του Τόμας Φάτσι*
Στο προηγούμενο άρθρο μου εξέταζα τις αυξανόμενες ενδείξεις ότι η στρατηγική των ΗΠΑ στην Ουκρανία μπορεί να στοχεύει στην αποδυνάμωση όχι μόνο της Ρωσίας, αλλά και της Γερμανίας**. Η αποφυγή της ενίσχυσης των γερμανορωσικών σχέσεων –και γενικότερα η άνοδος μιας ευρασιατικής πολιτικο-οικονομικής πραγματικότητας οικονομικά και στρατιωτικά ανεξάρτητης από τις ΗΠΑ– αποτελεί αμερικανική γεωστρατηγική επιταγή εδώ και δεκαετίες. Κεντρικό σημείο αυτής της στρατηγικής ήταν να μπει σφήνα μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας, διότι, όπως έγραψε το 2004 η εταιρεία πληροφοριών Stratfor, «χωρίς την Ουκρανία, η πολιτική, οικονομική και στρατιωτική βιωσιμότητα της Ρωσίας τίθεται υπό αμφισβήτηση».
Από την αμερικανική οπτική γωνία, ωστόσο, το να μπει σφήνα μεταξύ της Ρωσίας και της Ευρώπης –και ειδικότερα της Γερμανίας– ήταν εξίσου σημαντικό. Όπως έγραψε ο πρώην πρόεδρος της Stratfor Τζορτζ Φρίντμαν το 2010, η ενίσχυση των ρωσογερμανικών δεσμών αντιπροσώπευε «την πιο σημαντική απειλή της δεκαετίας» για τις ΗΠΑ. Ως εκ τούτου, ο Friedman κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η διατήρηση μιας ισχυρής σφήνας μεταξύ της Γερμανίας και της Ρωσίας ενδιαφέρει στον μέγιστο βαθμό τις ΗΠΑ». Σε αυτό το πλαίσιο, ο αγωγός Nord Stream –και ιδιαίτερα ο Nord Stream 2– θεωρούνταν πάντα από τις ΗΠΑ ως απειλή για τα συμφέροντά τους: περισσότερο ρωσικό φυσικό αέριο θα σήμαινε ισχυρότερους δεσμούς Δύσης-Ανατολής και λιγότερη ανάγκη για την ομπρέλα ασφαλείας του ΝΑΤΟ, καθώς και αποδυνάμωση της ηγεμονίας των ΗΠΑ στην Ευρώπη.
Υπό το πρίσμα αυτό, είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι –συμπεριλαμβανομένου του Αμερικανού ακαδημαϊκού και αναλυτή Τζέφρι Ζαξ– τείνουν να θεωρούν την πρόσφατη επίθεση στον αγωγό Nord Stream ως αμερικανική ενέργεια και όχι ως ρωσική. Ανεξάρτητα από τη γνώμη του καθενός για την επίθεση, ωστόσο, είναι δύσκολο να διαφωνήσει κανείς ότι τα αποτελέσματά της, και η σύγκρουση στην Ουκρανία γενικότερα, έχουν ωφελήσει τις ΗΠΑ: έθεσε σε κίνδυνο (για το ορατό μέλλον) τις ρωσικές προμήθειες, κατέστρεψε το μοντέλο ανάπτυξης της Γερμανίας, το οποίο βασίζεται στις εξαγωγές, και «έμπηξε μια γερή σφήνα» μεταξύ Γερμανίας και Ρωσίας.
Δεν είναι παράλογο λοιπόν να αναρωτιόμαστε αν η στρατηγική των ΗΠΑ έχει στόχο την αποδυνάμωση και της Γερμανίας. Οι γερμανικές ελίτ δεν έχουν την πολυτέλεια να αγνοήσουν αυτήν την όλο και πιο βάσιμη υπόθεση.
* Ο Τόμας Φάτσι είναι δημοσιογράφος, ερευνητής και συγγραφέας.
** Did America cause Europe’s energy war? («Η Αμερική προκάλεσε τον ενεργειακό πόλεμο της Ευρώπης;»), 11/10/2022, ιστοσελίδα Unherd (unherd.com).
