από τον Δημήτρη Ουλή
Μου έγινε πρόταση από μία εταιρεία στο εξωτερικό. Ολοκλήρωσα τις σπουδές μου το 2006, και το 2007 κλήθηκα να διδάξω. Αλλά όταν τους ρωτάς γιατί άραγε δεν «έγινε» σε μένα μία αντίστοιχη πρόταση, και γιατί εγώ, την επαύριο της ολοκλήρωσης των σπουδών μου δεν «κλήθηκα» επίσης να διδάξω, σου απαντούν: «Ναι, είναι αλήθεια. Υπήρξα τυχερός».
Πράγματι, υπήρξες τυχερός. Για να είναι όμως ένας άνθρωπος τυχερός, πρέπει κάποιος άλλος να είναι άτυχος. Για να ανοίξει μια πόρτα για σένα, πρέπει η ίδια πόρτα να κλείσει για μένα. Έτσι είναι αυτά τα πράγματα. Η τύχη είναι επιλεκτική. Και επιλέγει ως επί το πλείστον, εκείνους οι οποίοι έχουν αφιερώσει όλη τους τη ζωή σε γνωριμίες, σε σχεδιασμούς καριέρας (career planning), σε κυνήγι πιστοποιητικών, σε «βυσματικές» προσβάσεις, σε συγχρωτισμό και γειτνίαση με τα κατάλληλα κάθε φορά συντεχνιακά, επιχειρηματικά ή κομματικά περιβάλλοντα. «Υπήρξα τυχερός», στην πραγματικότητα θα πει: όλος αυτός ο χρόνος και ο μόχθος τον οποίο επένδυσα σε ταπεινωτικές συμβάσεις και θελήματα, όλη αυτή η ψυχοφθόρα προϋπηρεσία σε δίκτυα γνωριμιών και σε γραφεία, όλη αυτή η χαρτούρα των υπεύθυνων δηλώσεων, των πιστοποιήσεων και των διαπιστευτηρίων, όλη αυτή η κοπιώδης θητεία σε πλαστικά χαμόγελα, ψεύτικες ευγένειες και χαλαρές χειραψίες –επιτέλους πια, έσπασε ο διάβολος το ποδάρι του και απέδωσαν. Τόσα χρόνια, τάιζα τον κουβά. Αλλά τώρα, η μπίλια κάθισε στο νούμερό μου.
Από προσωπική επιτόπια έρευνα δύο τουλάχιστον δεκαετιών, έχω διαπιστώσει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που τους «γίνονται» προτάσεις και «καλούνται» να αναλάβουν συγκεκριμένα καθήκοντα, είναι άνθρωποι με θεσμικά ερείσματα ποικίλης ισχύος, «βυσματικές» γνωριμίες και πληθωρική επάρκεια διαπιστευτηρίων. Ελάχιστους ανθρώπους γνωρίζω, οι οποίοι διέπρεψαν σε θεσμικά πόστα και ανήλθαν στην ιεραρχία, έχοντας ως μοναδικό τους εφόδιο τη σκληρή τους δουλειά, το βιογραφικό τους και τον καλό τους χαρακτήρα. Όλοι τους βέβαια, ισχυρίζονται το αντίθετο. Πλην όμως, η αστραπιαία ταχύτητα με την οποία σε εγκαλούν ad hominem όταν τους αμφισβητείς, η επιθετικότητα με την οποία υπερασπίζονται το «θιγμένο» τους κύρος, πιστοποιούν και με το παραπάνω του λόγου το αληθές. Στο επίπεδο αυτό, οι «αποτυχημένοι» και «άτυχοι» όλου του κόσμου, διαθέτουμε, νομίζω, ηθικό πλεονέκτημα. Εξ ου και θεωρώ ιερό μας χρέος να καταδικάζουμε σταθερά την υποκρισία, απ’ όπου κι αν προέρχεται.
Μην ψαρώνετε ούτε λεπτό, σύντροφοι, απέναντι στον μεθοδολογικό ατομικισμό του γλείφτη, του παρατρεχάμενου, του σφουγγοκωλάριου και του βυσματούχου. Και μην χάψετε λεπτό την παραμύθα του, ότι κατέχει τη θέση και τα μισθά του, επειδή η συναστρία κατά τη στιγμή της γέννησής του υπήρξε ευνοϊκή, ή επειδή η καλή νεράιδα του παραμυθιού επισκέφθηκε μονάχα τη δική του κούνια (και όχι τη δική μας). Απέναντι σε κάθε τέτοια «αστρολογική» αφήγηση επιτυχίας (success story), η μοναδική απάντηση που έχουμε να δώσουμε είναι αυτή του ποιητή:
«Πολλοί κάναν καριέρα, όπως σκεπάζει κανείς με την παλάμη του μια μαύρη τρύπα».
