Η αντίσταση των πολιτών φέρνει αποτελέσματα.
Ο αγώνας των κατοίκων της Θεσσαλονίκης για να μην περάσουν οι αυξήσεις-χαράτσια στα εισιτήρια και για δωρεάν μεταφορά για ανέργους, χαμηλοσυνταξιούχους, μαθητές, φοιτητές, εργαζόμενους που πηγαινοέρχονται στην εργασία τους, διαρκεί πλέον σχεδόν τρεις μήνες.
Έχει μάλιστα στο ενεργητικό του και ορισμένες νίκες, όπως το μισό εισιτήριο για τους πάνω των 65 ετών και τη δυνατότητα χρήσης του εισιτηρίου των 90 λεπτών και για επιστροφή. Εκκρεμεί ακόμα η «δέσμευση» της κυβέρνησης για μισό εισιτήριο στους άνεργους.
Τρεις μήνες πλούσιοι σε δράση, γεγονότα και εμπειρία που συσσωρεύτηκε και αποτελεί σημαντικό εφόδιο για τη συνέχιση του αγώνα μας, ο οποίος προβλέπεται να είναι ίσως μεγάλης διάρκειας, αν δεν ικανοποιηθούν σύντομα τα αιτήματά μας από κυβέρνηση και ΟΑΣΘ.
Ορισμένα όμως γεγονότα νομίζω ότι αξίζουν μιας ιδιαίτερης αναφοράς, γιατί από μόνα τους προσφέρονται για εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων.
«Μηχανικές βλάβες» λεωφορείων
Την Πέμπτη 10/2 ένα απ’ τα λεωφορεία παρέμβασης είναι το 34 (Άνω Ηλιούπολη) με αφετηρία το άγαλμα Βενιζέλου. Το λεωφορείο ξεκινά «στολισμένο» με το αντίστοιχο πανό. Είναι γεμάτο κόσμο τον οποίο τα μέλη των Επιβατών Θεσσαλονίκης καλούν να μην πληρώσει εισιτήριο, σαν πίεση σε ΟΑΣΘ και κυβέρνηση. Ξαφνικά λίγο αργότερα το λεωφορείο σταματά στη μέση του δρόμου. Ο οδηγός μάς δηλώνει ότι υπάρχει μηχανική βλάβη. Κατεβαίνουμε όλοι γρήγορα, μέλη της Κίνησης και υπόλοιποι επιβάτες. Σταματάμε το επόμενο Νο 34, ανεβαίνουμε, αφού πρώτα κρεμάμε στο πλάι το πανό. Ξεκινάμε με νέο κάλεσμα στους επιβάτες για μη πληρωμή του εισιτηρίου, κτλ. Ξαφνικά, αμέσως μετά την πλατεία Τερψιθέας (Σταυρούπολη) και το δεύτερο λεωφορείο σταματά στη μέση του δρόμου. Νέα «βλάβη». Παίρνουμε το λόγο και καταγγέλλουμε την πολιτική του ΟΑΣΘ και της κυβέρνησης. Εξηγούμε στους επιβαίνοντες ότι όλα είναι προσπάθεια να στρέψουν τον κόσμο εναντίον μας. Καλούμε τους επιβάτες να στηρίξουν έμπρακτα τον αγώνα μας. Έτσι κι έγινε. Πολλοί ήταν εκείνοι που εκφράσανε την αγανάκτησή τους προς τον ΟΑΣΘ, δηλώνοντας μάλιστα ότι είναι μαζί μας και δεν πρόκειται αυτή τη φορά να κατέβουν απ’ το λεωφορείο, αν δεν τους πάνε πρώτα στα σπίτια τους. Ο οδηγός, βλέποντάς το αυτό, βάζει μπρος το λεωφορείο και ξεκινά. Μια δεύτερη «βλάβη» λίγα δευτερόλεπτα αργότερα διορθώθηκε αυτόματα, μόλις συνάντησε πάλι την οργή των επιβατών αλλά και το τηλεφωνικό μας κάλεσμα για συγκέντρωση στο σημείο εκείνο μελών της Κίνησης, νομικής βοήθειας αλλά και ΜΜΕ.
Η εμπλοκή της αστυνομίας
Η εμπλοκή βέβαια της αστυνομίας, μετά από κάλεσμα του ΟΑΣΘ, για εξακρίβωση στοιχείων συμπολιτών μας που δεν πληρώνουν εισιτήριο δεν είναι κάτι καινούριο. Τα καινούρια στοιχεία είναι η ένταση της προσπάθειας εκφοβισμού απ’ τον ΟΑΣΘ το τελευταίο διάστημα απ’ τη μια, απ’ την άλλη δε, η έκφραση της έμπρακτης αλληλεγγύης στους συμπολίτες μας απ’ τους Επιβάτες Θεσσαλονίκης και γενικότερα απ’ τον κόσμο γύρω μας.
Την Τετάρτη 23/2 στη γραμμή Νο 56 (Ωραιοκάστρου), μαθητής εντοπίζεται από ελεγκτές χωρίς εισιτήριο. Δεν τους δίνει τα στοιχεία του. Οδηγός και ελεγκτές, αφού εμπόδισαν το παιδί να κατέβει, σταματάνε το λεωφορείο εκτός στάσης, μπροστά στο αστυνομικό τμήμα Ωραιοκάστρου. Ο μαθητής οδηγείται από αστυνομικούς στο τμήμα για εξακρίβωση στοιχείων. Οι ελεγκτές φεύγουν. Ειδοποιούμαστε από επιβάτες του λεωφορείου για το γεγονός. Σε λίγο 15 άτομα βρισκόμαστε στο ΑΤ Ωραιοκάστρου (δύο μέλη της δημοτικής κίνησης Συμμετοχή, οι υπόλοιποι μέλη της Πρωτοβουλίας Κατοίκων Ωραιοκάστρου Ενάντια στα Αντιλαϊκά Μέτρα και των Επιβατών Θεσσαλονίκης). Μεταξύ αυτών βρίσκονται και δυο δικηγόροι της Νομικής Αλληλεγγύης των Επιβατών. Ο μαθητής αφέθηκε ελεύθερος. Παράλληλα όμως κρατήθηκε για «εξακρίβωση στοιχείων» το μέλος της Συμμετοχής, Στάθης Κελεσίδης. Προφανώς, η έκφραση της αλληλεγγύης δεν είναι στα όρια ανοχής των «οργάνων της τάξης». Παρόλο το κρύο, δεν έφυγε κανείς μέχρι που αφέθηκε ελεύθερος και ο δεύτερος «προς εξακρίβωση» κρατούμενος.
Το Σάββατο 26/2, τρεις μέρες μετά, μέλη της Πρωτοβουλίας Κατοίκων Ωραιοκάστρου κατεβαίνουν με το λεωφορείο Νο 56 στην κεντρική συνάντηση των Επιβατών Θεσσαλονίκης στο άγαλμα Βενιζέλου. Οι πρώτοι δύο ελεγκτές που μπαίνουν αντιλαμβάνονται τι ακριβώς συμβαίνει και αποχωρούν.
Λίγο μετά, στο ύψος των Δωδεκαόροφων, μπαίνουν άλλοι δύο ελεγκτές. Αυτοί δεν πρόλαβαν να κατεβούν γιατί οι πόρτες έκλεισαν. Καλέσαμε τους επιβάτες να μη δείξει κανείς εισιτήριο (πράγμα που έγινε) και τους προκαλέσαμε να μας πάνε όλους σε αστυνομικό τμήμα όπως είχαν κάνει με το μαθητή προχθές. Οι ελεγκτές δεν έβγαλαν κουβέντα, κάθισαν δίπλα στον οδηγό και στην επόμενη στάση κατέβηκαν.
Την Παρασκευή 4/3 στη γραμμή Νο 27 (Σταυρούπολης), δυο ελεγκτές εντοπίζουν μέλος των Επιβατών (Μ.Ν.) που αρνείται να πληρώσει εισιτήριο, καταγγέλλοντας στους υπόλοιπους επιβάτες την πολιτική ΟΑΣΘ-κυβέρνησης. Αρνείται επίσης να τους δώσει τα στοιχεία του. Οδηγός και ελεγκτές ακινητοποιούν το λεωφορείο για περίπου 20 λεπτά. Οι πόρτες κλειστές. Κανείς δεν επιτρέπεται να κατεβεί από όλους τους επιβάτες.
Οι εκκλήσεις του Μ.Ν. να κατέβει αυτός στη στάση μαζί με τους ελεγκτές ώστε να μην ταλαιπωρούνται οι υπόλοιποι, πέφτουν στο κενό. Σε λίγο φτάνει η αστυνομία καλεσμένη από τον ΟΑΣΘ για την εξακρίβωση των στοιχείων του Μ.Ν. Ο Μ.Ν. δηλώνει στην αστυνομία ότι θέλει να καταθέσει μήνυση στους ελεγκτές για παράνομη κατακράτηση μιας και τον εμπόδισαν να φύγει. Οδηγούνται όλοι (Μ.Ν. και ελεγκτές) στο Α.Τ. Πολίχνης. Εκεί συγκεντρώνονται μέλη των Επιβατών αλλά και δημοσιογράφοι από ΜΜΕ. Τελικά ο Μ.Ν. αποφασίζει μετά από συνεννόηση με τους συναγωνιστές του να μην καταθέσει μήνυση και λόγω του τριημέρου της Αποκριάς. Έτσι οι ελεγκτές μετά από 5 ώρες κράτηση στο ΑΤ αφέθηκαν ελεύθεροι. Σε αντίθετη περίπτωση, πολύ πιθανόν, να περνούσαν το τριήμερο της Αποκριάς εντελώς διαφορετικά από ό,τι το είχαν σχεδιάσει.
Το Σάββατο 5/3 πραγματοποιείται νέο επεισόδιο στη γραμμή Νο 14 (Άνω Τούμπας). Τρεις ελεγκτές εντοπίζουν 15χρονη μαθήτρια μαζί με δύο φίλους της που αρνείται να πληρώσει εισιτήριο και να δώσει τα στοιχεία της. Εμποδίζουν με τα σώματά τους το κατέβασμά της απ’ το λεωφορείο. Την οδηγούν στο σταθμό (ΟΣΕ) όπου έχουν ειδοποιηθεί από τον ΟΑΣΘ αστυνομικοί. Η κοπέλα δίνει τα στοιχεία της στους αστυνομικούς και αφήνεται ελεύθερη. Δηλώνει όμως ότι την «κατακράτησαν παράνομα» και γι’ αυτό ζητά να μεταβεί στο Α.Τ. για να καταγραφεί το γεγονός, ώστε η αστυνομία να πράξει τα δέοντα. Το αποτέλεσμα ήταν οι τρεις ελεγκτές να βρεθούν για τρεις ώρες κρατούμενοι στο Α.Τ. Δωδεκανήσου. Αφέθηκαν ελεύθεροι μετά από εντολή εισαγγελέα. Στο μεταξύ πάνω από 30 μέλη των Επιβατών συγκεντρώθηκαν απ’ έξω, φωνάζοντας ειρωνικά το σύνθημα «Λευτεριά στους ελεγκτές». Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι επειδή η κοπέλα δήλωνε συνεχώς ότι δεν πρόκειται να πληρώνει εισιτήριο, ένας απ’ τους ελεγκτές τής δήλωσε ότι την επόμενη φορά που θα τη συναντήσουν στο λεωφορείο θα την προσπεράσουν, αρκεί κι εκείνη να μη φωνάζει δυνατά «δεν πληρώνω, δεν πληρώνω».
Τι θα γίνει στη συνέχεια;
Αυτό θα εξαρτηθεί απ’ τη στάση κυβέρνησης και ΟΑΣΘ. Εμείς είμαστε έτοιμοι για μακροχρόνιο αγώνα. Είμαστε επίσης έτοιμοι και αναμένουμε τη σκλήρυνση της στάσης τους. Το αντιλαϊκό περιεχόμενο των μέτρων τους, η λαϊκή κατακραυγή και τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζουν, θα τους οδηγήσει πολύ πιθανόν εκεί. Τα προηγούμενα παραδείγματα όμως μας βοηθάνε. Οι δεσμοί που έχουμε αναπτύξει όλο αυτό το διάστημα τόσο μεταξύ μας όσο και ιδιαίτερα με πολλούς κατοίκους της πόλης, αποτελούν ένα σημαντικό κεφάλαιο για τη συνέχεια.
* Ο Σωτήρης Τσόκας είναι μέλος της Πρωτοβουλίας Κατοίκων Ωραιοκάστρου ενάντια στα Αντιλαϊκά Μέτρα και της κίνησης Επιβάτες Θεσσαλονίκης
