Δύο νέα βιβλία για τον μεγάλο Έλληνα σκηνοθέτη. Του Νέστορα Πουλάκου
Μπορεί ο Θόδωρος Αγγελόπουλος να μη βρίσκεται πια ανάμεσα μας. Μπορεί να τον τιμήσαμε και να εξακολουθούμε να τον τιμούμε σε εκδηλώσεις σαν αυτές που πραγματοποιήθηκαν στην επέτειο του ενός χρόνου από το θάνατο του. Όμως η βιβλιογραφία για τον ίδιο και το έργο του εξακολουθεί συνεχώς να εμπλουτίζεται, χάρη σε αυτή την πολυπρισματική καριέρα των 45 και πλέον χρόνων, αλλά και στην ιδιαίτερη, κοφτερή και πάντοτε εμβληματική προσωπικότητά του. Αιτία για αυτό το άρθρο είναι δυο ακόμη εκδόσεις που κυκλοφόρησαν για τον ίδιο, πρόσφατα.
Θόδωρος Αγγελόπουλος, με γυμνή φωνή είναι ο τίτλος του βιβλίου του δημοσιογράφου Γιώργου Αρχιμανδρίτη, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη. Πρόκειται για την καταγραφή μιας σειράς συνομιλιών των δυο αντρών, που πραγματοποιήθηκαν στο Παρίσι και μεταδόθηκαν μεταξύ 16 και 20 Φεβρουαρίου του 2009 στο κανάλι France Culture της Κρατικής Γαλλικής Ραδιοφωνίας. Η έκδοση είναι δίγλωσση (ελληνικά-γαλλικά) και περιλαμβάνει πλούσιο φωτογραφικό υλικό από ταινίες του Θόδωρου Αγγελόπουλου.
Μέσα από τις συνομιλίες Αγγελόπουλου-Αρχιμανδρίτη μαθαίνουμε πολλά βιογραφικά στοιχεία του σπουδαίου σκηνοθέτη, κυρίως μέσα από εικόνες και μνήμες της παιδικής ηλικίας του, την ενασχόλησή του με την ποίηση ήδη από την εφηβεία του, καθώς και τα χρόνια του στο Παρίσι, με τις σπουδές, τις παρέες και τις διάφορες ζυμώσεις που έγιναν εκεί στη δεκαετία του 1960. Στο υπόλοιπο βιβλίο «βλέπουμε» εικόνες και μαθαίνουμε ιστορίες από τις ταινίες του, μέσα από ένα μωσαϊκό θέσεων, απόψεων και σκέψεων του ίδιου του Αγγελόπουλου, που είχαν συνθέσει τον ενδιαφέροντα και ακραίο χαρακτήρα του.
Ένα υπέροχο αφήγημα και την ίδια στιγμή ένα εξαιρετικό, με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και σπάνιο ντοκουμέντο είναι το βιβλίο …το πρώτο πράγμα που ’κανε ο Θεός είναι το ταξίδι… της σκηνοθέτιδας Μαργαρίτας Μαντά, επί 15 χρόνια βοηθού του Θόδωρου Αγγελόπουλου στις ταινίες του (κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο). Η Μαντά εκδίδει ένα χρόνο μετά το θάνατο του σκηνοθέτη το ημερολόγιο που κρατούσε στη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας Το Βλέμμα του Οδυσσέα, το 1995. Χειρόγραφες σημειώσεις που καταρχάς είχαν γοητεύσει τον ίδιο τον Αγγελόπουλο ο οποίο όσο ζούσε έψαχνε να βρει εκδότη για να τις κυκλοφορήσει.
Μέσα από τη διαρκώς μεταβαλλόμενη ψυχολογία της νεαρής σκηνόθετιδας, η οποία σημειωτέον συνεργαζόταν για πρώτη φορά με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, βλέπουμε ολόκληρο το χρονικό εκείνων των τριών μηνών, και εν είδει κλειδαρότρυπας γινόμαστε κοινωνοί των συγκρούσεων, των τσακωμών αλλά και των πιο γλυκών στιγμών τόσο των δυο αυτών ανθρώπων (Αγγελόπουλος-Μαντά) όσο και εν γένει του επιτελείου της ταινίας. Μια παραγωγή που διέθετε τον χολιγουντιανό αστέρα Χάρβει Καιτέλ και τον δικό μας αστέρα Θανάση Βέγγο, την εκρηκτική παρουσία του Αγγελόπουλου μαζί με ένα ιδιόμορφο καστ και ένα πολυπληθές κινηματογραφικό επιτελείο, σε γυρίσματα στην Βόρεια Ελλάδα, την Αλβανία, τη Σερβία, τη Βουλγαρία κ.ά.
Αυτές οι δυο ετερόκλητες εκδόσεις που συγκλίνουν όμως στην περιγραφή, μέσα από εικόνες και περιστατικά, της προσωπικότητας του Θόδωρου Αγγελόπουλου, εντείνουν τη σύσταση του μύθου του και εμπλουτίζουν τη βιβλιογραφία του ώστε να μάθουν οι νεότεροι την πορεία του πιο γνωστού Έλληνα σκηνοθέτη στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο.
