του Γκουίντο Μολτέντο
Ο θάνατος του Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι ήρθε σε μια στιγμή όπου βρίσκονται στο ζενίθ οι εντάσεις του σκανδάλου «Ρωσία-γκέιτ». Πώς συνδέονται αυτά τα δύο γεγονότα; Ο «Ζμπιγκ» υπήρξε ένας Κίσινγκερ σε μικρή έκδοση. Ο πρώτος δημοκρατικός, ο δεύτερος ρεπουμπλικάνος.
Ο Κίσινγκερ πιο επιτήδειος και μακιαβελλικός, ενώ ο πολωνο-αμερικανός Μπρεζίνσκι περισσότερο ιδεολόγος. Και οι δύο εκκεντρικοί οραματιστές της γεωπολιτικής, κατά τις δεκαετίες του Ψυχρού Πολέμου τροφοδοτούσαν την γνωστή αντιπαράθεση ανάμεσα στα «περιστέρια» και τα «γεράκια», μεταξύ όσων ήθελαν τη χαλάρωση και όσων προτιμούσαν την αδιαλλαξία απέναντι στην ΕΣΣΔ.
Ο Μπρεζίνσκι , ίσως και λόγω της πολωνικής του καταγωγής, ήταν επικεφαλής της μερίδας των ακραιφνών αντισοβιετικών. Το έμβλημα των «γερακιών». Ήταν ο θεωρητικός, όπως υπενθυμίζουν οι Νιου Γιορκ Τάιμς της «στρατηγικής της έντασης» απέναντι στη Μόσχα, που πιεζόταν όλο και περισσότερο, από τη στρατηγική πυρηνική υπεροχή (σ.μ.των ΗΠΑ), πράγμα που την υποχρέωσε τελικά να παραδοθεί.
Η κανονικοποίηση των διπλωματικών σχέσεων με την Κίνα, που αυτός προώθησε με πείσμα, είχε βασικά σκοπό να επιτείνει την απομόνωση της ΕΣΣΔ, όταν στο Αφγανιστάν τα σοβιετικά στρατεύματα δεχόντουσαν τον εξευτελισμό της ήττας αναγκασμένα να υποχωρήσουν λόγω της δράσης των ισλαμιστών μαχητών, που είχαν εκπαιδευτεί και οπλιστεί από τους Αμερικάνους:
Περιβάλλον ιδανικό για την ανάπτυξη της τρομοκρατίας που ακολούθησε, η οποία, σε συνδυασμό με τον φανατισμό των σαουδαράβων, θα έφερνε στη συνέχεια τον πόλεμο μέσα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι σχέσεις του με το δίκτυο των καθολικών του παραπετάσματος είχαν δημιουργήσει ευνοϊκές συνθήκες για την εκλογή ενός Πάπα που έκανε τον «αγώνα κατά του κομμουνισμού» σύνθημα και σημαία της θητείας του.
Ο Μπρεζίνσκι πέθανε 89 ετών. Από την εποχή της προεδρίας Κάρτερ του οποίου υπήρξε σύμβουλος σε θέματα εθνικής ασφάλειας, δεν είχε αναλάβει άλλο δημόσιο αξίωμα, αλλά εξακολουθούσε να προσφέρει τις υπηρεσίες του σε όλες τις κυβερνήσεις που ακολούθησαν. Εκτός από την τελευταία.
Την πρώτη κυβέρνηση, δηλαδή, που θέλησε εμφατικά να ανατρέψει το δόγμα Μπρεζίνσκι, προωθώντας «κανονικές» σχέσεις με τη Ρωσία. Και να τροποποιήσει τις σχέσεις με την Κίνα, που με το πέρασμα του χρόνου, αρχικά χάρη στο άνοιγμα που έκανε πρώτα ο Κίσινγκερ και στη συνέχεια ο ίδιος ο Μπρεζίνσκι, ξεπέρασαν κατά πολύ τη σημασία ενός αντίβαρου στην ΕΣΣΔ πρώτα και στη Ρωσία αργότερα, και έκαναν την Κίνα την δεύτερη δύναμη στον κόσμο, με την προοπτική να γίνει η πρώτη.
Το δόγμα Μπρεζίνσκι δεν είχε απέναντι του μόνο τους υποστηρικτές της ύφεσης και όποιους συνειδητοποιούσαν τους τεράστιους κινδύνους που ενείχε ο αχαλίνωτος ανταγωνισμός στα πυρηνικά όπλα, αλλά και μια μεγάλη μερίδα του επιχειρηματικού κόσμου που ήδη είχε επεκτείνει τις δουλειές του στη σοβιετική αγορά.
Ας θυμηθούμε μόνο τους σιτοκαλλιεργητές. Πρόσωπα σαν τον πετρελαιοπαραγωγό και μεγαλοεπιχειρηματία Αρμάντ Χάμμερ, που ήσαν πλήρως ενημερωμένοι για τον πλούτο του ρωσσικού υπεδάφους, έβλεπαν το Κρεμλίνο σαν το σπίτι τους. Στην αντίθετη πλευρά, το στρατιωτικο-βιομηχανικό αμερικανικό (αλλά και σοβιετικό) απαράτ είχε πολλά να κερδίσει από την ένταση, με την εκθετική αύξηση των εξοπλισμών, ακόμη και στην πλευρά των συμμάχων.
Θα είχε ενδιαφέρον να διερευνήσει κανείς τις ομάδες συμφερόντων που κινούνται πίσω από τα «περιστέρια» και τα «γεράκια» της σημερινής εποχής. Μοιάζει προφανές ότι, όπως και στο παρελθόν, τα λόμπυ των «γερακιών» έχουν μεγαλύτερη δύναμη και μοχλούς στη διάθεση τους, ειδικά μέσα στους μηχανισμούς (FBI, CIA, Υπουργείο Εξωτερικών ΗΠΑ, Πεντάγωνο), όπου έχει ισχυρή παρουσία η παλιά φρουρά που εξακολουθεί να έχει συμφέρον από τον Ψυχρό Πόλεμο.
Εύκολα ξεχνάμε πως ήταν η Χίλαρι Κλίντον αυτή που στήριξε την επαναθέρμανση των σχέσεων Ουάσιγκτων και Μόσχας (το κουμπί «reset»). Εκ των υστέρων αυτό χαρακτηρίστηκε σαν γκάφα της τότε υπουργού εξωτερικών. Ήταν πράγματι όμως; Ή μήπως ήταν ένα τολμηρό βήμα προκειμένου να φέρει σε δύσκολη θέση το ισχυρό κόμμα των γερακιών που διαπερνά τις δύο μεγάλες παρατάξεις. Το ίδιο που σήμερα εναντιώνεται στην κυβέρνηση του Τραμπ.
Πηγή: Εφημερίδα Μανιφέστο
