Δεν είναι απλά η κόπωση απ’ την καραντίνα διαρκείας. Δεν είναι που συνηθίζουμε τους δεκάδες θανάτους κάθε μέρα. Δεν είναι μόνο η φτωχοποίηση που μετατρέπεται σε δεύτερη πανδημία. Δεν είναι η αντίδραση στην πρωθυπουργική ασυλία για την Ικαρία, τις βόλτες στην Πάρνηθα και για τόσα άλλα. Όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας δυσφορεί πια με την κρατική διαχείριση της πανδημίας στο σύνολο της. Η οργή, η δυσπιστία και η αβεβαιότητα για το μέλλον κυριαρχούν σαν συναισθήματα μέσα στην κοινωνία.
Η κυβερνητική ανικανότητα και επικινδυνότητα γίνονται φανερές σε κάθε απόφαση. Απ’ την αρχή της πανδημίας επέλεξε να ονομάσει «σχέδιο διαχείρισης» την αντιγραφή μέτρων και πρωτοκόλλων που εφαρμόζονται στη Γαλλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς να ρίξει χρήμα για τη θωράκιση του συστήματος υγείας και για την στήριξη της οικονομίας. Επέλεξε μια πολιτική κερδίσματος πολιτικού χρόνου που στοίχισε και συνεχίζει να στοιχίζει ζωές, με μοναδικό ορίζοντα την αναμονή του πολυπόθητου εμβολίου. Με τον τρόπο αυτό κατέστησε τη χώρα έρμαιο της επιθυμίας των φαρμακοβιομηχανιών για κέρδος αλλά και της ανικανότητας της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας. Αυτό που έμενε στο τέλος ως μοναδική κυβερνητική στρατηγική, ήταν το κέλυφος των λοκντάουν-ακορντεόν, της κοινωνικής αποστασιοποίησης και ο πειθαναγκασμός της κοινωνίας σε παράλογες αποφάσεις. Πάντα για το καλό της.
Μοναδική κυβερνητική στρατηγική, τα λοκντάουν-ακορντεόν και ο πειθαναγκασμός της κοινωνίας σε παράλογες αποφάσεις. Την ίδια στιγμή δεν τίθεται καν στο δημόσιο διάλογο η μοίρα άλλων τομέων της κοινωνικής δραστηριότητας, όπως η εκπαίδευση και ο πολιτισμός
Εν μέσω μιας επικοινωνιακής φασαρίας που διαμορφώνει την επιδημιολογική εικόνα κατά το δοκούν, που χειραγωγεί τον αριθμό τον κρουσμάτων παίζοντας με τον αριθμό των τεστ, ανάλογα με τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς και πάντα πολύ επιστημονικά. Επέβαλαν για καιρό στο δημόσιο διάλογο ως βασικό θέμα τον συνωστισμό σε πάρκα και πλατείες, τη διατήρηση κάποιων στοιχείων κοινωνικής συναναστροφής, λες και θα μπορούσε κανείς να επιβιώσει, μετά από τόσους μήνες λοκντάουν, κλεισμένος στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού του, μπροστά στην οθόνη της τηλεργασίας ή βγαίνοντας μόνο για δουλειά και σουπερ-μάρκετ.
«Υπομονή» μας λένε, και θα υπάρξει χαλάρωση των μέτρων και επιστροφή σε μια μερική κανονικότητα. Και όταν λένε μερική κανονικότητα η συζήτηση εξαντλείται στην με κάποιο τρόπο μισολειτουργία των καταστημάτων λιανικού εμπορίου, έστω για να φανεί η εικόνα της κίνησης της αγοράς. Και βέβαια, όσο πλησιάζει το καλοκαίρι, αρχίζει πάλι η συζήτηση για το άνοιγμα του τουρισμού, με ή χωρίς πιστοποιητικό υγείας. Όμως η εικόνα απ’ την αγορά δείχνει ότι πολλά απ’ τα μαγαζιά δε θα καταφέρουν να ξανανοίξουν, ειδικά στο χώρο της εστίασης ή του λιανεμπορίου, ενώ το άνοιξε-κλείσε του τελευταίου εξαμήνου κάνει πιο δύσκολη την κατάστασή τους. Την ίδια στιγμή δεν τίθεται καν στο δημόσιο διάλογο η μοίρα άλλων τομέων της κοινωνικής δραστηριότητας. Η εκπαίδευση, με τις τεράστιες γνωστικές και ψυχοκοινωνικές μαύρες τρύπες που θα αφήσει η τηλεκπαίδευση σε μια ολόκληρη γενιά, ο πολιτισμός που κλείνει ένα χρόνο σε καραντίνα, η αποσάθρωση του παραγωγικού ιστού που θα επιταχυνθεί με τη φτωχοποίηση που θα φανεί πιο καθαρά το επόμενο διάστημα.
Για όλα τα παραπάνω, υπήρξε εδώ και ένα χρόνο η ένοχη σιωπή σύσσωμου του πολιτικού συστήματος, που αποδέχθηκε ως μονόδρομο μια τέτοιου τύπου διαχείριση. Με την αντιπολίτευση ανίκανη να αρθρώσει λόγο που να αντιπαρατίθεται επί της ουσίας στα παράλογα μέτρα που επέβαλαν οι κυβερνώντες στο όνομα της επιστήμης και του ορθολογισμού. Εγκλωβισμένος όλος ο πολιτικός κόσμος σε μια επικοινωνιακού τύπου πολιτική, εξαντλεί την αντιπαράθεση σε δευτερεύουσες κοκορομαχίες, χωρίς ουσιαστική εναλλακτική πρόταση για τα βασικά, ικανή να δώσει απαντήσεις στις αγωνίες και διέξοδο στη δυσφορία της κοινωνίας. Η επιβολή της κυβερνητικής πολιτικής είχε σαν προαπαιτούμενο την απουσία οποιασδήποτε πολιτικής και κοινωνικής αντιπολίτευσης.
Να τελειώνουμε με τα αναποτελεσματικά λοκντάουν
Σχεδόν ένα χρόνο σε καραντίνα, με ένα μικρό διάλειμμα το καλοκαίρι προς ευχαρίστηση των tour operator. Με τα μέτρα περιστολής του δημόσιου χώρου να αποτυγχάνουν να περιορίσουν τον ιό, την ίδια στιγμή που αφήνουν πίσω τους κοινωνικά ερείπια. Τι απαντά η κυβέρνηση που εισηγήθηκε τα λοκντάουν -πάντα με βάση τις συμβουλές των ειδικών- γι’ αυτή την αποτυχία; Τα μέτρα δεν πέτυχαν γιατί δεν ήταν αρκούντως αυστηρά, λένε. Και το σιωπητήριο των 9 γίνεται σιωπητήριο των 6, το click away γίνεται click inside ή παραδώστε τα κλειδιά, μαζί και περισσότεροι αστυνομικοί στους δρόμους να κόβουν 300άρια στους παραβάτες. Και όταν και πάλι τα αποτελέσματα δεν επιβεβαιώνουν τις αιτιάσεις τους, τότε -πάντα επιστημονικά- φταίει ο κόσμος, που δεν εφάρμοσε πιστά τις συμβουλές των ειδικών, που έδειξε επιπολαιότητα και όχι ατομική ευθύνη. Κι ας έχουμε ένα απ’ τα πιο αυστηρά και μακρά σε διάρκεια λοκντάουν, με τις μετρήσεις κινητικότητας σε διάφορους τομείς να αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Κι ας έφτασαν στο σημείο οι διάφοροι τηλε-λοιμωξιολόγοι, κατά την πρόσφατη κακοκαιρία, να μας ψέγουν, πλέον όχι γιατί κυκλοφορούμε στα πάρκα, αλλά γιατί κλεινόμαστε στο σπίτι μας, και ευνοείται με τον τρόπο αυτό η ενδοοικογενειακή μετάδοση του ιού.
Τα παραπάνω, συνοδευόμενα πάντα από επιθέσεις στους «ανεύθυνους, ψεκασμένους και αρνητές πολίτες», για να κρυφτούν ακριβώς οι τεράστιες κυβερνητικές ευθύνες. Ένα χρόνο μετά, η πανδημία δεν είναι ο «αόρατος εχθρός» του πρώτου διαστήματος. Η μελέτη του τρόπου με τον οποίο πλήττει τα άτομα και τις κοινωνίες, μας δίνει εργαλεία αντιμετώπισής της. Ένα χρόνο τώρα θα μπορούσαν να έχουν γίνει πολλά για να θωρακιστεί η κοινωνία, ενώ ακόμη και τώρα μπορεί να υπάρξει έξοδος από το φαύλο κύκλο των λοκντάουν-ακορντεόν.
Δεν είναι μονόδρομος ο εγκλεισμός διαρκείας της μισής κοινωνίας και με την άλλη μισή να δουλεύει εκτεθειμένη. Θα μπορούσαν και μπορούν να γίνουν βήματα για την προστασία των ευάλωτων ομάδων, τη θωράκιση χώρων, την πραγματική ιχνηλάτηση, με μαζική διεξαγωγή τεστ, με σκοπό το γεωγραφικό περιορισμό και με στοχευμένα μέτρα, στον αντίποδα των οριζόντιων αποφάσεων
Κονδύλια που δίνονται για την αστυνόμευση και την πειθάρχηση των κοινωνιών θα μπορούσαν να έχουν διοχετευθεί στην υποστύλωση του συστήματος υγείας, με μαζικές προσλήψεις και επαναλειτουργία δομών υγείας που έκλεισαν τα προηγούμενα χρόνια. Δεν είναι δυνατόν η πρωτοβάθμια υγεία να συνεχίζει να απαξιώνεται αφήνοντας την κοινωνία γυμνή απέναντι τόσο στον κορονοϊό όσο και στις άλλες ασθένειες. Δεν είναι δυνατόν οι ΜΕΘ να φτάνουν στα όρια της αντοχής τους, άλλες φορές στα 600, άλλες στα 400, άλλες στα 300 κρούσματα που διασωληνώνονται. Θα μπορούσε να έχει προβλεφθεί η πρόσβαση σε θεραπείες και εμβόλια που θα απέτρεπαν τη σημερινή ομηρία της χώρας μας από τις αποτυχημένες ή ύποπτες συμβάσεις της Ε.Ε με τις μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες.
Δεν είναι μονόδρομος ο εγκλεισμός διαρκείας της μισής κοινωνίας και με την άλλη μισή να δουλεύει εκτεθειμένη. Θα μπορούσαν και μπορούν να γίνουν βήματα για την προστασία των ευάλωτων ομάδων, τη θωράκιση χώρων που ευνοούν την υπερμετάδοση, την πραγματική χαρτογράφηση και ιχνηλάτηση, με μαζική διεξαγωγή τεστ, με σκοπό το γεωγραφικό περιορισμό και με στοχευμένα μέτρα, στον αντίποδα των οριζόντιων αποφάσεων. Θα μπορούσαν να ενισχυθούν σε πόρους και εργαλεία μια σειρά άλλοι τομείς της κοινωνικής ζωής προσαρμοζόμενοι και στην ανάγκη προστασίας της υγείας. Πρέπει να αρθεί η ασφυξία της κοινωνίας. Ποια επιδημιολογικά κριτήρια επιβάλλουν περιορισμούς σε πάρκα και εξωτερικούς χώρους; Ποια επιδημιολογικά κριτήρια εμποδίζουν να λειτουργήσουν Λύκεια και ΑΕΙ, αν όχι η άρνηση της κυβέρνησης να ρίξει χρήματα ώστε να μη στοιβάζονται δεκάδες άνθρωποι σε αίθουσες και εργαστήρια; Μια τέτοια πολιτική θα ανέτρεπε τη σημερινή ερήμωση που βλάπτει σοβαρά, υγεία, κοινωνία και οικονομία, ευνοώντας μονάχα την προσαρμογή σε ένα δυστοπικό μοντέλο ζωής.
«Όχι μπίζνες με την πανδημία»
11 Μαρτίου, παγκόσμια ημέρα δράσης ενάντια στη Big Farma
Με κεντρικό σύνθημα «Όχι μπίζνες με την Πανδημία», πολίτες και συλλογικότητες από όλη την Ευρώπη δηλώνουν πως αρνούνται να αφήσουν την υγεία στα χέρια των μεγάλων φαρμακοβιομηχανιών, όταν ο πλανήτης βρίσκεται όμηρος της Big Farma που ελέγχει την παραγωγή, τις τιμές και τη διανομή των εμβολίων.
Στην ανακοίνωσή τους αναφέρουν μεταξύ άλλων: «Ένας χρόνος πανδημίας. Πέρασε σαν αστραπή μα μοιάζει να κράτησε έναν αιώνα. Στην αρχή μας είπαν πως θα περάσει σύντομα, αρκεί να κάνουμε λίγη υπομονή, αναστέλλοντας τις ζωές μας. Μας ζήτησαν να θυσιάσουμε τον εαυτό μας μπροστά στην απομόνωση και τη μοναξιά, την αγωνία για το μέλλον, τις πολλές υλικές δυσκολίες που είχαμε να αντιμετωπίσουμε μόνοι μας. Ωστόσο, παρά τις προσπάθειές μας, ο Covid-19 συνεχίζει να εξαπλώνεται σαν πυρκαγιά και τα τελευταία νέα σχετικά με τις νέες μεταλλάξεις του, μας αναγκάζουν να αναβάλουμε το ραντεβού με το τέλος της πανδημίας.
Ο λόγος είναι απλός: είμαστε όλοι τόσο στενά συνδεδεμένοι που δεν είναι δυνατή η ατομική έξοδος από αυτόν τον εφιάλτη».
Ενώ συνεχίζουν συνοψίζοντας τις βασικές διεκδικήσεις της καμπάνιας:
Υγεία για όλες και όλους. Η εξουσία απόφασης για το ποιος έχει πρόσβαση ή όχι στη θεραπεία και τα εμβόλια, και σε ποια τιμή, δεν μπορεί να αφεθεί στα χέρια των ιδιωτικών, πολυεθνικών επιχειρήσεων.
Διαφάνεια και πληροφόρηση. Τα δεδομένα του κόστους παραγωγής, τα δημόσια κονδύλια που επενδύθηκαν, οι συμβάσεις μεταξύ δημόσιων θεσμών και της Big Farma πρέπει να γίνουν δημόσια προσβάσιμα.
Κοινωνικός έλεγχος. Απ’ την στιγμή που τα εμβόλια παράχθηκαν, χάρη στην έρευνα που χρηματοδοτήθηκε από τους φόρους των πολιτών, ο έλεγχος αυτών των τεχνολογιών πρέπει να παραμείνει στα χέρια των πολιτών.
Όχι μπίζνες με την πανδημία. Ο κορωνοϊός είναι μια συλλογική απειλή η οποία απαιτεί μια απάντηση βασισμένη στην αλληλεγγύη και όχι στην επιθυμία για κέρδος κάποιων εταιριών.
Και καταλήγουν ορίζοντας την 11η Μαρτίου, τη μέρα που ο ΠΟΥ, ένα χρόνο πριν, περιέγραψε την παγκόσμια κατάσταση ως Πανδημία, ως μέρα πολύμορφων συλλογικών δράσεων. Γιατί η υγεία δεν μπορεί να ιδιωτικοποιείται ή να μετατρέπεται σε χρηματιστικό ζήτημα. Οι ζωές μας μετράνε περισσότερο από τους ισολογισμούς της Big Farma.
