Στην Τουρκία συνεχίζεται το πογκρόμ κατά της κεμαλικής αντιπολίτευσης (CHP, Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα). Συλλαμβάνοντας τους δημάρχους τεσσάρων ακόμη πόλεων (Άδανα, Αττάλεια, Αντιγιαμάν και Σίλε) το καθεστώς της Άγκυρας αυξάνει κι άλλο την πίεση, αφού ήδη εξουδετέρωσε τον δήμαρχο Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου – ο οποίος θα ήταν ο βασικός αντίπαλος του Ερντογάν στις επόμενες προεδρικές εκλογές, αλλά τώρα διανύει τον τέταρτο μήνα προφυλάκισης. Συνολικά σχεδόν είκοσι δήμαρχοι του CHP έχουν συλληφθεί και προφυλακιστεί: ο αριθμός θυμίζει πια τις δεκάδες Κούρδων βουλευτών και δημάρχων που… παραδοσιακά περνούσαν και περνούν περισσότερο χρόνο στις φυλακές παρά στη βουλή ή στα δημαρχεία τους.
Πάντως, όσο ενδιαφέρονταν οι κεμαλιστές για τους διωκόμενους Κούρδους (άλλωστε κι οι ίδιοι τους φυλάκιζαν όταν κυβερνούσαν), άλλο τόσο ενδιαφέρεται η «δημοκρατική Ευρώπη» για το τρέχον ερντογανικό πογκρόμ: τις αρχικές προσχηματικές διαμαρτυρίες των Ευρωπαίων ακολούθησαν πολύ γρήγορα τα εντατικά παζάρια με τον Ερντογάν για το πώς και πόσο θα ενταχθεί η Τουρκία και ο στρατός της στην ευρωπαϊκή «άμυνα»… Για το νέο κύμα διώξεων κατά του CHP εξέφρασε βέβαια «ανησυχία» προχθές το γαλλικό Υπουργείο Εξωτερικών. Αλλά το καθεστώς της Άγκυρας αντέδρασε ακαριαία, πριν καν οι Γάλλοι ξαναπέσουν στη συνήθη χειμερία νάρκη τους: «Να κοιτάτε τα δικά σας χάλια» απάντησε, υπενθυμίζοντας τις διώξεις κατά της Λεπέν και άλλων σημαντικών προσώπων της γαλλικής πολιτικής ζωής!
Με άλλα λόγια, ο κυνισμός πάει σύννεφο σε όλες τις πλευρές. Ο Ερντογάν ξεδοντιάζει ανενόχλητος την αντιπολίτευση, γνωρίζοντας ότι οι Ευρωπαίοι δεν θα κουνήσουν ούτε το μικρό τους δαχτυλάκι, αφού καίγονται να τον προσεταιριστούν. Είναι χαρακτηριστική η αστεία «κριτική» της Κομισιόν για τις νέες συλλήψεις δημάρχων, δεδομένου ότι καλεί την Άγκυρα να σεβαστεί τη… «μακρόχρονη δημοκρατική παράδοση της Τουρκικής Δημοκρατίας»! Άρα ο Ερντογάν ζητά τα πάντα από τους πάντες (μεταξύ άλλων, υπερσύγχρονα οπλικά συστήματα από ΗΠΑ-Γαλλία) και δεν δίνει τίποτα σε κανέναν. Αντιθέτως, διεκδικεί όχι μόνο το μισό (για αρχή) Αιγαίο, αλλά και όλη την Ανατολική Μεσόγειο, περιλαμβανομένης φυσικά της Κύπρου. Και επιπλέον ευελπιστεί ότι δεν θα του πάρουν οι Αμερικάνοι τη Συρία μέσα από τα χέρια. Κάπου εδώ η ιστορία κάνει ένα ακόμη «απρόβλεπτο» γύρισμα…
Η στροφή του Οτσαλάν
Ο ιστορικός ηγέτης του ΡΚΚ, αφού ήδη πρόσταξε το κουρδικό εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα να καταθέσει τα όπλα, ουσιαστικά άνευ όρων, τώρα προχωρά στο επόμενο βήμα: αποσύρει και επίσημα οποιαδήποτε σκέψη για ομοσπονδία, συνομοσπονδία κ.λπ. και καλεί τους Κούρδους να ενσωματωθούν πλήρως στο υπάρχον τουρκικό κράτος και τους μηχανισμούς του. Προαναγγέλλει μάλιστα και ένα νέο «Μανιφέστο για μια Δημοκρατική Κοινωνία», που θα επισφραγίζει τη νέα γραμμή. Το ενδιαφέρον εδώ δεν είναι τόσο η στροφή –που άλλωστε διαφαινόταν εδώ και καιρό– όσο η αιτιολόγησή της: με αυτόν τον τρόπο, εξηγεί ο Οτσαλάν στους συντρόφους του, οι Κούρδοι θα αντιταχθούν, μαζί με το τουρκικό κράτος, στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τον σιωνιστικό επεκτατισμό! Το οποίο τουρκικό κράτος, σύμφωνα με τον Οτσαλάν, μπαίνει σε μια σημαντική διαδικασία εκδημοκρατισμού, ακριβώς λόγω των διαπραγματεύσεων με το κουρδικό κίνημα…
Αυτή η αντίληψη συναντά βέβαια πολύ απτά εμπόδια, πέρα από το πόσο ρεαλιστικό είναι να αναμένει κανείς τον εκδημοκρατισμό του ερντογανικού καθεστώτος και να προσδοκά μια συμμαχία τουρκικού κράτους-κουρδικού κινήματος που θα μπλοκάρει τα ιμπεριαλιστικά-σιωνιστικά σχέδια. Ένα πολύ απτό εμπόδιο είναι, για παράδειγμα, οι Κούρδοι της Συρίας: ο Ερντογάν αναμένει από τον Οτσαλάν να τους πείσει να βοηθήσουν την Άγκυρα να εδραιώσει την επικυριαρχία της στη Συρία – κόντρα στις ΗΠΑ και το Ισραήλ, προφανώς, που έχουν άλλα σχέδια. Με τι αντάλλαγμα; Ότι δεν θα τους περάσουν από λεπίδι οι κυβερνώντες στη Δαμασκό τζιχαντιστές; Πολύ φιλόδοξο ακούγεται όλο αυτό, όσο κύρος κι αν υποτεθεί ότι διατηρεί ο Οτσαλάν. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι οι πιο σκληρές κριτικές στη νέα γραμμή Οτσαλάν εκπορεύονται από Κούρδους της Συρίας…
Οπωσδήποτε είναι ευπρόσδεκτη κάθε προσπάθεια του Οτσαλάν (εάν θεωρήσουμε ότι ισχύουν οι σχετικές διαρροές π.χ. στο Middle East Eye*) να απεγκλωβίσει τους Κούρδους από τον ασφυκτικό και ντροπιαστικό εναγκαλισμό των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Όμως μια τέτοια προσπάθεια σχετικοποιείται εντελώς εάν στόχος είναι η αντικατάσταση των τωρινών αναξιόπιστων «φίλων» των Κούρδων με την… ερντογανική Τουρκία. Ταυτόχρονα αυτή η επιδίωξη υποδηλώνει ότι μπορεί το τουρκικό κράτος να εμφανίζεται στη διεθνή αρένα με τεράστια αυτοπεποίθηση, αλλά κατά βάθος φοβάται μήπως πληγεί και αυτό από τον επιχειρούμενο αναδασμό της ευρύτερης περιοχής. Σύμφωνα λοιπόν με τις διαρροές των συζητήσεων του Οτσαλάν με αντιπροσωπεία του φιλοκουρδικού κόμματος DEM (που αντικατέστησε το εκτός νόμου πλέον HDP), ο ιστορικός ηγέτης του ΡΚΚ τόνισε ότι «υπάρχει σε εξέλιξη ένα σχέδιο [των Τραμπ-Νετανιάχου] για να μετατραπεί η περιοχή από τη Σουλεϊμανίγια [Ιράκ] έως το Αφρίν [Συρία] σε μια νέα Γάζα»! Και πρόσθεσε ότι στόχος του Ισραήλ –που πρέπει να αποκρουστεί– είναι να ωθήσει τους Κούρδους σε ολομέτωπη αντιπαράθεση με την Τουρκία… Θα επανέλθουμε!
* PKK’s Abdullah Ocalan: “No Israeli dominance through Kurds” (www.middleeasteye.net, 30/6/2025).
