικισμός, φασίστας όποιος κινητοποιείται για τη Μακεδονία. Αυτή είναι η κοινή κατεύθυνση του πολιτικού χώρου που βρήκε μάλλον έδαφος ενότητας κόντρα στον μαθητικό «εθνολαϊκισμό».
Η σύμπλευση δεν περιορίζεται μόνο στο συγκεκριμένο θέμα. Επεκτείνεται γενικότερα στην εξωτερική πολιτική. Αρκετοί από τους κύκλους που αποχώρησαν από τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και οργανωμένες κινήσεις έξω από αυτόν, δεν έχουν επί της ουσίας τίποτα να προσάψουν στο πεδίο αυτό. Ο ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζεται σαν «συστημικός» γιατί υπέγραψε ένα μνημόνιο, αλλά μάλλον «έξω πάμε καλά»…
Αν προσθέσουμε και τη σύμπτωση στην «δικαιωματική» ρητορική, θα δούμε ότι οι διαφορές δεν είναι και μεγάλες. Τώρα και με την «έξοδο από τα μνημόνια», αλλά ακόμα περισσότερο αύριο-μεθαύριο με την «έξοδο από την κυβέρνηση», έχουμε να δούμε κι άλλα επεισόδια. Γιατί στην Ελλάδα, οι «συγγενικοί δεσμοί» είναι ισχυροί, και όπως και να το κάνεις η Αριστερά είναι μια οικογένεια…
Το θέμα είναι πολύ βαθύτερο. Αφορά γενικότερα το ιδεολογικό βάθος της Αριστεράς στη χώρα μας. Τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τους αγώνες, το κίνημα, την ταξική πάλη, τη μονοδιάστατη και δυαδική της οπτική, τον μη ουσιαστικό διαχωρισμό με την παγκοσμιοποίηση, τη στρεβλή αντίληψη για την εθνική διάσταση και τη σχέση που αυτή έχει με το κοινωνικό.
Τέλος, πρέπει να επισημάνουμε ότι υπάρχει και ένα τμήμα της Αριστεράς που φραστικά διαφωνεί με τη συμφωνία των Πρεσπών. Όμως, πρώτον, διαφωνεί με κάθε έκφραση αντίδρασης προς αυτήν, ούτε οργανώνει κάποια αντίδραση στο μαζικό επίπεδο το ίδιο. Δεύτερον, «φορτώνει» τα πάντα στην εμπλοκή του ΝΑΤΟ χωρίς να λέει κάτι για την ουσία του θέματος, σε βαθμό που ακυρώνεται κάθε αντίθεση. Τρίτον, δίνει κι αυτό αποκλειστική προτεραιότητα στον «αντιεθνικιστικό» αγώνα, κάτι που δεν είναι καθόλου ουδέτερο αλλά καταγράφεται συγκεκριμένα και εν προκειμένω υπέρ των κυβερνητικών.
Μερικές σκέψεις…
- Ο μαθητής είναι μια περίεργη φιγούρα που όσοι δουλεύουν στα σχολεία συνήθως ξέρουν καλύτερα από τους «γενικά ινστρούχτορες». Η κατάσταση μέσα στους διάφορους χώρους -π.χ. στα σχολεία- δεν ακολουθεί, ούτε συσχετίζεται άμεσα και ξάστερα με την πολιτική και το πολιτικό σκηνικό.
- Δεν μπορεί η συζήτηση να αντιμετωπίζει ως μια λεπτομέρεια την θετική ή την αρνητική γνώμη για τη συμφωνία, ούτε βέβαια να ξεχνά πως δεν υπάρχουν καθαρές και αυθεντικές «διαθέσεις του κόσμου» που να μπορούν να γλυτώσουν από κάθε είδους πολιτικό πλιάτσικο. Μπορούμε επίσης να αποδεχτούμε –υπόρρητα μάλλον αυτό συμβαίνει, ας το ονοματίσουμε όμως για να μην παραμυθιαζόμαστε– ότι δεν μπορεί να δοθεί κάποια αντιπαράθεση ουσίας με το πολιτικό σύστημα, οπότε… ας κυνηγήσουμε κάνα φασίστα.
- Όταν η πολιτική έχει αδειάσει από διαμεσολαβήσεις (πολλές περιττές και αλλοτριωτικές) και οράματα («δεν υπάρχει εναλλακτική») και έχει καταλήξει σε ένα εύκολο αλλά παγιδευτικό πλαίσιο του τύπου «αυτό που μπορώ να κάνω», δεν είναι παράλογο να τα ρουφά όλα μια στάση «αλληλεγγύη ή ξύλο στον διπλανό». Δεν είναι το ίδιο, αλλά και τα δυο πετσοκόβουν άλλες δυνατότητες και πιο γόνιμες εναλλακτικές.
- Ο καθένας θέλει να χωρέσει αυτό που συμβαίνει μπροστά του στα ήδη υπαρκτά σχήματα. Κάτι που θα μοιάζει με αυτό που έχει ζήσει, που θα κολλάει στα νοήματα άλλων εποχών κ.ό.κ. Οι Πλατείες των Αγανακτισμένων ήταν μπερδεμένες με τον δικό τους τρόπο, τα συλλαλητήρια και οι καταλήψεις αυτής της περιόδου με πολύ διαφορετικό.
- Η γραφικότητα δεν είναι προνόμιο κάποιου χώρου και το life-style ευδοκιμεί σε διάφορες εκδοχές, σε ένδυμα, σουλούπι, φρασεολογία κ.ό.κ. Παιδιά είναι, δεν πειράζει. Εδώ κοτζάμ μαντράχαλοι κυκλοφορούν με όλων των ειδών τις πόζες, επαναστατικές, ψαγμένες κ.ό.κ.
