Στο κάδρο της κρίσης και το Φεστιβάλ Αθηνών.
Τη στιγμή που το πολιτικό και κοινωνικό πεδίο κλυδωνίζονται από μιαν απίστευτη ρευστότητα, θα ήταν παράδοξο αν το Φεστιβάλ Αθηνών κι ο φετινός προγραμματισμός του κινούνταν στον αντίποδα του κανόνα. Ματαίως, κατά συνέπεια, οι πολιτιστικοί συντάκτες αλλά και οι φιλότεχνοι του θέρους αγωνιούν για την ποιότητα και την τύχη του, αφού κανείς εκ των «αρμοδίων» (προσώπων ή φορέων) δεν είναι σε θέση ούτε επίσημες απαντήσεις να τους δώσουν, ούτε πολύ περισσότερο να αντιστρέψουν το διαφαινόμενο σκηνικό διάλυσης. Τα ερωτήματα για το ποιες εκδηλώσεις και ποιοι καλλιτέχνες, ποια σχήματα και ποιος προϋπολογισμός, πόσα τα συσσωρευμένα χρέη, και κυρίως σε ποιους ανήκουν οι ευθύνες για την κατάρρευση του θεσμού θα παραμείνουν μετέωρα. Το φεστιβάλ πάντως, έστω κι όπως-όπως θα γίνει, άλλωστε ξεκίνησε ήδη από χθες τη διαδρομή του. Στις προθέσεις αυτού του κειμένου δεν είναι να αναζητηθούν ούτε να καταλογιστούν ευθύνες, έτσι κι αλλιώς αυτές ανήκουν στον προϊστάμενο υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο τα τρία τελευταία χρόνια φλέρταρε με την ανυπαρξία, αλλά και στον κ. Γιώργο Λούκο που το διηύθυνε εν λευκώ, έχοντας εξασφαλίσει μια απίστευτη πολιτική και επικοινωνιακή ασυλία.
Από τις σελίδες αυτής εδώ της εφημερίδας γράφαμε σε ανύποπτο χρόνο: «Διαπράττει έγκλημα καθοσιώσεως όποιος κάνει το λάθος να αναρωτηθεί φωναχτά ή έστω να επικρίνει κάποια από τις επιλογές ή τα πεπραγμένα του κ. Λούκου στο Φεστιβάλ Αθηνών. Είναι τόσο επιτυχημένος ο θεσμός, ακριβέστερα είναι τόσο καλοφτιαγμένος ο μύθος γύρω από το όνομά του, ώστε κάθε εκδήλωση αμφισβήτησης εκλαμβάνεται ακαριαία ως ιδιοτελής υπονόμευση του προσώπου.
Όχι από τον ίδιο τον κ. Λούκο, αυτός απολαμβάνει τον μύθο της απόλυτης επιτυχίας που του προσέδωσε η δικομματική τάξη και το «υψηλό» του γούστο. Πλήθος άλλοι έρχονται ως αυτόκλητοι υπερασπιστές: παράγοντες, δημοσιογράφοι και καλλιτέχνες αναλαμβάνουν έργο, με μοναδικό κριτήριο τη λατρεία του αποτελέσματος του Φεστιβάλ, το οποίο (αποτέλεσμα) οι ίδιοι έχουν εκ προοιμίου αναγορεύσει σε θαυμαστό. Μοναδικό τους όπλο στο «κατασκευασμένο» έργο, η απίστευτη ισχύς που διαθέτουν στα μεγάλα Μέσα Ενημέρωσης.
Η ειρωνεία του πράγματος είναι, ότι τα ίδια «Μέσα» έρχονται σήμερα να αμφισβητήσουν τις επιλογές και το ταλέντο του, να του καταλογίσουν ότι έχασε το στοίχημα της διεθνούς προβολής μιας «άλλης» Αθήνας και μιας «άλλης» Ελλάδας στο διεθνές κοινό. Ότι παρέμεινε «έγκλειστος» στην εσωστρέφεια, τουτέστιν δέσμιος στην εγχώρια παραγωγή και κατανάλωση, και τέλος ότι απουσίαζε για μεγάλα διαστήματα στη Λιον της Γαλλίας, όπου βρίσκεται η δεύτερη δουλειά του. «Μπορώ να σας πω ότι εφέτος έλειψα και πολύ περισσότερο. Έλεγα “τι να πάω να κάνω, εδώ μου χρωστούν τα περυσινά χρήματα, θα μου δώσουν τα φετινά; Είναι σοβαρό να αρχίσω να διαπραγματεύομαι καινούργια πράγματα τη στιγμή που δεν έχω ξοφλήσει τα προηγούμενα», δηλώνει αφελώς ο ίδιος σε πρόσφατη συνέντευξή του. Όταν πριν από έξι χρόνια του προτάθηκε η θέση του προέδρου στο Ελληνικό Φεστιβάλ ο Γ. Λούκος θεώρησε το σφάλμα ως προτέρημα, αγνόησε το ασυμβίβαστο της ευαγγελική ρήσης που προειδοποιεί ότι «ουδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν…».
Τώρα που λήγει η θητεία του, ίσως κληθεί να επωμισθεί τα επίχειρα του σφάλματος αυτού και άλλων ακόμη, που συνεπάγεται η ανοιχτή γραμμή με το Μαξίμου… Μια «γραμμή» όπου η τέχνη λειτουργεί ως πρόφαση για να διαμεσολαβεί το χρήμα…
Από τις σελίδες αυτής εδώ της εφημερίδας γράφαμε σε ανύποπτο χρόνο: «Διαπράττει έγκλημα καθοσιώσεως όποιος κάνει το λάθος να αναρωτηθεί φωναχτά ή έστω να επικρίνει κάποια από τις επιλογές ή τα πεπραγμένα του κ. Λούκου στο Φεστιβάλ Αθηνών. Είναι τόσο επιτυχημένος ο θεσμός, ακριβέστερα είναι τόσο καλοφτιαγμένος ο μύθος γύρω από το όνομά του, ώστε κάθε εκδήλωση αμφισβήτησης εκλαμβάνεται ακαριαία ως ιδιοτελής υπονόμευση του προσώπου.
Όχι από τον ίδιο τον κ. Λούκο, αυτός απολαμβάνει τον μύθο της απόλυτης επιτυχίας που του προσέδωσε η δικομματική τάξη και το «υψηλό» του γούστο. Πλήθος άλλοι έρχονται ως αυτόκλητοι υπερασπιστές: παράγοντες, δημοσιογράφοι και καλλιτέχνες αναλαμβάνουν έργο, με μοναδικό κριτήριο τη λατρεία του αποτελέσματος του Φεστιβάλ, το οποίο (αποτέλεσμα) οι ίδιοι έχουν εκ προοιμίου αναγορεύσει σε θαυμαστό. Μοναδικό τους όπλο στο «κατασκευασμένο» έργο, η απίστευτη ισχύς που διαθέτουν στα μεγάλα Μέσα Ενημέρωσης.
Η ειρωνεία του πράγματος είναι, ότι τα ίδια «Μέσα» έρχονται σήμερα να αμφισβητήσουν τις επιλογές και το ταλέντο του, να του καταλογίσουν ότι έχασε το στοίχημα της διεθνούς προβολής μιας «άλλης» Αθήνας και μιας «άλλης» Ελλάδας στο διεθνές κοινό. Ότι παρέμεινε «έγκλειστος» στην εσωστρέφεια, τουτέστιν δέσμιος στην εγχώρια παραγωγή και κατανάλωση, και τέλος ότι απουσίαζε για μεγάλα διαστήματα στη Λιον της Γαλλίας, όπου βρίσκεται η δεύτερη δουλειά του. «Μπορώ να σας πω ότι εφέτος έλειψα και πολύ περισσότερο. Έλεγα “τι να πάω να κάνω, εδώ μου χρωστούν τα περυσινά χρήματα, θα μου δώσουν τα φετινά; Είναι σοβαρό να αρχίσω να διαπραγματεύομαι καινούργια πράγματα τη στιγμή που δεν έχω ξοφλήσει τα προηγούμενα», δηλώνει αφελώς ο ίδιος σε πρόσφατη συνέντευξή του. Όταν πριν από έξι χρόνια του προτάθηκε η θέση του προέδρου στο Ελληνικό Φεστιβάλ ο Γ. Λούκος θεώρησε το σφάλμα ως προτέρημα, αγνόησε το ασυμβίβαστο της ευαγγελική ρήσης που προειδοποιεί ότι «ουδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν…».
Τώρα που λήγει η θητεία του, ίσως κληθεί να επωμισθεί τα επίχειρα του σφάλματος αυτού και άλλων ακόμη, που συνεπάγεται η ανοιχτή γραμμή με το Μαξίμου… Μια «γραμμή» όπου η τέχνη λειτουργεί ως πρόφαση για να διαμεσολαβεί το χρήμα…
Σταμάτης Μαυροειδής
Σχόλια
