Όσα διαδραματίζονται τούτες τις μέρες στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο, οι προετοιμασίες για διεκδικήσεις και αναμετρήσεις -με προεξάρχουσα τη σύγκρουση Τουρκίας και Ισραήλ- προστίθενται στον εξαιρετικά εύθραυστο και επικίνδυνο καμβά της κοινωνικής και οικονομικής κρίσης. Προσδίδουν δε και εθνικές διαστάσεις στην κρίση. Η σύμπτωση της οικονομικής-κοινωνικής κρίσης με την εθνική, θα δώσει διαστάσεις πανεθνικής κρίσης. Η διέξοδος, η διάσωση, η επιβίωση της χώρας, της κοινωνίας, του λαού, γίνεται πλέον πιο σύνθετη. Παραπέμπει σε διαδικασίες που ξεπερνούν κατά πολύ την απλή διατύπωση αιτημάτων ή την επιδίωξη επιτυχημένων επιμέρους οικονομικών χειρισμών. Αναζητείται η συνολική πολιτική οπτική που τόσο κραυγαλέα απουσιάζει.
Το γενικό πλαίσιο
Η κλιμακούμενη σύγκρουση Ισραήλ-Τουρκίας υπερβαίνει τις αντιθέσεις για την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου. Εντάσσοντάς τες σε μια συνολικότερη γεωστρατηγικού χαρακτήρα αναμέτρηση. Ναρκοθετούνται και ακυρώνονται οι προϋποθέσεις για ομαλή μοιρασιά κοιτασμάτων, ισχύος και επιρροής στην περιοχή. Η ισορροπία στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή αλλάζει. Οι μέχρι τώρα συμμαχίες αναδιατάσσονται. Οι εξελίξεις στον αραβικό κόσμο πυροδοτούν την αναμόχλευση. Νέοι άξονες εκκολάπτονται (δεν είναι καθόλου τυχαίο το ταξίδι του Ερντογάν σε Αίγυπτο, Τυνησία, Λιβύη).
Ο καθορισμός της ΑΟΖ ανάμεσα σε Κύπρο και Ισραήλ και η απόφαση της Λευκωσίας να προχωρήσει σε έρευνες για την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου σε συνεργασία με αμερικάνικες εταιρίες (όλα αυτά σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και υποτίθεται με συνυπολογισμό όλων των παραμέτρων, ώστε να είναι επωφελείς για την κυπριακή υπόσταση) προκάλεσαν την αντίδραση της Άγκυρας. Η Άγκυρα απείλησε πως θα οριοθετήσει την υφαλοκρηπίδα ανάμεσα στην Τουρκία και την κατεχόμενη Βόρεια Κύπρο. Προχώρησε στη διενέργεια ερευνών (Σεπτέμβρης-Νοέμβρης) σε συνεργασία με νορβηγική εταιρία, πλαισιωμένη από τουρκικά πολεμικά πλοία, ακριβώς νότια του Καστελόριζου του οποίου η Τουρκία αμφισβητεί την υφαλοκρηπίδα και το ρόλο του στον καθορισμό της ελληνικής ΑΟΖ. Απ’ τη μεριά του, το Ισραήλ, διακήρυξε πως θα υπερασπίσει τα συμφέροντά του με ισχυρό βραχίονα την αεροπορία. Η ένταξη της Ελλάδας στον άξονα του Ισραήλ και οι διμερείς συμφωνίες, η σχέση με την Κύπρο και οι δεσμεύσεις που έχουνε γίνει για τη στήριξη αυτού του προσανατολισμού, οδηγούν στην ευθεία ανάμιξη, στη σύγκρουση που κυοφορείται. Γι’ αυτό οι μέχρι τώρα διαφορές Ελλάδας-Τουρκίας στο Αιγαίο και στον καθορισμό της ΑΟΖ, θα πάρουν άλλες, περίπλοκες διαστάσεις. Η μέχρι σήμερα κοινή στάση για διχοτόμηση του Αιγαίου υπό ΝΑΤΟϊκή επικυριαρχία (καθορισμός του 25ου μεσημβρινού ως ορίου ανάμεσα στις δύο χώρες στο Αιγαίου, κατά παράβαση κάθε έννοιας διεθνούς και θαλάσσιου δικαίου) που προωθούνταν μέσα από τις μυστικές συνομιλίες, το «πρόβλημα» του Καστελόριζου στο οποίο η ελληνική πλευρά έδειχνε ως ένα βαθμό διατεθειμένη να κάνει κυριαρχικές παραχωρήσεις, μπαίνουν με άλλο τρόπο και με την απειλή των όπλων στην κεντρική ατζέντα. Τα νεο-οθωμανικά δόγματα, που σχεδιάζει το επιτελείο Νταβούτογλου, προχωρούν μέχρι τώρα χωρίς αντιστάσεις ή πολλές αντιδράσεις από ελληνικής πλευράς που εγκαταλείπει πάγιες θέσεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Οι ιθύνοντες της τρόικας όταν ομολογούν, κυνικά, πως «η Ελλάδα θα χάσει μεγάλο μέρος της κυριαρχίας της», δεν υπονοούν μόνο την οικονομική διάσταση, ή ακόμα, κι αν αναφέρονται μόνο σ’ αυτήν, είναι εντελώς αφελές για το λαό, το λαϊκό κίνημα, να περιορίσει την ανάγνωσή του μέχρι εκεί. Να αγνοήσει πως στη Νοτιοανατολική Μεσόγειος το ηφαίστειο ξύπνησε. Διακυβεύονται τεράστια γεωπολιτικά συμφέροντα των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Αναδύεται η Τουρκία ως νέα περιφερειακή δύναμη πιέζοντας το Ισραήλ, στοχεύοντας στον εκτοπισμό του. Το Ισραήλ περιέρχεται σε δύσκολη θέση και διαμορφώνει ναυτική στρατηγική. Γίνονται προσπάθειες περικύκλωσης άλλων περιφερειακών δυνάμεων όπως π.χ. το Ιράν. Οι εξελίξεις θα καθοριστούν όχι μόνο στο πεδίο της οικονομίας, αλλά γενικότερα, μέσα από όλους τους παράγοντες. Η Ελλάδα, φυσικά, δε μετέχει υπό την «αιγίδα» των ΗΠΑ που κάθε φορά τη διασώζουν από ευρωπαϊκές «τιμωρίες», με διαλυμένη-χρεοκοπημένη οικονομία, με κοινωνία σε απόγνωση και φοβισμένη από τη λαίλαπα των μνημονιακών μέτρων, με κίνδυνο να ανοίξουν ανά πάσα στιγμή μέτωπα στη Θράκη ή με βαλκανικές χώρες (FYROM, Αλβανία). Κυρίως, δε, χωρίς πολιτική και στρατηγική, χωρίς ηγεσία και κυβέρνηση που να μπορούν να αυτενεργήσουν ή να πουν το παραμικρό «όχι».
Το κενό είναι πιο μεγάλο
Στοιχειώδης αναγνώριση της κατάστασης και δυνατότητα πρόβλεψης θα οδηγούσαν στην εκτίμηση ότι τα εθνικά ζητήματα θα τεθούν στην πολιτική ατζέντα σύντομα και με θυελλώδη τρόπο. Ήδη ο Χριστόφιας κάλεσε την εθνοφρουρά σε επιφυλακή, ο ελληνικός στρατός, επίσης, τέθηκε σε επιφυλακή και, φυσικά, το ίδιο θα συμβαίνει σε Τουρκία και Ισραήλ. Συχνά διαπιστώνουν πολλοί -και σωστά- πως υπάρχει ένα κενό Αριστεράς. Μόνο που δεν είναι καθαρό σε ποιους τομείς και σε ποιες περιοχές της κοινωνικής υπόστασης και της χώρας αναφέρεται η κάλυψη του κενού. Πιο συγκεκριμένα, η Αριστερά για δεκαετίες τώρα έχει ναρκωθεί και αυτή στο πλαίσιο της ψευδεπίγραφης ανάπτυξης. Τις δύο τελευταίες δεκαετίες είχε πιστέψει όσα έλεγε η αστική τάξη για την εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας. Έβλεπε (στην πλειοψηφία της) την Ελλάδα ως ιμπεριαλιστική ή μικρο-ιμπεριαλιστική χώρα. Ξαφνικά ανακάλυψε ότι η χώρα είναι υπό κατοχή και κηδεμονία, με τεράστιο χρέος και σμπαραλιασμένη οικονομία. Αποσιώπησε το ρόλο του ιμπεριαλισμού και των ανταγωνισμών. Έβαλε κάτω από το χαλί όλα τα ανοιχτά ζητήματα των σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας. Δεν αξιολόγησε την καταιγίδα που έρχεται στα εθνικά ζητήματα. Ακόμα και τώρα δεν θέλει να δει και να αντιδράσει, να οργανώσει, να ενδυναμώσει το λαϊκό κίνημα σε μία κατεύθυνση διεξόδου της χώρας, παραγωγικής ανασυγκρότησης, δημοκρατικής ανάτασης και λαϊκής και εθνικής επιβίωσης. Δεν μπορεί να διανοηθεί ότι το ταξικό στοιχείο διαπλέκεται με το εθνικό και χρειάζεται ένας προσανατολισμός, μία κατεύθυνση, μία ρήξη και τομή που να μην τα διαχωρίζει, αλλά να προωθεί και τα δύο σαν απαραίτητα στοιχεία μιας παλλαϊκής συσπείρωσης, ενός παλλαϊκού μετώπου σωτηρίας. Το κενό, επομένως, είναι μεγάλο και γίνεται ακόμα μεγαλύτερο, ακόμα πιο κρίσιμο. Πρέπει να καλυφθεί από περιεχόμενο τέτοιο που δίνει υπόσταση και σοβαρότητα στην Αριστερά, ώστε να αποκτήσει ξανά τη χαμένη αξιοπιστία της. Υπάρχει κενό προγράμματος, περιεχομένων, προοπτικής προσανατολισμού, πολιτικής γραμμής. Και μπροστά μας έχουμε το ξετύλιγμα μιας πολλαπλής κρίσης: οικονομικής, κοινωνικής, εθνικής, πολιτικής. Μπαίνουμε σε ραγδαίους ρυθμούς στη δίνη μιας πανεθνικής κρίσης! Η λαϊκή και εθνική επιβίωση αποτελούν στόχους που δεν μπορεί να υπηρετήσει το υπάρχον πολιτικό προσωπικό, το υπάρχον πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο. Ψυχή τε και σώματι έχουν αποποιηθεί κάθε ευθύνη, λειτουργούν ως παράγοντες επιτάχυνσης της διάλυσης, δεν μπορούν να λύσουν τους γόρδιους δεσμούς. Ο λαός, έστω και τώρα, την τελευταία ώρα, έχει το λόγο!
