Γίνεται όλο και πιο σαφές ότι αναμοχλεύονται καταστάσεις (Σαμαράς, Τσίπρας οι πιο συζητούμενοι αλλά και άλλοι πιθανοί συνδυασμοί) και προωθούνται «λύσεις» από διάφορες πλευρές και κέντρα – ολιγαρχικά, μιντιακά αλλά και από τις γνωστές πρεσβείες για την «επόμενη μέρα». Το σήμα φαίνεται να έχει δοθεί ότι η περίοδος Μητσοτάκη πρέπει να τελειώσει. Επιπλέον, οι εγχώριες εξελίξεις εγγράφονται μέσα σε μια ιδιαίτερα ταραγμένη και συγκρουσιακή διεθνή κατάσταση που καταγράφει σημαντικές τάσεις μετατοπίσεων των διεθνών συσχετισμών δυνάμεων πιέζοντας τη Δύση. Η προώθηση μεγάλης κλίμακας αναδασμών στην περιοχή μας είναι στην ημερήσια διάταξη, σε άμεση σύνδεση με τις εξελίξεις στη Μ. Ανατολή και σε πιο έμμεση με το ουκρανικό, και την κρισιακή κατάσταση στον ευρωπαϊκό χώρο.
Κυοφορούνται εξελίξεις. Με θολή κατεύθυνση και χωρίς δυναμική
Η ΔΕΘ ως συνήθως έδωσε τον τόνο και κάποια πρώτα μηνύματα για όσα ψήνονται.
- Ίσως η εντυπωσιακότερη εξέλιξη υπήρξε η ανοιχτή, πολιτική εμφάνιση Μαρινάκη. Η προβολή της γενικευμένης κόντρας του με την κυβέρνηση Μητσοτάκη σε πολλαπλά μέτωπα. Από την καταδίκη των ανισοτήτων της οικονομικής του πολιτικής (!), και την κριτική των επιλογών του στο Ουκρανικό μέχρι την καταγγελία της διαφθοράς, της συγκάλυψης και των αντιδημοκρατικών του μεθοδεύσεων (!). Παράλληλα η πλευρά Μαρινάκη δείχνει για την ώρα να φουσκώνει τα πανιά Τσίπρα. Στις σχετικές αναδομητικές εργασίες στο χώρο της κεντροαριστεράς-αριστεράς δείχνουν να παρεμβαίνουν και άλλες ολιγαρχικές πλευρές με την εξαγορά της ΕφΣυν και με άλλες κινήσεις.
- Ο Μητσοτάκης προσπάθησε να δώσει τα δικά του μηνύματα στη ΔΕΘ. Το μέχρι κορεσμού διαφημισμένο (ήδη από τα μέσα Αυγούστου) από την ΕΡΤ και τα φιλικά του ΜΜΕ, πακέτο παροχών έδειξε αδύναμο να πείσει ευρύτερα στρώματα και περισσότερο προσανατολισμένο στην εξασφάλιση της συναίνεσης των πελατειακών δικτύων που έχει συγκροτήσει το καθεστώς του. Οι κινήσεις του είναι αμυντικές, δείχνουν προετοιμασία για εκλογές, άγχος για το τι θα φέρει μαζί της η νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ και για τις κλειστές πόρτες που συναντά στη διοίκηση Τραμπ. Δίνουν επίσης μηνύματα προχωρημένων συνεννοήσεων φαλκίδευσης της εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο και την Α. Μεσόγειο. Επιπλέον, βασικό μοτίβο της πολιτικής Μητσοτάκη είναι μια διπλή κίνηση επιθετικότητας απέναντι στην κοινωνία: 1) Θρασύτατη κάλυψη των εγκληματικών πράξεων του καθεστώτος του και της άμεσης σύμφυσής του με το οργανωμένο βαρύ έγκλημα. Πάντως τα απανωτά σκάνδαλα που βγαίνουν στη φόρα είναι ισχυρή ένδειξη κυοφορούμενης πολιτικής κρίσης. Από την άλλη μεριά, ο τρόπος που τα συγκαλύπτει (και τα όριά του) δείχνουν ότι αν και σοβαρά στριμωγμένος διαθέτει υπολογίσιμες οχυρώσεις άμυνας. 2) Μια ολόκληρη, συστηματική πολιτική με μέτωπα αυταρχικότητας, κινείται για την επιβολή ενός «μεταδημοκρατικού» ειδικού καθεστώτος αναξιοπρέπειας και ανελευθερίας. Αυτή η «συνεισφορά» του και οι χειρισμοί του απέναντι στη νεολαία και την παιδεία ιδιαίτερα, είναι σημαντικό ζήτημα προς αντιμετώπιση.
- Ο Τσίπρας επίσης έκανε εμφάνιση στη ΔΕΘ – στο ίδιο συνέδριο του Economist που εμφανίστηκε και ο Μαρινάκης. Η δυναμική Τσίπρα βέβαια είναι εξ αρχής υπονομευμένη. Η στάμπα του αναξιόπιστου και του πρόθυμου για «καινοτόμες λύσεις» μειοδοσίας τον ακολουθεί. Η ομιλία του, παρά τη διαφήμισή της, κινήθηκε στα ρηχά, επιβεβαιώνοντας διανοητική τεμπελιά και την επιφανειακότητα που τον χαρακτηρίζει. Όμως αξίζει να μην προσπεραστούν εύκολα κάποια στοιχεία της, ειδικά μέσα στις σημερινές χαμηλωμένες κοινωνικές προσδοκίες. Πρώτα απ’ όλα επιχειρείται (από τον ίδιο και τα κέντρα που τον αβαντάρουν – ολιγάρχες, πρεσβείες) μια «επανέκδοσή» του σε εύπεπτη (πολυσυλλεκτική;) συσκευασία «Δημοκρατικού Κόμματος» (των ΗΠΑ πρωτίστως και των ιταλικών και άλλων ευρωπαϊκών του μεταφυτεύσεων δευτερευόντως). Επιπλέον στα γεωπολιτικά – εθνικά δηλώνει πάντοτε χρήσιμος για νέες «Πρέσπες». Ως προς αυτό το τελευταίο δεν πρέπει να παραβλεφθεί η πολυετής, αποδιοργανωτική προετοιμασία αριστερών ακροατηρίων – ενός κόσμου που μπορεί (και πολύ σωστά) να αντιδρά στην ισραηλινή γενοκτονία αλλά είναι υπερβολικά «τυφλωμένος» απέναντι στα όσα μεθοδεύονται σε Κύπρο, Α. Μεσόγειο και Αιγαίο. Τέλος ως προς «το άλλο υπόδειγμα ανάπτυξης», οι προτάσεις του εξαντλούνται στη διάθεσή του να βρει ισορροπίες πάνω στο κύμα των διαφαινόμενων ολιγαρχικών αναδασμών. Αν και δείχνει κάπως κολλημένος στις «πράσινες» αναδιαρθρώσεις. Ο Τσίπρας να σύρει το κάρο της επόμενης μέρας φαίνεται απίθανο, όμως το να μας προκύψει υπό όρους εταίρος (ίσως και ως δίδυμο με τον ΓΑΠ) κυβερνητικών σχημάτων ειδικού σκοπού για τη διεκπεραίωση δύσκολων μειοδοτικών αποστολών είναι ένας κίνδυνος που δεν θα έπρεπε να υποτιμηθεί.
Ομοφωνία στο σχήμα 3+1 – Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ + ΗΠΑ
Οι εξελίξεις στα θερμά γεωπολιτικά ζητήματα θα κρίνουν πολλά. Η διεθνής κατάσταση είναι τέτοια που το άγχος των εγχώριων ελίτ είναι μεγάλο μπροστά στο ενδεχόμενο να επιβληθούν λύσεις-μοιράσματα στην περιοχή που πολιτικά δεν θα είναι εύκολη η εσωτερική διαχείρισή τους. Οι ροπές Τραμπ προς εντυπωσιακές πρωτοβουλίες κλεισίματος δυσεπίλυτων διεθνών «γόρδιων δεσμών» (και ακόμη περισσότερο η ανάγκη του για «εύκολες επιτυχίες» μπροστά στα αδιέξοδα πρόσφατων τέτοιων κινήσεών του) δημιουργούν ανησυχίες ειδικότερα για το Αιγαίο (με τυχόν αιφνιδιασμούς Τραμπ για επιβολή χωρισμού του με συνοπτικές διαδικασίες στη μέση «υπό την αιγίδα του» κ.ο.κ.) Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, η«ομπρέλα» Ισραήλ προς αντιστάθμιση της τουρκικής απειλής είναι το σχήμα που προβάλλουν, τόσο η κυβέρνηση όσο και κύκλοι που κριτικάρουν την ενδοτικότητά της και τις πόρτες που αφήνει ανοιχτές. Το περιβάλλον Σαμαρά, οι «91», στρατιωτικοί και διπλωμάτες με γνώση των ενδότερων διεργασιών κ.ά. Η αντιπολίτευση κι αυτή είναι ομοφρονούσα και επιπλέον «διακεκριμένης» ανυπαρξίας. Πάντως η κυβερνητική ετοιμότητα για διευθετήσεις με την Τουρκία, φαλκιδευτικές για την υπόσταση της χώρας και οι προωθημένες (τουλάχιστον) σχετικές μυστικές συνεννοήσεις με την τουρκική πλευρά που αποκαλύπτονται χωρίς διάψευση, δείχνουν την προσχηματικότητα των προβαλλόμενων λόγων σχετικά με την πρόσδεση στο σιωνιστικό κράτος.
Συνοπτικά: Επιπλέον της ασφυκτικής εξάρτησης από τις ΗΠΑ, προωθείται μια διπλή δορυφοροποίηση της Ελλάδας από την Τουρκία και το Ισραήλ. Με τις συνακόλουθες «ιδεολογίες υποτέλειας» και το ρόλο που ασκούν στο λαϊκό φρόνημα, επιβαρύνεται σημαντικά η δυνατότητα προβολής μιας πολιτικής αυτονομίας της χώρας – απαραίτητης συνθήκης για την αντιμετώπιση των υπαρξιακών απειλών που πλησιάζουν επικίνδυνα.
Ο παράγοντας «Τέμπη»
Δυνατότητες, δεσμά και παγιδεύσεις
Το εσπευσμένο κάλεσμα της Μ. Καρυστιανού για συγκεντρώσεις «απέναντι» στην ομιλία Μητσοτάκη στη ΔΕΘ ήρθε να προστεθεί σαν συνιστώσα στη διαμόρφωση των πολιτικών εξελίξεων. Η ανταπόκριση του κόσμου, με σημαντική παρουσία σε σαράντα πόλεις και με αρκετές βαρύνουσες παρεμβάσεις από μέρους των συγγενών των θυμάτων, υπήρξε υπολογίσιμη. Απέχοντας πάντως πολύ (όπως ήταν αναμενόμενο) από τα μεγέθη του Φλεβάρη. Οι αντιδράσεις που ακολούθησαν από διάφορες πλευρές, υπήρξαν με τον τρόπο τους δηλωτικές του ειδικού βάρους του παράγοντα «Τέμπη». Από τη μια η ενόχληση της πλευράς ΚΚΕ. Οι τοποθετήσεις των Γ. Μαργαρίτη και Γ. Ρούση περί «οσμής φασισμού» (η διαχρονική μανιέρα σπίλωσης όποιας κίνησης «δεν ελέγχει το κόμμα») δείχνουν όλα τα εχθρικά ανακλαστικά του χώρου απέναντι στις εμφανίσεις των ακηδεμόνευτων διαθέσεων του λαϊκού παράγοντα. Ακόμη περισσότερο όταν προκύπτουν και διαρροές ψήφων σε «προεκλογική περίοδο». Από άλλο δρόμο το πολιτικό σχόλιο του Στ. Λυγερού δίνει δημόσια μορφή στην πολιτική πίεση προς την Μ. Καρυστιανού να ενταχθεί-συμπράξει σ’ ένα εγχείρημα Σαμαρά (ή και σε ποιος ξέρει ποια άλλα πολιτικά σχέδια μπορεί να ετοιμάζονται). Πρόσφατη δημοσκόπηση που με αρκετά πονηρό τρόπο θέτει το ερώτημα τι θα έπιανε ένα κόμμα Καρυστιανού, Τσίπρα ή Σαμαρά (25%, 13% και 9% τα αντίστοιχα ποσοστά) αξιοποιείται και αυτή δεόντως μέσα στην ευρύτερη πολιτική κοπτοραπτική.
Το κρίσιμο ζήτημα γίνεται όλο και φανερότερο ότι βρίσκεται αλλού. Το ρεύμα-ρήγμα των «Τεμπών» συνεχίζει να αποτυπώνει ευρύτατες κοινωνικές διαθέσεις και αξιώσεις και την υποβόσκουσα δυσφορία απέναντι στην κυβέρνηση αλλά και στο πολιτικό σύστημα συνολικά. Ο χρόνος που έχει κυλήσει (ακόμη και από τον Φλεβάρη), κάνει με ένταση φανερό ότι απαιτείται βαθιά και ουσιαστική πολιτικοποίηση των «θέλω» της κοινωνίας, ικανή να στηρίξει μια συνολική πολυδιάστατη αλλαγή της πολιτικής ζωής. Την αναγκαία αποδέσμευση από τα ασφυκτικά όρια του παρόντος πολιτικού συστήματος. Η απόδοση δικαιοσύνης (σημείο αφετηρίας του ρεύματος των «Τεμπών») γίνεται αντιληπτό άλλωστε ότι είναι σήμερα δρόμος προκλητικά κλειστός χωρίς μια ριζική αναδιάταξη της πορείας που ακολουθούν τα πράγματα. Το σταυροδρόμι είναι δύσκολο. Οι δυνάμεις που μεθοδεύουν για άλλη μια φορά την ενσωμάτωση, που σπρώχνουν προς το άλεσμα ενός σημαντικού «τρένου» λαϊκών διαθέσεων είναι παρούσες και ενεργητικές. Και δεν υπάρχουν περιθώρια δικαίωσης προσδοκιών μέσω της αναμονής μεσσιανικών λύσεων.
