… αλλά νόμος είναι το δίκιο των επιχειρήσεων και των επικυρίαρχων
Του Ειδικού Συνεργάτη
Πανηγυρική υπήρξε η προβολή των αποφάσεων που λήφθηκαν στη συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Κοινωνικής Πολιτικής την 6η Ιούνη και αφορούν την έγκριση σειράς πολιτικών για το Β΄ εξάμηνο του 2016, με τη διαβεβαίωση πως αυτές συγκλίνουν στην οικοδόμηση ενός νέου κοινωνικού κράτους «παντού, για όλους, για σήμερα και αύριο».
Ένας εκ των «στύλων» που θα στηρίζουν αυτό το υποσχόμενο διηνεκές φροντίδας, αφορά αλλαγές στο πεδίο των εργασιακών. Η «διατομή» του περιγράφηκε στη συνεδρίαση από τον Υπουργό Εργασίας, κ. Κατρούγκαλο και κωδικοποιήθηκε από την κυβέρνηση και τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ στη γενικόλογη «δημιουργία ενός σύγχρονου πλαισίου», σε ανταπόκριση με τα υποτιθέμενα «υψηλά πρότυπα» κάποιου φανταστικού, ενιαίου «ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου». Ως εγγυητές του νέου αρχιτεκτονικού ρυθμού παρουσιάστηκαν από την κυβέρνηση: α) η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO), στο πλαίσιο μιας αναπαράστασης της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας και της ανάθεσης, ως μείγμα διεθνιστικού συμβάντος και προστασίας μαγαζιού, β) η Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου – αυτό δεν χρειάζεται καν σχολιασμό.
Ο θόρυβος για τα εργασιακά είχε αρχίσει από την προηγούμενη, με πληροφορίες για «απελευθέρωση» των ομαδικών απολύσεων και των ανταπεργιών, κατάργηση 13ου και 14ου μισθού, αλλαγές στα κλιμάκια ωρίμανσης, μείωση κόστους υπερωριών, σύνδεση κατώτατου μισθού με το ΑΕΠ, αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο. Το Μαξίμου φρόντισε να θεωρήσει «ανύπαρκτο» το θέμα 13ου και 14ου μισθού, με την κ. Γεροβασίλη δηλούσα πως η κυβέρνηση παλεύει «να ανατρέψει τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου “για την αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου, τη θεσμοθέτηση του λοκ άουτ και τις ομαδικές απολύσεις” και να επαναφέρει τις συλλογικές διαπραγματεύσεις» [Καθημερινή, 8/6]. Μ’ ένα σμπάρο πολλά τρυγόνια δηλαδή, μόνο που ο σμπάρος είναι ολόκληρο μνημόνιο και όχι σκέτο από… αντιπολίτευση στην προ-προηγούμενη κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου.
Στο ίδιο χρονικό διάστημα, εξάλλου, το επιλεγόμενο «κόμμα-ΣΥΡΙΖΑ» με άνετη ανακοίνωση της Πολιτικής Γραμματείας του «χαιρετίζει τον επίμονο αγώνα του γαλλικού λαού ενάντια στην κατάργηση των εργασιακών του κατακτήσεων».
Πρόκειται για αντιστικτικά στιγμιότυπα ενός ρεσιτάλ εξαπάτησης, με τους βιρτουόζους σε διαρκή encores της οπερέτας «δεν θέλουμε, πονάμε, διαπραγματευόμαστε». Οι νεοσυντηρητικές μεταρρυθμίσεις στα εργασιακά είναι εν πολλοίς αποφασισμένες από καιρό, υλοποιούνται μνημόνιο με το μνημόνιο και αξιολόγηση με την αξιολόγηση – με μονάχα τα μεγάλα λαϊκά ξεσπάσματα να μπαίνουν σφήνα και να ανατρέπουν τους σχεδιασμούς. Συνδέονται μεν με την επόμενη αξιολόγηση και την εκταμίευση της δόσης των 2,5 δισ. στην αποικία Ελλάδα, αλλά αφορούν την πανευρωπαϊκής διάστασης «επιχείρηση βέλτιστες πρακτικές και αύξηση της ανταγωνιστικότητας», με τη χώρα μας ήδη από τα προηγούμενα μνημόνια σε ρήτρα «συγκρίσιμης ευθυγράμμισης» με τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Ροζ γραμμές
Οι μεγάλες αλλαγές στην «Ε.Ε. των λαών» αφορούν το αναποδογύρισμα της λογικής ρύθμισης της αγοράς εργασίας, με τη θεσμοθέτηση ελευθεριών και προστασιών μονόπλευρα για τις μεγάλες επιχειρήσεις, σε πλήρη αντικατάσταση του όποιου εναπομείναντος υποστηρικτικού περιβάλλοντος για τους μισθωτούς και τους μικρομεσαίους, δηλαδή των όποιων κανόνων γύρω από το σύστημα αμοιβών και τον τρόπο εργασίας. Η γκάμα εργαζομένων τους οποίους θα καλύπτουν οι συλλογικές συμβάσεις, καθώς και τι και με ποιον τρόπο αυτές πραγματικά ρυθμίζουν, θα καθορίζονται πλέον και από καινούργιες συνθήκες: τις επιχειρηματικές συνθήκες – τις ανάγκες εταιρικής αναδιοργάνωσης, τη ρευστότητα, τις περιπτώσεις αυξημένης δραστηριότητας. Η αναδιοργάνωση των συνδικαλιστικών πραγμάτων (διαδικασιών, αγώνων, εκπροσωπήσεων) είναι επιβεβλημένο να ακολουθεί την κεντρική αυτή πορεία.
Κανένα από αυτά δεν αλλάζει με τους διεθνείς «εγγυητές/εργατοπροστάτες» που κομίζει η κυβέρνηση στην κοινή γνώμη. Ούτε βέβαια, με τα κροκοδείλια δάκρυα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που περιμένει να ψοφήσει τ’ άλογο μαζί με τον καβαλάρη, για να ιππεύσει αυτή το επόμενο μνημόνιο και να καλπάσει με κολλαριστό ημίψηλο αντί για τα φαρδιά σομπρέρο που γέρνουν «αριστερά».
Αφού, λοιπόν, το επίπεδο μισθών θα αξιολογείται συνεχώς προς τα κάτω και οι σχετικές πιέσεις θα είναι ασφυκτικές, οι φλυαρίες για κόκκινες γραμμές συνιστούν απαραίτητο μαξιλάρι ανάμεσα σε οπίσθια και καρέκλες. Το τελευταίο, άλλωστε, δεν αφορά μόνο την κυβέρνηση, τους βουλευτές των ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ και Οικολόγων Πράσινων, αλλά και τον κατεστημένο συνδικαλισμό.
Κατεστημένοι και απαξιωμένοι
Ο Παναγόπουλος της ΓΣΕΕ πρόκανε το ταξιδάκι του στη Γενεύη για να συναντήσει την ILO και να υπενθυμίσει με διεθνιστική αίγλη ότι οι συστάσεις της για τα εργασιακά και τα συνταξιοδοτικά θέματα συστηματικά αγνοούνται από την κυβέρνηση και τους δανειστές… Εξαιρετική παρέμβαση, τα πλήθη συνεγέρθηκαν… Όπως και στο άκουσμα της δήλωσής του για «διάφορα επικοινωνιακά τεχνάσματα, με τα οποία η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει ότι τα εργασιακά αφορούν στα λεγόμενα συνδικαλιστικά προνόμια»… Μια ματιά στην κατάσταση των σωματείων μετά από χρόνια αντιλήψεων και πρακτικών των λογής Παναγοπουλαίων, οριζόντια από τα δεξιά ώς τα αριστερά της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας και κάθετα από τα τριτοβάθμια, στα δευτεροβάθμια και στα πρωτοβάθμια συστήματα, αρκεί για να αναρωτηθούμε: τι ακριβώς να υπερασπιστεί ο κόσμος της εργασίας όσον αφορά τον συνδικαλιστικό νόμο, όσο τον ταυτίζει με τον κυρίαρχο συνδικαλιστικό κόσμο, όπως τον έχει μάθει μέσα απ’ την καθημερινότητά του κι όχι απ’ το τι λέει γι’ αυτόν η κυβέρνηση;
Μετά και τις κινητοποιήσεις-φιάσκο του Μάη δια των οποίων οι παρατάξεις έβγαλαν φασαριόζικα στη γύρα την αγωνιστική πραμάτεια τους χωρίς να ενοχλήσουν το μνημονιακό καθεστώς, όλως τυχαίως δε τις μέρες ακριβώς πριν τις εκλογές για τα Εργατικά Κέντρα, η απαξίωση του συνδικαλισμού έχει βαθύνει κι άλλο. Και, το πιο σημαντικό, πολύς κόσμος δεν περιμένει κανέναν πολιτικάντη του ΣΥΡΙΖΑ ή της Ν.Δ. για να βγάλει συμπεράσματα: τους έχει βγάλει κι αυτούς ακτινογραφία, όπως και τους εργατοπατέρες, και τους περιμένει όλους μαζί στη γωνία. Αυτός ο κόσμος σε τούτη τη φάση δεν μιλάει πολύ, δεν συμμετέχει πολύ στα στημένα, «παρακάμπτει την πολιτική διαδικασία» εντός και εκτός συνδικάτων. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα περιμένει 99 χρόνια…
Ποιο συνδικαλιστικό κίνημα;
Ένα ερώτημα, που αυθόρμητα προκύπτει, είναι ποιο συνδικαλιστικό κίνημα θα αναμετρηθεί με την ανατροπή των εργασιακών – και εννοούμε στην Ελλάδα σήμερα και αύριο. Δεν έχουμε έτοιμη την απάντηση, υποψιαζόμαστε όμως πως έρχεται μέσω Γαλλίας: Η Γαλλία δεν τα έχει χάσει όλα. Αδιαφορούμε για «ταξικιστικές» κριτικές στη φράση που μόλις χρησιμοποιήσαμε και συνεχίζουμε με νέα λαϊκιστικά μαργαριτάρια: ο κόσμος στη Γαλλία ξεσηκώνεται, επειδή νιώθει ότι έχει να υπερασπιστεί κάτι, η νεολαία βλέπει τις κόκκινες γραμμές του Ολάντ χαραγμένες με το αφαιμαγμένο μέλλον της και αντιστέκεται με ικμάδα, φαντασία, πείσμα. Στην Ελλάδα υπάρχει ένας κόσμος που ηττήθηκε στον πολύ μεγάλο πρώτο γύρο, νιώθει αηδιασμένος από όλες τις μπάντες, από δεξιά ώς αριστερά, κουρασμένος, απογοητευμένος και μαζί θυμωμένος αλλά και πιο έμπειρος. Και θέτει ερωτήματα. Για ορισμένους αυτό είναι παραίτηση, η απάντηση είναι να δει ο κόσμος το φως το αληθινό στο οποίο είναι οι ίδιοι λουσμένοι και να σημάνει «γενικός ξεσηκωμός εδώ και τώρα». Ξεχνούν ότι ο κόσμος είναι έτσι, γιατί -πέρα απ’ τα φτηνά μελοδραματικά περί «προδοτών»- έχει πάρει χαμπάρι ότι ζει σε χώρα διαλυμένη, καταξεσκισμένη, με όλες τις κυβερνήσεις της να δίνουν γη και ύδωρ, πλέον κυριολεκτικά εις στον αιώνα…
Τα εργασιακά δικαιώματα μοιάζουν ψιλολόι στο σκηνικό αυτό και με αυτή την κατάσταση πνευμάτων. Είναι τραγικό, αλλά οι τραγωδίες δεν λύνονται με πολιτοφυλακές επαναστατικού ψεκασμού των ζιζανίων. Η πλοκή χρειάζεται να εξελιχθεί, οι αντιθέσεις της να κορυφωθούν και όλες οι προοδευτικές δυνάμεις του τόπου να είναι έτοιμες για την επόμενη από μηχανής επέμβαση του λαϊκού παράγοντα. Το συνδικαλιστικό κίνημα μπορεί να ανακάμψει και να αναμετρηθεί με την επίθεση εναντίον του, συνδέοντας τη μοίρα του κόσμου της εργασίας με τη μοίρα της χώρας – όχι στα λόγια, αλλά με πράξεις, με ειλικρινείς συμβολές, με συνεισφορά στην οικοδόμηση ενός πλατιού πολιτικού κινήματος για τη συνολική αλλαγή στη χώρα και την κοινωνία. Για να συμβεί αυτό, χρειάζεται να αρχίσουν οι επίπονες διαδικασίες ξεφορτώματος της σκαρταδούρας του. Έτσι, θα προλάβει ίσως να συναντηθεί με την επόμενη επανείσοδο του λαϊκού παράγοντα στο προσκήνιο. Διαφορετικά, όπως είναι σήμερα, μοιάζει ανέκδοτο το ότι θέλει να την προκαλέσει κι από πάνω…
Υ.Γ.: Μοιάζει περιττό, αλλά ας σημειώσουμε ότι το σύνθημα «Παντού, για όλους, για σήμερα και αύριο» θυμίζει τόσο έντονα προλετκούλτ, που σού ’ρχεται να ξεράσεις τον Μαγιακόβσκη. Κι αυτό το άσχημο σύμπτωμα, ζητά θεραπείες απαιτητικές.
