Τι προβλέπει ο Προϋπολογισμός για τους δύο κρίσιμους τομείς
του Μάριου Διονέλλη
Τη σκληρή μνημονιακή πεπατημένη ακολουθεί ο πρώτος Προϋπολογισμός της «κυβέρνησης της Αριστεράς», δίνοντας ένα ακόμη μήνυμα της πλήρους μετάλλαξης και της υποταγής στις υποδείξεις των δανειστών. Κινούμενος έτη φωτός μακριά από το… πάλαι ποτέ Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, αλλά και με σαφή βήματα πίσω ακόμα και από το «παράλληλο πρόγραμμα» του Σεπτεμβρίου, ο πρώτος Προϋπολογισμός της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ κλειδώνει τη νέα φοροκαταιγίδα που επιβάλλει το 3ο Μνημόνιο και ρίχνει ακόμα μεγαλύτερο μαχαίρι στις κρατικές δαπάνες για το κοινωνικό σύνολο.
Από την πεπατημένη δεν ξεφεύγουν οι κρίσιμοι τομείς της Παιδείας και της Υγείας, αφού τα απόλυτα νούμερα δείχνουν μειώσεις στις κατανομές των αντίστοιχων υπουργείων. Το μόνο που έμεινε για να υπερηφανευτεί η κυβέρνηση είναι ότι οι μειώσεις γίνονται με… χαμηλότερο ρυθμό.
Στην Παιδεία
Ακόμα μια χρονιά με αρνητικό πρόσημο καταγράφει ο Προϋπολογισμός για το υπουργείο Παιδείας. Από τα ήδη πετσοκομμένα περυσινά κονδύλια προγραμματίζεται νέα μείωση. Στο σύνολο των κονδυλίων η διαφορά μεταξύ του 2015 και του 2016 είναι της τάξης των 780 εκατομμυρίων (από 4,352 δισ. το 2015 προβλέπονται για φέτος 4,274). Ανά βαθμίδα εκπαίδευσης προβλέπονται μεγάλες μειώσεις πόρων στην Πρωτοβάθμια και την Ανώτατη Εκπαίδευση (-65 και -67 εκατ. αντίστοιχα) ενώ για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση προβλέπεται οριακή αύξηση (12 εκατ.).
Ειδικά για την Τριτοβάθμια, το κλίμα που διαμορφώνεται είναι αποκαρδιωτικό, με τους πρυτάνεις να διαμαρτύρονται ακόμα και για την αδυναμία στοιχειώδους λειτουργίας των πανεπιστημίων, αν δεχτούν και νέα μείωση στους ήδη πετσοκομμένους Προϋπολογισμούς των πανεπιστημίων. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Πανεπιστημίου Κρήτης (του καλύτερου της Ελλάδας με βάση πρόσφατη κατάταξη) το οποίο λαμβάνει χρήματα που μπορούν μόλις και μετά βίας να καλύψουν τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος… Η χρηματοδότηση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης σε βάθος πενταετίας έχει μειωθεί κατά 75% και με τον νέο Προϋπολογισμό συνεχίζεται η ίδια τακτική.
Ακόμα και εκεί, όμως, που παρουσιάζεται αύξηση των δαπανών, όπως στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, το κλίμα δεν είναι καλύτερο. Όπως λέει στον Δρόμο η πρόεδρος της ΟΛΜΕ, Ελένη Ζωγραφάκη, οι περικοπές των τελευταίων χρόνων έχουν δημιουργήσει μια απογοητευτική εικόνα. «Ασφαλώς είναι θετικό σημάδι πως για τη Δευτεροβάθμια αναστρέφεται κάπως το κλίμα των συνεχών μειώσεων, μα αυτό είναι σταγόνα στον ωκεανό των προβλημάτων. Τεράστιο είναι το πρόβλημα της έλλειψης εκπαιδευτικών το οποίο πλέον έχει γίνει ανελαστικό. Το 2010 είχαμε 110 χιλιάδες καθηγητές (μόνιμους και αναπληρωτές) και φέτος έχουμε 72 χιλιάδες. Τα προηγούμενα χρόνια κλείσανε σχολεία, συγχωνεύθηκαν τμήματα, αυξήθηκε το ωράριο κ.λπ. Τώρα πια δεν μπορεί να γίνει τίποτε άλλο, εκτός αν αποφασίσουν να βάλουν από 35 παιδιά σε κάθε τάξη» λέει η κ. Ζωγραφάκη. «Και πέρυσι μας είπαν για προσλήψεις μόνιμου προσωπικού και δεν έγινε τίποτα. Και φέτος ακούμε την ίδια υπόσχεση. Περιμένουμε…», αναφέρει η ίδια.
Πάντως, παρά τις νέες μειώσεις στον Προϋπολογισμό του υπουργείου Παιδείας, από τον υπουργό Νίκο Φίλη δίνεται συνεχώς μια περίπου «μαγική» εικόνα για τον σχεδιασμό του προσεχούς μέλλοντος. Μεταξύ άλλων, ο υπουργός υπόσχεται ανάπτυξη δομών προσχολικής εκπαίδευσης, δημιουργία και εφαρμογή ενιαίου συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, επέκταση και αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στις μονάδες της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης ή ακόμα και οργανωτική και λειτουργική αναβάθμιση πανεπιστημίων και ΤΕΙ και μια σειρά άλλων παρεμβάσεων, χωρίς όμως να δίνεται απάντηση στο ερώτημα με τι χρήματα θα γίνουν όλα αυτά.
Στην Υγεία
Ελαφρώς αυξημένες, αλλά πολύ μακριά από την κάλυψη των τεράστιων αναγκών είναι οι προβλεπόμενες δαπάνες για τα Νοσοκομεία και την Πρωτοβάθμια Υγεία (ΠΕΔΥ). Στον προϋπολογισμό του υπουργείου εγγράφηκαν περίπου 85 εκατ. ευρώ περισσότερες πιστώσεις προς τις δομές και τους φορείς Υγείας, ενώ μεγάλη «τρύπα» διαφαίνεται στα έσοδα του συστήματος υγείας από τον ΕΟΠΥΥ.
Ωστόσο, ακόμα και γι’ αυτές τις οριακές αυξήσεις στον προϋπολογισμό των νοσοκομείων ο προϋπολογισμός που κατατέθηκε και ψηφίζεται το επόμενο Σάββατο κάνει με μεγάλη σαφήνεια κατανοητό από πού θα προκύψουν. Η τσέπη των συνταξιούχων θα γίνει… ελαφρύτερη κατά 714 εκατ. ευρώ (έναντι 352 εκατ. το 2015) εξαιτίας της αύξησης της εισφοράς περίθαλψης των συνταξιούχων από 4% σε 6%.
Στο σχέδιο του Προϋπολογισμού κάνει την επανεμφάνισή του και το περιβόητο 5ευρω για την είσοδο στο νοσοκομεία, για την κατάργηση του οποίου είχε δώσει μάχη ο ενιαίος ΣΥΡΙΖΑ τόσο στη Βουλή όσο και μέσα στα νοσοκομεία και το υγειονομικό κίνημα. Πάντως, για το συγκεκριμένο θέμα το οικονομικό επιτελείο δίπλα στην πρόταση για επαναφορά του 5ευρου βάζει και το γνωστό «ή άλλου ισοδύναμου μέτρου».
Για τεράστια απόσταση από την κάλυψη των πραγματικών αναγκών της Υγείας κάνει λόγο μιλώντας στον Δρόμο ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας των Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας, Δημήτρης Βαρνάβας: «Πάγιο αίτημά μας παραμένει η αύξηση των δαπανών γα την Υγεία από το 4% στο 6% του ΑΕΠ. Ασφαλώς είμαστε πολύ μακριά από αυτό. Το μόνο θετικό του φετινού Προϋπολογισμού είναι ότι ανακόπηκε η κατρακύλα των προηγούμενων χρόνων ως προς τις δαπάνες για την Υγεία, με το συνολικό ποσό να είναι αυξημένο φέτος συνολικά κατά 300 εκατομμύρια. Ωστόσο, το μεγάλο αγκάθι παραμένει η έλλειψη προσωπικού. Υπάρχουν δεσμεύσεις από το υπουργείο Υγείας που περιμένουμε να τηρηθούν, ωστόσο δεν έχουμε αυταπάτες ότι όλα κινούνται μέσα στο μνημονιακό πλαίσιο» αναφέρει.
Η ΟΕΝΓΕ έχει προκηρύξει 24ωρη απεργία την Τετάρτη, 2 Δεκεμβρίου, με αιτήματα τις προσλήψεις γιατρών και προσωπικού στο ΕΣΥ, την επαρκή χρηματοδότηση του Συστήματος Υγείας και τη θεμελίωση συστήματος Πρωτοβάθμιας Υγείας ενώ χθες Παρασκευή πραγματοποιήθηκε πανελλαδική στάση εργασίας και συνάντηση-παράσταση στο υπουργείο Υγείας.
Σημαντική «οικονομία» σχεδιάζει να κάνει το υπουργείο Υγείας από τη διείσδυση των γενόσημων φαρμάκων και στους ενδονοσοκομειακούς ασθενείς σε ποσοστό 50% το 2015 και έως 60% το Δεκέμβριο του 2016 επί του συνόλου.
Το περιβάλλον που διαμορφώνεται στην Υγεία και την Παιδεία συμπληρώνεται από τη γενικότερη κοινωνική θύελλα που φέρνει ο Προϋπολογισμός. Η αύξηση των φόρων, η πρακτική κατάργηση του ΕΚΑΣ, η συγχώνευση των ασφαλιστικών ταμείων, η επιβάρυνση των αγροτών δημιουργούν ένα εκρηκτικό κλίμα. Μόνιμη επωδός παραμένει η «αναζήτησή ισοδυνάμων» ώστε να μην εφαρμοστούν όλα αυτά, ωστόσο και εκεί τα περιθώρια αρχίζουν να στενεύουν.
